یک روز پس از بارش‌های سنگین بهاری در استان لرستان، که از صبح چهارشنبه آغاز شد، این بارش‌ها در روز پنجشنبه، ۲۴ فروردین ۱۴۰۲، نیز ادامه داشت و تداوم سیل در برخی نقاط کشور، منجر به کشته‌شدن دست‌کم چهار تن از مردم ساکن این مناطق شد. 

مرتضی مرادی‌پور، معاون عملیات سازمان امداد و نجات، در یکی از آخرین اظهاراتش اعلام کرد سه تن از ساکنین شهرهای بوکان، مهران و الموت – واقع در استان‌های آذربایجان غربی، ایلام و قزوین – جان خود را به‌دلیل جاری شدن سیل از دست دادند. 

بر پایه اظهارات مرادی‌پور اگرچه تا نیمروز پنجشنبه، شدت بارش سیل‌آسا‌ در استان‌های خوزستان و کردستان کاهش یافت، اما بارش‌های سنگین، و به‌تبع آن جاری شدن سیل، در استان‌های مازندران، آذربایجان غربی، کرمانشاه، ایلام و لرستان نه تنها ادامه داشت بلکه بر میزان بارندگی در این مناطق افزوده شد. 

خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در آخرین اطلاعاتی که در مورد وقوع سیل در استان لرستان منتشر کرد، نوشت بارش سنگین باران و وزش بادهای تند موجب شد تا دسترسی ساکنان ۸۶ روستای واقع در این استان به جریان برق روستایی قطع شود.

مهران امیری، سرپرست شرکت توزیع برق استان لرستان، در مورد ابعاد قطعی برق در روستاهایِ این استان به تسنیم چنین گفت:«۸۶ روستا در قالب ۴۱۵ خانوار در شهرستان‌های خرم‌آباد، چگنی، کوهدشت، پل‌دختر، نورآباد و الیگودرز در حال حاضر در خاموشی قرار دارد.»

اما قطعی برق تنها یکی از تبعات بارش سنگین باران و جاری شدن سیل در این استان است. به‌گفته مقامات محلی لرستان برخی راه‌های اصلی این استان نیز مسدود شده و خسارت‌های قابل توجهی به محل سکونت مردم و همچنین سازه‌های این شهرها و روستاها وارد شده است.

همزمان با انتشار این اخبار، خبرگزاری فارس، یکی دیگر از وبسایت‌های خبری وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیز با انتشار گزارشی به بررسی آخرین وضعیت مناطق سیل‌زده ایران پرداخت. 

فارس در گزارش روز پنجشنبه چنین تاکید کرد:«اغلب نقاط کشور در شرایط جوی ناپایدار، همراه با بارش‌های بهاری قرار دارد و برای ۷ استان اعلام وضعیت قرمز شده است.»

این خبرگزاری حکومتی به‌نقل از بابک محمودی، سرپرست سازمان امداد و نجاتِ هلال احمر، نوشت بارش‌های بهاریِ ۲۴ ساعت گذشته در ایران، ۲۴ استان کشور را تحت تاثیر قرار داده اما ۷ استان، که پیش‌تر به نام آنها اشاره شد، بیشترین آسیب را از وقوع سیل متحمل شده‌اند و نیازمند دریافت فوری خدمات امداد و نجات‌اند. 

با تمامی این اوصاف جدیدترین آمارهای منتشر شده در مورد وقوع سیل در ایران، به استان مازندران مربوط می‌شود. به‌گزارش خبرگزاری ایرنا، بارش سنگین در این استان از بامداد روز پنجشنبه آغاز شد و تا لحظه تنظیم این گزارش به جان باختن یک تن در منطقه جنگلی هراز، واقع در آمل، منجر شده است. این خبرگزاری دولتی در ارتباط با نحوه کشته شدن فرد مورد نظر تاکید کرد «وزش شدید باد» موجب سقوط درختان بر روی خودروی این فرد شد و او جان خود را به این ترتیب از دست داد.

ایرنا در بخشی از گزارش روز پنجشنبه خود در مورد بارش‌های سنگین بهاری و جاری شدن سیل در این استان، نوشت جدای از «انسداد ۱۵ راه روستایی و فرعی»، تداوم بارش‌ها در این استان قطعی برق در ۲۰ روستایِ واقع در مازندران را در پی داشته است.

به‌گفته مقام‌های جمهوری اسلامی ایران، از جمله رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، بحران‌ هفت استان مذکور دست‌کم تا انتهای هفته جاری ادامه دارد و این استان‌ها با بارش شدیدِ رگبار، رعدوبرق، تگرگ، صاعقه، ذوب برف و وزشِ باد شدید مواجه خواهند بود.

ایران در سال‌های اخیر، به‌ویژه در ماه‌های منتهی به بهار یا نیمه نخست سال، شاهد سیل‌ها و طوفان‌های سنگینی بود که خسارات جانی و مالی چشمگیری به‌همراه آورد. به‌عنوان مثال، جاری شدن سیل در نخستین هفته مرداد ماه سال گذشته خورشیدی، جان ۵۵ تن از ایرانیان ساکن مناطق مختلف کشور را گرفت و بحران‌های ناشی از سیل تا دو هفته پس از آن نیز ادامه داشت که موجب خسارت‌های جانی و مالی در دیگر نقاط کشور نیز شد.

وقوع سیل و طوفان‌های سنگین یکی از نشانه‌های تغییرات آب‌وهوایی و همچنین گرمایش زمین است؛ بحرانی گسترده و بین‌المللی که ایران در صف نخست آن قرار دارد. 

از سوی دیگر شماری از استان‌های ایران، مثل لرستان، کردستان و مازندران، شاهد بیشترین بحران‌های ناشی از تغییرات اقلیمی هستند. از این‌رو بارش‌ها و طوفان‌های سنگین روزهای اخیر در این استان‌ها – که احتمال تشدید آنها طی روزهای آتی نیز وجود دارد – نشانه‌هایی از بحران‌های گسترده‌تر اقلیمی در ایران به‌حساب می‌آیند که دیر یا زود چهره هولناک‌ و تبعات سیاسی و اجتماعی گسترده ناشی از آنها بروز خواهد کرد.

در حال حاضر اکثریت قاطع پژوهش‌های معتبر بین‌المللی در مورد تغییرات اقلیمی، و در عین‌حال مشاهدات میدانی کارشناس‌ها از روند گرمایش زمین و تغییرات آب‌وهوایی در سطح جهانی، نشان می‌دهد که این تغییرات تنها به تلفات جانی و خسارات مالی گسترده در جریان طوفان‌ها یا دیگر بلایای طبیعی خلاصه نمی‌شود. واقعیت این است که هر یک از این بلایای طبیعی می‌تواند، با توجه به کیفیت زیر ساخت‌های هر منطقه و ویژگی دستگاه سیاسی حاکم بر آن جغرافیا، موجی گسترده از بیماری‌های عفونی، خشونت‌های اجتماعی و سرکوب‌های سیاسی بی‌سابقه را در پی داشته باشد.

به‌عنوان مثال در آخرین روزهای سال گذشته خورشیدی، برخی کشورهای واقع در جنوب قاره آفریقا، از جمله موزامبیک و مالاوی، شاهد طولانی‌ترین طوفان ثبت شده در تاریخ حیات بشر بودند که بیش از ۵ هفته ادامه داشت. بر پایه گزارش‌های منتشر شده در مورد طوفان استوایی اخیر، که به «طوفان فِردی» مشهور شد، دست‌کم ۶۷۶ نفر در مالاوی، ۱۶۵ نفر در موزامبیک و ۱۷ تن دیگر در ماداگاسکار جان خود را از دست دادند در عین‌حال که حداقل هزاران نفر نیز در جریان طوفان مفقود شدند. 

با این همه بحران اصلی پس از پایان طوفان فِردی به‌وقوع پیوست؛ زمانی که پس از فروکش کردن طوفان در موزامبیک، این کشور با همه‌گیری بیماری وبا روبرو شد و جمعیتی چند هزار نفری از مردم ساکن این کشور را با این بیماری کهن و کشنده درگیر کرد.

وقوع چنین بحران‌هایی، به‌دلیل ایجاد هرج‌ومرج اجتماعی و به‌خطر انداختن بهداشت و سلامت عمومی، می‌‌تواند به ابزاری تبدیل شود در دست حکومت‌های سرکوبگر، مثل نظام جمهوری اسلامی ایران، تا سرکوب سیاسی را با خشونت بیشتری به‌پیش ببرند.