مجلس عراق روز چهارشنبه برای پرداخت بدهی این کشور به ایران، یک لایحه مالی اضطراری تصویب کرد. این اقدام به‌منظور اطمینان از عرضه گاز و جلوگیری از تشدید قطع برق و همچنین خرید غلات برای امنیت غذایی عراق انجام شد.

مجلس عراق که هنوز بودجه سال ۲۰۲۲ این کشور را تصویب نکرده است، قانون مربوط به «امنیت غذایی و توسعه» به مبلغ ۲۵ تریلیون دینار عراق (کمی بیش از ۱۷ میلیارد دلار) را به تصویب رساند. از این میزان، ۲.۶ میلیارد دلار به تسویه بدهی‌های گاز و برق عراق و همچنین خرید انرژی بیشتر از خارج این کشور اختصاص می‌یابد و حدود ۳.۴ میلیارد دلار هم برای خرید غلات از جمله حجم زیادی از گندم موردنیاز، از بازارهای داخلی و خارجی هزینه خواهد شد.

بر اساس گزارش بانک جهانی، به دنبال «خشکسالی شدید، قطع انرژی و افزایش قیمت جهانی نهاده‌ها»، بخش کشاورزی عراق در سال ۲۰۲۱ به میزان ۱۷.۵ درصد کوچک شد.

عراق علی‌رغم دارا بودن ذخایر عظیم نفت و گاز، برای تامین نیازهای انرژی خود همچنان به‌ واردات وابسته است. ایران در حال حاضر یک‌سوم گاز و برق موردنیاز عراق را تامین می‌کند اما این عرضه به‌طورمنظم انجام نمی‌شود. ایران از عراق خواسته بود که تا پیش از آغاز ماه ژوئن، با پرداخت بدهی ۱.۶ میلیارد دلاری خود برای واردات گاز، تامین بیشتر گاز از سوی ایران را تضمین کند.

این روزها گرمای شدید تابستانی در عراق آغاز شده است. زمانی که دمای هوای در عراق به بیش از ۵۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد، پرداخت این بدهی برای اطمینان از تامین انرژی نیروگاه‌ها یک الزام جدی است؛ چرا که مصرف برق افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، ایران هم در روزهای اخیر صادرات گاز خود را به شدت کاهش داده است تا دولت عراق برای مقابله با گرما و تامین انرژی خود به تکاپو بیفتد.

این بدهی به سال ۲۰۲۰ برمی‌گردد؛ اما پرداخت آن در بحبوحه تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران متوقف شد و این بدان معنا است که بغداد نمی‌تواند بابت واردات انرژی، مستقیم به ایران پول پرداخت کند.

این لایحه تامین مالی اضطراری باید به تایید برهم صالح، رئیس‌جمهوری عراق، هم برسد. مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق، روز سه‌شنبه گفته بود: «برادران ما در جمهوری اسلامی ایران قول داده‌اند که مشکل صادرات گاز به عراق را حل کنند.»

الکاظمی دولت‌های قبلی را مسئول این بدهی دانست و افزود: «این بدهی‌ها مربوط به دولت‌های قبلی است و این دولت با دقت تلاش کرد که بدهی به ایران را تامین کند. با اینکه این دولت تمام منابع مالی را تامین کرد و در پرداخت آن‌ها حتی یک روز هم تاخیر نداشت، بدهی‌های عراق به سال‌های قبل از ۲۰۲۰ برمی‌گردد و به همین دلیل صادرات گاز قطع شد.»

عادل کریم، وزیر برق عراق، نیز پیش از این نیز در نشستی خبری در کربلا گفت: «با دولت توافق کردیم که بدهی‌های ایران را پرداخت کنیم. به تهران سفری داشتم و با وزیر نفت ایران به این توافق رسیدیم که قبل از پایان ماه جاری، بدهی‌های ایران را بپردازیم.»

عادل کریم در مورد صادرات گاز از ایران به عراق هم گفت: «در سفر اخیر به تهران، درباره واردات گاز از ایران به عراق در تابستان به توافق رسیدیم و طرف ایرانی متعهد شد که نیروگاه‌ها و واحدهای تولید برق را تجهیز کنند. بغداد به دلیل واردات گاز از ایران بدهی‌هایی به تهران دارد و برای پرداخت این بدهی‌ها به توافق رسیدیم. آن‌ها اوضاع عراق را می‌دانند و انتظار داریم که در فصل تابستان و زمستان، تامین گاز به‌خوبی انجام شود.»