در طول تاریخ، شبه‌جزیره عربستان محل تلاقی فرهنگ‌ها و تمدن‌های گوناگون بوده است، نه فقط به‌دلیل تجارت، بلکه به‌دلیل مردمی که در این منطقه سکنی می‌گزیدند. هر کدام رد و اثر خود را بر این سرزمین به جا گذاشته‌اند و به غنای میراث آن افزوده‌اند.

وب‌سایت استیر ورلد در مطلبی به العلا می‌پردازد، که میان این سکونت‌گاه‌های کهن برجسته‌ترین و مشهورترین است. بسیاری العلا را که در شمال غربی عربستان سعودی واقع شده است، به‌مثابه «موزه‌ای زنده» می‌دانند، زیرا ماوای مجموعه‌ای باورنکردنی از میراث طبیعی و انسانی است، با مقبره‌‌ها، صخره‌های ماسه‌سنگی، خانه‌ها و بناهای باستانی با تاریخی به قدمت بیش از ۲۰۰ هزار سال.

در سال‌های اخیر، العلا به عنصری محوری در برنامه «چشم‌انداز ۲۰۳۰» عربستان سعودی نیز تبدیل شده است و این منطقه را به مرکزی پویا برای تبادل فرهنگ و خلاقیت در عصر امروز نیز تبدیل کرده است.

شهر قدیم العلاــ Royal Commission for AlUla

العلا به‌رغم دورافتادگی، هم از طریق زمینی و هم هوایی قابل‌دسترس است و بازدیدکنندگان هر مسیری که انتخاب کنند از منظره تماشایی آن لذت خواهند برد.

با وجود مکان‌های دیدنی بسیار، تصمیم‌گیری در مورد نقطه شروع می‌تواند دشوار باشد، اما برای آشنایی با العلا جایی بهتر از شهر قدیمی نیست. این هزارتوی جذاب از خیابان‌های پیچ‌در‌پیچ و خانه‌های خشتی‌ــ که قدمت برخی از آن‌ها به قرن دوازدهم میلادی بازمی‌گردد، از جمله قلعه روی تپه مشرف به شهر‌ــ همچنان تا امروز مسکونی‌اند، و بازار‌چه‌های شلوغش پر از مغازه‌های صنایع دستی و ظروف سنتی است. با این حال، العلا بسیار قدیمی‌تر است و در آن آثار امواج مداوم سکونت و سکونت مجدد مشاهده می‌شود.

دادان، پایتخت پادشاهی‌های دادان و لحیان‌ــ Royal Commission for AlUla

اگر میل به کاوش و سیر و سیاحت داشته باشید، می‌توانید به دل صحرا بزنید و سراغ خرابه‌های دادان بروید که قدمتش به اواخر قرن نهم تا قرن دوم قبل از میلاد برمی‌گردد، دادان پایتخت پادشاهی‌های لحیان و دادان، و همچنین یک توقفگاه تجاری مهم در مسیر جاده معروف عود بوده است.

امروز، دادان یکی از مهم‌ترین مکان‌‌های باستان‌شناسی جهان است، اما بازدیدکنندگان اجازه ورود دارند و می‌توانند گروه‌های باستان‌شناسی را حین حفاری خرابه‌ها تماشا ‌کنند.

شاید قابل‌توجه‌ترین ویژگی دادان کتیبه‌های بی‌شماری باشد که روی ماسه‌سنگ‌هایی حک شده که دره را احاطه کرده‌اند، کتیبه‌‌هایی شگفت‌انگیز که کارشناسان همچنان دارند رمزگشایی می‌کنند. این کتیبه‌ها بسیاری از جنبه‌های زندگی افرادی را که زمانی این‌جا زندگی می‌کردند روشن می‌کند، از قوانین و آیین‌های مذهبی‌ گرفته تا کشاورزی، تولید و فعالیت‌های اجتماعی.

دادان همچنین مجموعه‌ای شگفت‌انگیز از مقبره‌ها را در خود جای داده است. برخی از این مکان‌های مزین تدفین در صخره‌های شرقی العلا، در ارتفاع ۵۰ متری کنده شده‌اند و چگونگی ساخت آن‌ها هنوز محل بحث کارشناسان است.

با این حال، العلا فقط مکانی جذاب برای علاقه‌مندان به تاریخ باستان نیست. «جشنواره پادشاهی‌های باستانی» تجربه‌های سرگرم‌کننده و روشنگر زیادی را در بر می‌گیرد، که نه تنها تاریخ العلا بلکه فرهنگ‌ها و آداب و رسومش را زنده می‌کنند.

حتی غذا می‌تواند روایتگر داستانی باشد، شاید بهترین نمونه «واحه گردش» باشد که اساس آن خاطرات و غذاهای زنان محلی است. برای تهیه این غذاها، از محصولات کشاورزی محلی دره العلا استفاده می‌‌شود و آمیزه‌ای از دستورهای سنتی و تغییرهای امروزی است. هر لقمه غذا روایتگر جنبه‌ای از زندگی در این منطقه است، از ترشیجات و شربت‌های خنک گرفته تا خورش‌‌ها و کباب‌های بره.

کوه عکمه که به‌تازگی در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است‌ــ Royal Commission for AlUla

کوه عکمه تازه‌ترین مکان در عربستان سعودی است که به فهرست میراث جهانی یونسکو افزوده شده است و نورپردازی‌ها کتیبه‌های حک‌شده بر دیواره کوه را که قرن‌ها قدمت دارند به کهکشانی از رقص نور در دل صحرا تبدیل می‌کنند.

مداین صالح یا حجر که زمانی پس از پترا در اردن، مهم‌ترین شهر نبطیان بود بزرگ‌ترین محل باستان‌شناسی دوره نبطیان است. مداین صالح دارای ۱۰۰ مقبره و حدود ۵۰ کتیبه است که همگی به‌خوبی حفظ شده و سالم باقی مانده‌اند.

بئر هداج، تیماء‌ــ Royal Commission for AlUla

مداین صالح در دوره اوجش تقاطعی برای کاروان‌های تجاری بین‌المللی بود. این تعامل مردمان و فرهنگ‌های گوناگون در آثار معماری به‌جامانده در خرابه‌ها نمود دارد‌ــ با عناصر تزیینی سبک‌های آشوری، مصری و یونانی  و همچنین چند زبان باستانی از جمله لحیانی، ثمودی، یونانی و لاتین.

بنابراین، جای تعجب ندارد که مداین صالح اولین مکان در عربستان سعودی بود که ۱۵ سال پیش در میراث جهانی یونسکو ثبت شد.