افزایش برخوردهای خشونت‌آمیز نیروهای حجاب‌بان با زنان در ایستگاه‌های مترو

تصویری از نیروهای حجاب‌بان در یکی از ایستگاه‌های مترو تهران-Public Media

در حالیکه پیش‌تر، وزیر کشور و برخی مقام‌های حکومتی ایران، ماموریت نیروهای حجاب‌بان را «تذکر لسانی» دانسته بودند، گزارش‌های تازه حاکی از برخوردهای خشونت‌آمیز نیروهای حجاب‌بان با زنانی است که به تذکر آن‌ها توجه نمی‌کنند، یا در مواردی به این نیروها اعتراض می‌کنند.

سایت دیده‌بان ایران یکشنبه، ۱۲ آذر (سوم دسامبر)، روایت یکی از زنان را از مواجهه‌ با نیروهای حجاب‌بان در ایستگاه مترو تئاتر شهر تهران منتشر کرد که در آن، بر برخورد خشونت‌آمیز نیروهای حجاب‌بان با زنان، بازرسی گوشی‌های موبایل زنان، عکسبرداری بدون اجازه و اجباری از چهره و بررسی و تصویربرداری از کارت ملی و شناسنامه افراد با تهدید و اجبار، تاکید شده است.

بنا به این گزارش، زنی روایت کرده است که هنگام ورود به ایستگاه مترو تئاتر شهر شاهد برخورد نیروهای حجاب‌بان با یک دختر بوده و افزوده است که «اولین چیزی که قبل از همهمه جمعیت به گوش می‌رسد، صدای دختری است که به نظر می رسد با عصبانیت تلاش می‌کند تا چیزی را توضیح دهد»، و «طرف مقابل انگار از او عصبانی‌تر» بوده است.

در این روایت همچنین آمده است که یکی از نیروهای حجاب‌بان که «هیکلی درشت» دارد، به نیروهای دیگر که ماسک بر صورت دارند، امر و نهی می‌کند و به آنان دستور می‌دهد که «به چه کسی، چه بگویند».

نیروهای حجاب‌بان زن که ماسک بر صورت دارند، نیز با صدای بلند به زنان «تذکر حجاب» می‌دهند و وقتی با بی‌اعتنایی آنان مواجه می‌شوند، «با لمس شانه زنان» به آن‌ها تذکر می‌دهند.

بنا به این روایت، یکی از زنان با اشاره به اینکه با وجود داشتن شال بر سر، کوشیده است «از دورترین نقطه» از کنار نیروهای حجاب‌بان عبور کند، گفته است که در همین حین یکی از نیروهای حجاب‌بات با لحن و نگاهی که «انگار به موجودی کریه نگاه می‌کرد»، خطاب به او گفته است، «بکش جلو خانم».  

در ادامه این روایت، گفته می‌‌شود که زن راوی بلافاصله پس از «تذکر حجاب» یکی از نیروهای حجاب‌بان، در دو متری با دوربینی مواجه شده و در حالی که «گلو و چشم‌هایش از هوای آلوده مرکز شهر می‌سوخت»، صدای کلیک و عکس گرفتن از خود را شنیده است.

در ادامه، «مردی از نیروهای حجاب‌بان» که اقدام به عکاسی از زنان می‌کند، در پاسخ به اعتراض این زن که «با اجازه کی عکس می‌گیری؟»، با «خشونت» به سمت زن آمده و خطاب به او گفته است، «وایستا ببینم، گوشی‌ات رو باز کن ببینم»، و وقتی با این پاسخ مواجه شده که «چی میگی آقا؟ مگه من بیکارم»، به زن فرمان داده که «کارت ملی؛ سریع!».

سپس همین مرد حجاب‌بان به چند نفر از نیروهای حجاب‌بان زن دستور داده است که «عکس گرفته، گوشی‌اش رو بگیرید» و آن‌ها نیز زن معترض را متوقف، و با اجبار گوشی او را بازرسی کرده‌اند و با اینکه عکسی در گوشی پیدا نکرده‌اند، او را وادار کرده‌اند که به دلیل همراه نداشتن کارت ملی، شناسنامه‌‌اش را در اختیار این نیروها قرار دهد.

بنا به این روایت، آنان پس از تصویربرداری بی‌اجازه و گرفتن اجباری شناسنامه و برخوردهای خشونت‌آمیز با زن مزبور، به او اجازه عبور داده‌اند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

پیش‌تر، احمد وحیدی، وزیر کشور، ادعا کرده بود که اقدامات نیروهای حجاب‌بان فقط در حد «تذکر لسانی» در مورد حجاب است.

با این حال، محمدحسین طاهری آکردی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور، شنبه، ۴ آذر (۲۵ نوامبر)، در مصاحبه با خبرگزاری دولتی ایرنا، جزئیات بیشتری از فعالیت‌های نیروهای «حجاب‌بان» اعلام کرد و گفت که تعداد این نیروها در تهران «بیش از دو هزار و ۸۵۰ نفر» است.

هرچند او نیز در این مصاحبه، ماموریت نیروهای حجاب‌بان را «تذکر لسانی» دانست، همزمان گفت که بیش از «۹۷ درصد موارد با تذکر اولیه حل شده و به درگیری و مشاجره» نکشیده است.

دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور گفت که نیروهای حجاب‌بان تا زمان مصاحبه او،  به ۲۰۰ هزار تن از زنان «تذکر حجاب» داده‌اند. اظهارات او به معنای تایید بروز «درگیری و مشاجره» در دست‌کم سه درصد موارد است و نشان می‌دهد که نیروهای حجاب‌بان دست‌کم در شش هزار مورد، وقتی با مقاومت یا اعتراض زنان مواجه شده‌اند، با آن‌ها به «درگیری و مشاجره» پرداخته‌اند.

دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور در همین مصاحبه تایید کرد که نیروهای حجاب‌بان، زیر نظر این ستاد آموزش‌ دیده‌اند و با «هماهنگی سپاه، بسیج، فراجا، شهرداری و دادستانی» در ایستگاه‌های مترو سطح شهر تهران مستقر شده‌اند و فعالیت می‌کنند.

افزون بر این، روزنامه اعتماد نیز در شماره ۵ آذر خود تصویری از بخشنامه ۹ خرداد ۱۴۰۲ وزیر کشور را منتشر کرد که دارای مهر «خیلی محرمانه» است و در آن بر «بازداشت» و «برخورد» با زنان بدون حجاب اجباری تأکید شده است.

در پی انتشار تصویر این بخشنامه، قوه قضائیه بلافاصله علیه روزنامه اعتماد اعلام‌جرم کرد. در عین حال، برخی از رسانه‌ها و احزاب در ایران، از جمله سایت رویداد ۲۴ و حزب ندای ایرانیان، انتشار این بخشنامه را افشای دروغ وزیر کشور خواندند و خواهان برکناری احمد وحیدی شدند.

علی یزدی‌خواه، نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، نیز پنجشنبه، ۹ آذر (۳۰ نوامبر)، تایید کرد که فعالیت نیروهای حجاب‌بان در ایستگاه‌های مترو «براساس بخشنامه وزیر کشور» انجام می‌شود.

او همچنین خواهان گسترش برخورد با زنان در سطح شهر تهران و دیگر شهرهای ایران شد و گفت که در حال حاضر «محدودیت قانونی درباره حضور نیروهای حجاب‌بان وجود ندارد و حجاب‌بانان باید در همه نقاط مستقر شوند؛ نه فقط در مترو».

پس از خیزش سراسری که در پی جان باختن مهسا امینی حین بازداشت او در گشت ارشاد آغاز شد، دستگاه‌های حکومتی در عمل امکان بازگرداندن این نیروها را تحت عنوان «گشت ارشاد» نداشته‌اند و در مقابل، از مرداد سال جاری، نیروهای «حجاب‌بان» را با عناوین مختلف، از جمله «سفیران هدایت»، در مناطقی از کشور، به‌ویژه در تهران و ایستگاه‌های مترو پایتخت، مستقر کرده‌اند.