علیرضا زاکانی، شهردار تهران، اواخر آبان‌ماه با امضای دست‌کم ۱۵ قرارداد همکاری، بخش زیادی از امور مربوط به مدیریت شهری پایتخت ایران را به چینی‌ها واگذار کرد؛ از جمله قراردادی که البته جزئیات آن چندان مشخص نیست اما بر اساس آن قرار است چینی‌ها به جای پرداخت پول نفت، در تهران خانه بسازند.
واگذاری ساخت مسکن در پایتخت به چینی‌ها در حالی که انبوه‌سازان داخلی به دلیل سیاست‌های دستوری دولت در دو سال گذشته بسیار متضرر شده‌اند، واکنش‌های زیادی را برانگیخته و برای کارشناسان این سوال را مطرح کرده است که چینی‌ها در قرارداد ساخت مسکن با شهرداری تهران دقیقا قرار است چه کاری انجام دهند؟
ابتدا علیرضا صارمی، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران، گفت که بخش خصوصی چین قرار است در زمین‌های ذخیره مناطق ۹ تا ۱۶ تهران محله‌سازی کند. سپس در اظهار نظری دیگر، لطف‌الله فروزنده، معاون شهردار تهران، ضمن دفاع از قرارداد همکاری با چینی‌ها ادعا گفت: «چون خودمان تکنولوژی صنعتی‌سازی مسکن را نداریم، چینی‌ها را آوردیم تا در تهران خانه بسازند.» اما اظهارنظر این دو مقام شهرداری تهران نه‌تنها کارشناسان و فعالان بخش مسکن را راضی نکرد، که بر سوالات، ابهام‌ها و انتقادها از این طرح نیز افزود. در نهایت نیز علیرضا زاکانی مدعی شد که چینی‌ها در «بخش سرمایه‌گذاری مسکن» با شهرداری تهران همکاری می‌کنند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به‌رغم ادعای شهردار تهران، حالا زمزمه‌هایی شنیده می‌شود مبنی بر اینکه چینی‌ها قرار است در ازای ساخت مسکن در تهران، از جمهوری اسلامی نفت ارزان بگیرند. کارشناسان می‌گویند چینی‌ها با زیرساخت‌های فعلی نمی‌توانند اقدام خاصی در صنعت مسکن انجام دهند و تهاتر نفت با مسکن و وارد کردن پول نفت به این بازار تنها رشد صعودی نرخ تورم را در پی دارد.
بیت‌الله ستاریان، کارشناس مسکن، با تاکید بر اینکه ورود پول نفت به بازار مسکن موجب تورم می‌شود، به سایت انتخاب گفت: «اول باید سوال کرد که چرا نیروی خارجی باید به حوزه مسکن بیاید؟ آیا ما می‌خواهیم فناوری وارد کنیم؟»
به گفته این کارشناس، فناوری مسکن مجموعه‌ای از زیرساخت‌هایی است که تمام کشور را درگیر می‌کند و اگر یک ساختمان ۱۰ طبقه در چین طی چند روز ساخته می‌شود، به این معنا نیست که در ایران هم این‌گونه خواهد شد. تمام ایران باید زیرساخت خود را وارد کند و مجموعه‌ای از ساخت‌وساز و صنعت وارد میدان شود تا یک ساختمان خوب و سریع ساخته شود که امکان‌پذیر نیست.»
ستاریان در ادامه افزود: «ما نمی‌توانیم به چینی‌ها بگوییم که زیرساخت را از چین بیاورند. اگر بحث دانش فنی باشد، ایرانی‌ها به اندازه کافی دانش دارند. آیا چینی‌ها می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند؟ اگر سرمایه خودشان مطرح است که بعد سود ببرند که اصلا امکان ندارد. بخش خصوصی چین قوانین خاص خود را دارد و نمی‌تواند از یک اقتصاد چندین برابر بازتر با اقتصاد بسته ایران همکاری کند.»
او تهاتر نفت با مسکن را نیز با توجه به اینکه چینی‌ها پول و زیرساخت به ایران وارد نمی‌کنند، «عوام‌فریبی» و «خطرناک‌ترین» کار شهرداری تهران دانست و گفت که این اقدام یک تورم بسیار شدید در مسکن ایجاد می‌کند.
گفته می‌شود چینی‌ها قیمت ساخت هر مترمربع مسکن در تهران را ۱۰۰ دلار اعلام کرده‌اند اما کارشناسان می‌گویند نرخی که چینی‌ها برای ساخت مسکن پیشنهاد داده‌اند، «غیرمنطقی» و «مشکوک» است؛ مگر اینکه برای آنان در قالب تهاتر نفت امتیازهایی در نظر گرفته باشند.
ایرج رهبر، رئیس کانون انبوه‌سازان ایران، روز ۵ اسفند در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین به این موضوع اشاره کرد و گفت که از قرارداد شهرداری با چینی‌ها «بوی تهاتر و تخفیف نفتی می‌آید». او تاکید کرد که از نظر فنی و نیروی داخلی، برای ساخت مسکن هیچ مشکل و ناتوانی در ایران وجود ندارد و به نظر می‌رسد که جمهوری اسلامی تنها به علت مراودات و مسائل مالی با چین مثل تهاتر نفت، به همکاری با آنان تمایل دارد.
ایرج رهبر در همین مصاحبه افشا کرد که در زمان تصدی رستم قاسمی، وزیر پیشین راه و شهرسازی، با درباره معایب ورود چینی‌ها به مسکن‌سازی در ایران صحبت کرده و متوجه شده است که موضوع تهاتر نفت با آن‌ها درست است.
روزنامه همشهری، ارگان رسانه‌ای شهرداری تهران، روز ۱۶ بهمن در گزارشی با عنوان «خداحافظی با بسازوبفروش‌های تهران» ضمن دفاع از طرح شهرداری، تهاتر نفت با مسکن چینی را تایید کرد و نوشت: «یکی از ویژگی‌های ورود چینی‌ها به بازار مسکن ایران مشکلات انتقال پول فروش نفتی است که به چین تحویل داده می‌شود. در صورت سرمایه‌گذاری چین در بخش مسکن ایران، قسمتی از پول نفت به این شکل به ایران بازخواهد گشت.»
روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران، نیز در همین روز به نقل از یک کارشناس اقتصادی، تهاتر نفت با مسکن چینی را «مثبت» ارزیابی کرد و با طرح این ادعا که ایران به مسکن چینی «نیاز» دارد، نوشت: «با مشکلات به وجود آمده در حوزه ارز و حذف نشدن دلار از مبادلات اقتصادی و مواجهه با تحریم، راهی جز تهاتر وجود ندارد و بهترین گزینه در تبادلات تجاری بین‌المللی تهاتر است.»
اقدام جمهوری اسلامی برای تهاتر نفت با مسکن در تهران نیز در حالی است که چینی‌ها در سال‌های گذشته نیز با بهره‌برداری از تحریم‌های بین‌المللی، نفت ایران را ارزان‌تر از نرخ بازار جهانی می‌خریدند و حالا نیز قرار است با سرمایه خود مردم ایران برای آن‌ها خانه بسازند.
ابراهیم رئیسی در کارزارهای انتخاباتی‌اش وعده داده بود که سالانه یک میلیون مسکن می‌سازد. این وعده با گذشت بیش از دو سال محقق نشد و انتقادهای زیادی را متوجه دولت سیزدهم کرد. در نتیجه بخش‌های مختلف جمهوری اسلامی با صرف هزینه‌های کلان از سرمایه ملی برای دفاع از دولت منصوب علی خامنه‌ای بسیج شدند. قرارداد شهرداری تهران با چینی‌ها برای ساخت مسکن در تهران نیز همین هدف را دنبال می‌کند. علی خامنه‌ای پیش‌تر هم به دولت ابراهیم رئیسی مجوز داده بود برای تحقق وعده‌اش، دو میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی برداشت کند.
