بی‌آبی در ایران به معضلی جدی تبدیل شده است. بر خلاف تصور عمومی و شرایط هرساله، دیگر بحران آب به مناطق کم‌آب و جنوب ایران خلاصه نمی‌شود و حالا استان گیلان در شمال را هم گرفتار کرده است؛ به طوری که شهرستان رودبار و روستاهای اطراف آن در این استان به طور جدی با کمبود آب مواجه‌ شده‌اند. شهر تبریز در شمال غرب ایران هم با مشکل جدی آب روبرو است و از مناطقی چون شهرک ارم، رضوانشهر و حیدرآباد و شهرک‌های نصر، باغمیشه، ولی امر، رشدیه، مرزداران و عباسی این شهر مدام قطعی و افت فشار آب گزارش می‌شود و کار در برخی از این مناطق به تانکرهای آبرسانی کشیده است.

خبرگزاری ایلنا در گزارشی به بحران آب در استان گیلان پرداخته و از قول یک منبع مطلع نوشته که روستا‌های استخرگاه، دفراز و پلنگ‌دره از یک مجتمع آب مشترک استفاده می‌کنند و در حال حاضر آب این روستا‌ها قطع است. ایلنا با اشاره به اینکه مشکلات بی‌آبی اهالی این روستاها در تابستان بیشتر هم می‌شود، اعلام کرد که آب این مناطق گاه به مدت ۲۰ دقیقه وصل می‌شود و پس از آن تا ۴۸ ساعت قطع می‌ماند.

این منبع مطلع اعلام کرد: «برای استخرگاه هم اکنون روزی ۲۰ تا ۳۰ تانکر آب ارسال می‌شود که هر تانکر بین ۷۰۰ هزار تا یک میلیون تومان به فروش می‌رسد. برخی اهالی توان پراخت این هزینه را ندارند و مجبورند از رودخانه آب تهیه کنند. بسیاری از روستاهای رودبار به‌خصوص در فصل تابستان یکی دو ساعت در روز آب دارند و در برخی از روستاها شاید وصل شدن آب‌ به ساعت هم نرسد. متاسفانه ۵۰ درصد روستاها تحت پوشش آب و فاضلاب‌اند و بقیه خودگردان‌اند و از طریق دهیاری و شورای محل و شورای آب اداره می‌شود.»

عمر تاسیسات آبی منطقه رودبار به ۳۰ سال می‌رسد. بسیاری از زیرساخت‌های انشعابی روستاها مربوط به زمان زلزله رودبار است و به تعویض یا بازسازی مجدد نیاز دارند.

داماش یکی دیگر از مناطقی‌ است که با مشکل کم آبی روبرو است. اهالی این منطقه آخرهفته‌ها با بحران جدی آب مواجه‌اند. این در حالی‌ است که با آب چشمه داماش که هر ثانیه ۵ تا ۶ لیتر آب از آن خارج می‌شود، می‌توان به‌راحتی آب موردنیاز ۳۰۰ تا ۴۰۰ خانوار را تامین کرد.

بر اساس این گزارش، این روزها حدودا ۴۰ درصد روستاهای رودبار با قطعی آب مداوم مواجه‌اند و روزانه بین یک تا دو ساعت آب دارند. این در حالی‌ است که روستاهایی مانند داماش در تعطیلات پایان هفته ممکن است حتی یک ساعت هم آب نداشته باشند. با این شرایط اهالی روستاها در همان یکی دو ساعت مجبورند برای مصرف یک شبانه‌روزشان آب ذخیره کنند.

مردم منجیل نیز اکثرا آب را از چشمه‌های اطراف تهیه می‌کنند که این آب حتما باید جوشانده شود تا قابل شرب باشد وگرنه باید آب معدنی مصرف کنند. اهالی شهرک محمودآباد و بابائیان در این منطقه نیز شرایط مشابهی دارند. بر اساس این گزارش، تنها راه نجات روستاهای منطقه ایجاد سد خاکی است تا به آب پایدار برسند.

حدودا ۱۷ روستا در رودبار از جمله راجعون، پلنگ دره، دفراز، پشتهان، چاک و... با تنش شدید آبی مواجه‌اند و با تانکر آبرسانی می‌شوند.

در این گزارش با اشاره به کیفیت بد آب منجیل آمده است: «آب منجیل آلوده است و اصلا قابل شرب نیست و طعم بدی دارد. نماینده رودبار وعده داده که آب مناسب از طریق لوله گذاری به این شهر منتقل می‌کند. این آب قرار است از سد دیورش به منجیل منتقل شود که البته فاصله‌اش هم کم نیست و مشکل تامین بودجه دارد.»

ایلنا در ادامه این گزارش به نقل از منبع آگاه،  با اشاره به کاهش منابع زیرزمینی آب در این مناطق نوشت: «یکی از مشکلات اساسی ما منابع آبی است و تمامی منابع آبی زیرزمینی جیرنده کاهش یافته است. در بین روستاهای رودبار تنها داماش چشمه دارد که آن هم به دلیل مشکلات موجود به بی‌آبی برخورده است. در برخی مناطق مثل سنگرود آب در پایین دست هست ولی باید برای این روستا پمپاژ شود. اهالی روستاها مجبورند آب را از چشمه تهیه کنند که این چشمه‌ها هم در تابستان به حداقل دبی خود می‌رسند.»

بحث آب‌های زیرزمینی یکی از ابرچالش‌های ایران است. این مسئله را عبدالله فاضلی فارسانی، دانش‌آموخته زمین‌شناسی و معاون حفاظت و بهره‌برداری حوضه آبریز فلات مرکزی و شرق کشور، عنوان کرده است. او در گفت‌وگو با «پیام ما» ضمن اعلام اینکه سالانه حدود ۵.۵ تا شش میلیارد مترمکعب ذخایر استراتژیکمان را از دست می‌دهیم، افزود که کسری تجمعی آبخوان‌ها اکنون به ۱۴۶ میلیارد مترمکعب رسیده است.

زمانی که میزان آبی که در زمین فرو می‌رود با میزان آب استخراج‌شده متناسب نباشد، پدیده فرونشست رخ می‌دهد. در حال حاضر بسیاری از نقاط ایران با پدیده فرونشست زمین مواجه‌اند. تا امروز گیلان از پدیده فرونشست دور بوده‌ اما با این شرایط، مشخص نیست آیا در این استان نیز این اتفاق رخ خواهد داد یا خیر؟

رئیس سازمان نقشه‌برداری ایران تیرماه امسال با بیان اینکه همه استان‌های کشور به جز گیلان درگیر فرونشست‌اند، اعلام کرد که عامل این فرونشست‌ها برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی است.

پیش از این اعلام شده بود تمام ۱۲ دشت چهارمحال و بختیاری در وضعیت ممنوعه و ممنوعه بحرانی قرار دارند. این در حالی‌ است که ۴۸ درصد آب ایران از منابع زیرزمینی تامین می‌شود.

سعید یوسف‌پور، سرپرست اداره‌ کل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری، دی‌ماه ۱۴۰۱ اعلام کرد به‌دلیل برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی در دشت‌های چهارمحال و بختیاری آبخوان‌ها در حال تهی شدن‌اند.