سازمان ملل متحد تهدیدهای روسیه علیه کشتی‌های غیرنظامی حامل غلات در دریای سیاه را «ناپذیرفتنی» خواند و از اظهارات مسکو در این‌ باره انتقاد کرد.

پس از آنکه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، اوایل این هفته از تمدید توافق صادرات غلات اوکراین از طریق دریای سیاه خودداری کرد، دولت آن کشور به‌صراحت اعلام کرد که کشتی‌های مرتبط با بندرهای اوکراینی صادرکننده غلات در دریای سیاه هدف‌های نظامی تلقی خواهند شد.

خبرگزاری فرانسه پیش از این به‌نقل از دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، نوشت: «استفاده کی‌یف از این منطقه [دریای سیاه] برای هدف‌های نظامی دیگر نه یک راز، بلکه واقعیتی آشکار است.»

رزماری دی کارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سیاسی، روز جمعه ۲۱ ژوییه (۳۰ تیر) ضمن ناپذیرفتنی خواندن این تهدید‌های مسکو، نگرانی‌اش را از گزارش‌های منتشرشده درباره «مین‌گذاری‌ در دریای سیاه» ابراز داشت. مین‌گذاری دریایی کشتی‌رانی غیرنظامی را به خطر می‌اندازد.

روسیه برای چهارمین روز پی‌درپی زیرساخت‌های حیاتی و صنعتی بندر اودسا در جنوب اوکراین را، که محل بارگیری بیش از ۳۲ میلیون تن غلات صادراتی به کشورهای جهان در سال گذشته بود، هدف حمله سنگین خود قرار داد. رویترز به‌نقل از اوله کیپر، فرماندار اودسا، نوشت پایانه‌های غلات صادراتی یک شرکت کشاورزی در اودسا هدف حمله قرار گرفت که در اثر آن، نزدیک به ۱۰۰ تن نخود و ۲۰ تن جو از بین رفت.

هم‌زمان، خبرگزاری فرانسه به‌نقل از وزارت دفاع روسیه از اجرای رزمایش نظامی در آب‌های دریای سیاه خبر داد، چیزی که تنش‌های این منطقه را از چهار روز پیش، هم‌زمان با خروج روسیه از توافق غلات، به اوج رسانده است.

بنا به اعلام وزارت دفاع روسیه، در این رزمایش که روز جمعه برگزار شد موشک‌های کروز روسیه کشتی‌های فرضی را که در حال حرکت به سمت اوکراین بودند هدف قرار دادند.

مسکو پیش از این کی‌یف را به استفاده از گذرگاه دریای سیاه برای رسیدن به هدف‌های نظامی متهم کرده بود. از همین‌رو، رویترز به‌نقل از مقام‌های نظامی روسیه نوشت که ناوگان آن کشور در رزمایش امروز «هدف‌های شناور» فرضی را که تسلیحات و تجهیزات نظامی به اوکراین حمل می‌کردند هدف گرفتند.

در ادامه این لفاظی‌ها، کی‌یف نیز با دادن هشداری مشابه، مسکو را به حمله تروریستی متهم کرد که در آن با موشک‌های ضدکشتی به مراکز خرید و بیمارستان‌ها و پایانه‌های غلات شلیک می‌کند.

رزماری دی کارلو همچنین افزود: «ما بسیار نگران هرگونه لفاظی یا اقدام دیگری هستیم که می‌تواند وضعیت خطرناک کنونی را وخیم‌تر کند.»

با این حال، به گفته او، سازمان ملل متحد به تلاش‌هایش برای از سرگیری توافق روسیه و اوکراین بر سر صادرات غلات ادامه می‌دهد.

هم‌زمان، مارتین گریفیتس، مسئول امور بشردوستانه سازمان ملل متحد، از هفته‌ای که گذشت با عنوان هفته «غم و اندوه و ناامیدی» یاد کرد و اقدام روسیه را تهدیدی جدی برای آینده بخش عمده‌ای از ۳۶۲ میلیون نفری خواند که در سراسر جهان به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند.

مسئول امور بشردوستانه سازمان ملل متحد افزود: «آن‌ها غمگین نیستند، عصبانی‌اند، نگران‌اند. برخی گرسنه خواهند ماند. برخی از گرسنگی خواهند مرد. بسیاری ممکن است بر اثر این تصمیم جان خود را از دست بدهند.»

در تازه‌ترین واکنش‌ها به نگرانی جامعه بین‌المللی از بحران غذایی احتمالی پیش‌ رو، سرگئی ورشینین، معاون وزیر امور خارجه روسیه، روز جمعه به کشورهای آفریقایی اطمینان داد که در نشست آتی روسیه و آفریقا به آن‌ها تضمین‌های لازم در مورد محصولات کشاورزی و غلات مورد نیازشان داده خواهد شد.

پیش از این، کرملین اعلام کرده بود که به تعهد ولادیمیر پوتین در اوایل سال جاری پایبند می‌ماند. بر اساس این تعهد، در صورت تمدید نشدن این توافق،‌ روسیه غلات را رایگان در اختیار «کشورهای آفریقایی نیازمند» قرار خواهد داد.

خودداری روز دوشنبه مسکو از تمدید این توافق واکنش‌های غرب و سازمان ملل متحد را برانگیخت. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، هشدار داد که صدها میلیون نفری که با گرسنگی دست به گریبان‌اند باید بهای این تصمیم روسیه را بپردازند.

کرملین در واکنش به اظهارات گوترش اعلام کرد که برای نقش دبیرکل سازمان ملل متحد «ارزش بسیاری قائل است» و مدعی شد که او تلاش کرده است کشورهای اروپایی را به «اجرای تعهدهای» خود متقاعد کند، اما «چنین نشده است».

با این حال، دولت روسیه می‌گوید در صورت هموار شدن مسیر صادرات محصولات کشاورزی روسیه، مذاکره درباره صادرات غلات اوکراین از راه دریای سیاه نیز می‌تواند از سر گرفته شود. از همین رو، ولادیمیر پوتین خطاب به آنتونیو گوترش گفت که سازمان ملل متحد سه ماه فرصت دارد که به مفاد تفاهم‌نامه‌ پیشین عمل کند و مسیر صادرات محصولات کشاورزی روسیه را هموار کند.

از سوی دیگر، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، که این هفته بار دیگر در نقش میانجی‌ ظاهر شده است، ابراز امیدواری کرد مذاکرات پیش‌ رو با پوتین به از سرگیری توافق غلات بینجامد. این توافق در سال گذشته با میانجیگری او و سازمان ملل متحد به دست آمد. اردوغان همچنین از کشورهای غربی خواست به درخواست‌های ولادیمیر پوتین توجه داشته باشند.