مرز اسرائیل و غزه تنها نقطه درگیری نیست. در پی حمله حماس به اسرائیل که در مجموع بیش از ۳۶۰۰ کشته از هر دو طرف به جا گذاشت، اسرائیل از مرز شمالیاش نیز هدف حمله حزبالله لبنان قرار گرفت.
آتشی که بین دو طرف ردوبدل شد به نگرانیها از گسترش جنگ به منطقه دامن زده است. نشریه تایم در مقالهای به تاریخچه حزبالله لبنان و نقشی که در جنگ اسرائیل و حماس میتواند داشته باشد، میپردازد.
حزبالله چگونه ایجاد شد؟
حزبالله یک گروه شبهنظامی و سیاسی شیعه تحت حمایت حکومت ایران است. این گروه لبنانی در سال ۱۹۸۲ در جریان جنگ داخلی ۱۵ ساله لبنان و در پی تهاجم نیروهای اسرائیل به جنوب لبنان برای بیرون راندن شبهنظامیان فلسطینی، ایجاد شد.
هلال خشان، استاد علوم سیاسی در دانشگاه آمریکایی بیروت، به نشریه تایم میگوید ایران در حمایت از فلسطینیها و برای ایفای نقش در درگیری عربها و اسرائیلیها، این گروه را تشکیل داد تا به بازیگری مهم در منطقه تبدیل شود.
حزبالله در مانیفستی که در سال ۱۹۸۵ منتشر شد، حزب سوسیال دموکرات مسیحی لبنان، اسرائیل، فرانسه و آمریکا را دشمن خواند و اعلام کرد هدفش بیرون راندن آنها از لبنان است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آمریکا این گروه را بهدلیل دخالتش در بمبگذاریها و حملات متعدد به غیرنظامیان، تروریستی اعلام کرد و اتحادیه اروپا فقط شاخه نظامی حزبالله را «گروه تروریستی» اعلام کرد.
حزبالله در سال ۱۹۹۲ وارد عرصه سیاست شد و در سال ۲۰۰۹ با مانیفستی بهروزشده که خواستار «دموکراسی واقعی» بود، به روند جاری نزدیکتر شد.
به گفته خشان، حزبالله در سه دهه گذشته دستاوردهای سیاسی بزرگی داشته است اما همچنان «گروهی منزوی» است. این گروه در انتخابات سال گذشته، ۱۳ کرسی از ۱۲۸ کرسی پارلمان لبنان را حفظ کرد اما اکثریتش را از دست داد.
چه کسی حامی حزبالله است؟
وزارت خارجه آمریکا میگوید حزبالله لبنان تحت حمایت آموزشی، تسلیحاتی و مالی حکومت ایران قرار دارد که بالغ بر صدها میلیون دلار در سال است.
در نتیجه، حزبالله یک گروه مسلح با منابع کافی و نیرو در ابعاد متوسط است که به گفته خشان، میتواند بیشتر ارتشهای عربی را شکست دهد که آن را به «قدرتمندترین بازیگر غیردولتی» در منطقه تبدیل میکند.
چرا احتمال درگیری حزبالله در جنگ اسرائیل و حماس مطرح است؟
حزبالله و حماس هر دو تحت حمایت مالی ایران قرار دارند. حزبالله در نظامیسازی حماس در سال ۲۰۰۲ نقش داشت، گرچه در جنگ داخلی سوریه موضعی متضاد داشتند.
هنوز مدارک مستندی در مورد نقش مستقیم جمهوری اسلامی در حمله حماس به اسرائیل در دست نیست، هرچند برخی گزارشها حاکی از کمک جمهوری اسلامی به برنامهریزی این حمله است.
حزبالله با انتشار بیانیهای، حمله حماس را تحسین کرد و آن را «پاسخی قاطع به ادامه اشغالگری اسرائیل و پیامی برای آنان که در پی عادیسازی روابط با اسرائیلاند» خواند. یک مقام حزبالله در بیانیهای دیگر، گفت: «قلب ما با شماست. فکر ما پیش شماست. روح ما در کنار شماست. تاریخ و سلاح و موشکهای ما همراه شماست.»
در پی حمله حماس، حزبالله در اعلام «همبستگی» با این گروه فلسطینی، موشکهایی به سمت خاک اسرائیل شلیک کرده که به تشدید درگیریها منجر شده است.
ورود رسمی حزبالله به جنگ چه پیامدهای احتمالی دارد؟
ورود حزبالله به جنگ درگیری منطقهای گستردهتری ایجاد میکند، و جبهه جنگ اسرائیل در دو مرز شمالی و جنوبی خواهد بود که احتمالا به مرگ و ویرانی بیشتری منجر خواهد شد.
با وجود این، خشان بعید میداند حزبالله بخواهد وارد جنگی تمامعیار با اسرائیل شود. درگیریهای جاری ناقض شرایطی نیست که شورای امنیت سازمان ملل وضع کرد تا به جنگ اسرائیل و حزبالله در سال ۲۰۰۶ پایان دهد. به عقیده خشان، اگر این حملات پراکنده به جنگ تبدیل شود، حزبالله «هیچ شانسی ندارد و نابود میشود.
خشان پیشبینی میکند که اگر قرار باشد جنگی با حزبالله آغاز شود، اسرائیل شروعکننده خواهد بود و به سخنان اخیر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اشاره میکند که حاکی از اهدافی فراتر از غزه است. نتانیاهو در هفته جاری در پستی در اکس (توییتر سابق) وعده داد که نه تنها حماس، بلکه «مقاومت اسلامی» را نابود میکند.