استخبارات (اطلاعات) طالبان زیر نظر عبدالحق وثیق، زندانی پیشین گوانتانامو، به نهادی مرموز، فراقانونی، سرکوبگر و شکنجه‌گر بدل شده است. عبدالحق وثیق، برخلاف بسیاری از مقام‌های ارشد طالبان، در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی فعالیت تبلیغاتی ندارد و کوشش کرده است که در انظار عمومی و جلو دوربین رسانه‌ها به‌ندرت ظاهر شود. از این مقام اطلاعاتی طالبان چند ویدئو و عکس در رسانه‌های اجتماعی وجود دارد. 

استخبارات طالبان تحت رهبری وثیق به سازمانی برای شکنجه، کشتار و زندانی‌کردن بسیاری از شهروندان، به‌ویژه ساکنان پنجشیر و استان‌های هم‌جوار آن، به اتهام فعالیت و همکاری با جبهه‌های نظامی مخالف بدل شده است. منابع آگاه در پنجشیر مدعی‌اند که بیشتر زندانیان متهم به همکاری با جبهه مقاومت ملی در استخبارات طالبان در پنجشیر و کابل زندانی‌‌اند و مورد «شکنجه» و «بدرفتاری» قرار دارند.  

تلاش مسئولان استخبارات (اطلاعات) طالبان نیز بر این بوده است که ترس و وحشت در میان مردم تشدید شود و نام و نیروی این سازمان، وحشت بیشتری ایجاد کند. نیروهای استخبارات طالبان یکی از عاملان اصلی سرکوب اعتراض‌های مدنی و مسالمت‌آمیز شهروندان، به‌ویژه زنان، در پیوند با حق کار، آموزش، و آزادی‌های شهروندی بوده‌اند. شمار زیادی از زنان معترض را نیروهای استخبارات طالبان بازداشت و شکنجه کرده‌اند. بر پایه گزارش هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) که ۲۳ اکتبر (اول آبان) منتشر شد، دست‌کم بیش از ۱۷ هزار تن از شهروندان افغان در زندان‌های طالبان زندانی‌اند. بر اساس این گزارش، زندانیان محبوس در زندان‌های وزارت‌های داخله (کشور) طالبان و ریاست عمومی استخبارات (اطلاعات) طالبان، روزانه شکنجه می‌شوند و رفتار «نامناسب» علیه آن‌ها ادامه دارد. عاملان این رفتارها به‌هیچ‌وجه بازرسی و نظارت نمی‌شوند و حقوق زندانیان به‌گونه‌ای نظام‌مند نقض می‌شود. در رژیم طالبان، دسترسی نهادهای مدافع حقوق‌‌ بشر به این سازمان‌های حکومتی در افغانستان در پایین‌ترین سطح قرار دارد و به همین خاطر، نظارت این نهادها بر عملکرد طالبان، به‌ویژه نیروهای استخبارات، دشوار است. 

در پی سرنگونی جمهوری افغانستان، طالبان به امکانات و تجهیزات زیادی در ریاست عمومی امنیت ملی و شعبه‌های استانی آن دست یافتند و اکنون از آن برای جاسوسی و سرکوب و شکنجه شهروندان استفاده می‌کنند. تمام این کارها بر محور ریاست عبدالحق وثیق صورت می‌گیرد. 

عبدالحق وثیق ۵۲ سال دارد و در شهرستان خوگیانی استان غزنی متولد شده است. گفته می‌شود که عبدالحق وثیق ارتباط مستقیم با ملا محمد عمر، بنیان‌گذار و رهبر طالبان، داشته است. بر پایه اسناد منتشر شده در وب‌سایت ویکی‌لیکس، در دوران نخست حکومت طالبان، عبدالحق وثیق از ظرفیت و امکانات دفترش برای حمایت از شبکه القاعده استفاده می‌کرده است. او در نوامبر ۲۰۰۱ در شهرستان مقر غزنی دستگیر شد و به زندان گوانتانامو فرستاده شد. اما بخت با عبدالحق وثیق یار بود. در سال ۲۰۱۴، او همراه با چهار مقام طالبان در ازای آزادی بوئی برگدال، سرباز آمریکایی، از چنگ طالبان، از زندان گوانتانامو آزاد شد و به دفتر سیاسی طالبان در قطر پیوست. 

عبدالحق وثیق، رئیس اداره استخبارت (اطلاعات) طالبان، دیدارهای متعددی با مقام‌های آمریکایی داشته است. او در جریان گفت‌وگوهای دوحه با آمریکا عضو هیئت طالبان بود و از این طریق با مقام‌های آمریکایی تماس برقرار کرد. در اکتبر ۲۰۲۲، عبدالحق وثیق با مقام‌های ارشد سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در دوحه دیدار کرد. این دیدار پس از کشته شدن ایمن‌الظواهری، رهبر شبکه القاعده، در حمله هواپیمای بدون سرنشین (پهپاد) آمریکایی در دوحه، در قطر، صورت گرفت. هرچند طالبان کشته شدن ایمن‌الظواهری در منطقه‌ دیپلمات‌نشین وزیر اکبرخان را نپذیرفتند، این احتمال وجود دارد که برخی از مقام‌های ارشد طالبان که با آمریکایی‌ها تماس دارند اطلاعاتی درباره ایمن‌الظواهری به آمریکایی‌ها داده باشند.

گمانه‌زنی‌ها بر این است که  ارتباط عبدالحق وثیق با غربی‌ها، به‌ویژه آمریکایی‌ها، باعث سوءظن ملا هیبت‌الله و حلقه نزدیکش به این رئیس استخبارات (اطلاعات) طالبان شده است. با گذشت بیش از دو سال از حکومت طالبان، هیچ‌ عکسی از چهره رهبر این گروه منتشر نشده است. ملا هیبت‌الله آخوندزاده در استان قندهار، در جنوب افغانستان، زیر تدابیر شدید امنیتی و به شکل پنهانی و مرموز زندگی می‌کند. رهبر طالبان نگران است که مورد حمله خودی یا آمریکا یا گروه‌های تروریستی مانند شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) قرار گیرد.

پیشینه کار عبدالحق وثیق به‌عنوان معاون استخبارات (اطلاعات) در دوره نخست حکومت طالبان در افغانستان باعث شده است که در مقابل قدرت‌طلبی مقام‌های دیگر تاب بیاورد و همچنان به کارش در این نهاد قدرتمند طالبان ادامه دهد. روابط نزدیک عبدالحق وثیق با نسل نخست طالبان و پیشینه بیش از یک دهه زندان در گوانتانامو و روابطش با استخبارات بیرونی، قدرت او را در بدنه حکومت طالبان بی‌رقیب کرده است. 

ریاست عمومی امنیت ملی افغانستان در حکومت پیشین از نهادهای با اقتدار بود و حضور آمریکا و ناتو باعث شده بود که این نهاد تامین مالی و تجهیز شود و اطلاعاتی کلیدی در بانک اطلاعاتی این ریاست ثبت بود. طالبان ریاست عمومی امنیت ملی را به ریاست استخبارات (اطلاعات) بدل کردند و بیشتر نیروی کاری این نهاد را خانه‌نشین کردند.  

حکومت طالبان و به‌ویژه ریاست استخبارات (اطلاعات) طالبان بر مبارزه با شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) متمرکز است و این تلاش‌ها با هدایت عبدالحق وثیق، رئیس این نهاد، انجام می‌شود. حضور جنگجویان تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) در افغانستان باعث شده است که روابط طالبان با پاکستان (حامی این گروه) پر تنش شود. هیئت پاکستانی در اسفند سال گذشته به رهبری خواجه محمد آصف وزیر دفاع پیشین و ژنرال ندیم احمد انجم، رئیس سازمان اطلاعات نظامی پاکستان (آی‌اس‌آی)، به کابل سفر کرد و با مقام‌های ارشد طالبان، از جمله با عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی نخست‌وزیر طالبان، عبدالحق وثیق، رئیس استخبارات، و شماری دیگر از مقام‌های طالبان دیدار کرد. محور این نشست تهدید تی‌تی‌پی بود. نقش نهاد استخبارات طالبان در مقابله با تی‌تی‌پی مهم است. عبدالحق وثیق به‌دلیل داشتن روابط با شبکه‌های جهادی در دوره نخست حکومت طالبان مشهور است و دیده می‌شود که به چه میزان در سرکوب گروه‌های «جهادی» مخالف این گروه موثر بوده است.

در کنار عبدالحق وثیق، ملا تاج‌میر جواد، معاونش، از افراد پرقدرت استخباراتی (اطلاعاتی) طالبان است. تاج‌میر جواد موسس یگان انتحاری الحمزه است و نیروهای تحت‌ امرش مسئولیت اجرای حمله‌های خونین به هدف‌های نظامی و غیرنظامی در افغانستان را بر عهده دارند. فعالیت تاج‌میر جواد در قیاس با فعالیت‌های عبدالحق وثیق پنهانی‌تر و مرموزتر است.