احتمال گسترش درگیری‌ها در سراسر خاورمیانه پس از پایان آتش‌بس میان اسرائیل و حماس 

اگر آتش‌بس و توافق برای بازگشت به روند صلح به منظور دستیابی به راه‌حل دائمی برای مسئله فلسطین حاصل نشود، سراسر خاورمیانه در معرض درگیری و خشونت قرار خواهد گرفت

ماجد بن محمد انصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر، روز دوشنبه (۲۷ نوامبر) از توافق اسرائيل و جنبش حماس برای تمدید آتش‌بس موقت به مدت دو روز دیگر خبر داد. او با انتشار پیامی در شبکه اکس (توییتر سابق) نوشت: «دولت قطر اعلام می‌کند که در چارچوب میانجی‌گری جاری، توافقی برای تمدید آتش‌بس بشردوستانه به مدت دو روز دیگر در نوار غزه حاصل شد.»

هم‌زمان با این اظهارات، جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، در یک کنفرانس مطبوعاتی در کاخ سفید گفت: «ما از اعلام تمدید دوروزه آتش‌بس در نوار غزه استقبال می‌کنیم». او همچنین از ورود «بزرگ‌ترین کاروان کمک‌های بشردوستانه» به غزه خبر داد.

به گفته سازمان ملل متحد، روز شنبه ۲۵ نوامبر، ۱۸۷ دستگاه کامیون حامل غذا، آب و سوخت وارد غزه شده‌اند. این در حالی است که از زمان آغاز حمله موسوم به طوفان‌ الاقصی حماس به اسرائيل در هفتم اکتبر گذشته، بیش از دو میلیون فلسطینی در محاصره کامل قرار دارند.

جان کربی با اشاره به اینکه حداقل ۱۰ شهروند آمریکایی دیگر در میان افرادی که حماس بازداشت‌ کرده، مانده‌اند، گفت: «سپاس‌گزاریم که دو روز دیگر برای تلاش فرصت داریم». او افزود: «مطمئنا مایل‌ایم که این آتش‌بس برای مدت زمان بیشتری تمدید شود تا همه گروگان‌ها آزاد شوند.» با این حال، او درباره خطرات مرتبط با آتش‌بس بشردوستانه هشدار داد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

پس از هفت هفته جنگ، در پی موفقیت تلاش‌های میانجی‌گرانه مشترک مصر، قطر و ایالات متحده، اسرائیل و حماس چند روز قبل بر سر آتش‌بس بشردوستانه چهارروزه که قابل‌تمدید بود، به توافق رسیدند. در مرحله نخست این توافق، ۵۰ زن و کودک غیرنظامی اسیر در نوار غزه در ازای آزادی شماری از زنان و کودکان فلسطینی محبوس در زندان‌های اسرائیل آزاد شدند، مشروط بر اینکه شمار آزادشدگان در مراحل بعدی اجرای توافق افزایش یابد. همچنین بر اساس این توافق، تعداد زیادی از کاروان‌های کمک‌های بشردوستانه و کمک‌های امدادی از جمله سوخت وارد نوار غزه شدند.

انتشار ویدیوهایی از گروگان‌های اسرائیلی و زندانیان فلسطینی که در جریان آتش‌بس عزیزانشان را در آغوش می‌کشند و آزادی‌ را جشن می‌گیرند، نشان می‌دهد وضعیت فاجعه‌بار کشتار، ویرانی و ناامیدی که از هفتم اکتبر همه جا را فرا گرفته بود، چگونه با برقراری آتش‌بس تغییر کرد. با این حال ممکن است مدت این آتش‌بس طولانی نباشد؛ به‌ویژه اینکه یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، اعلام کرد که این جنگ برای مدت طولانی حداقل دو ماه «به‌شدت» ادامه خواهد داشت.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائيل، هم خاطرنشان کرد که هدف کشورش «از بین بردن حماس» و آزادی همه گروگان‌ها است. از سوی دیگر، حماس نیز هیچ پیامی ارائه نکرده است که نشان دهد قصد دارد پس از پایان آتش‌بس، شلیک موشک به اسرائیل را متوقف کند.

ارتش اسرائیل حمله به حماس را در بخش شمالی نوار غزه آغاز کرد، سپس با وادار کردن ساکنان به ترک خانه‌ها و رفتن به سمت جنوب این منطقه را در انزوا قرار داد. هرچند توجه اسرائيل بر شهر غزه که بزرگ‌ترین مرکز جمعیتی نوار غزه و مکانی که احتمالا رهبری حماس در آن حضور دارد، متمرکز است، ارتش اسرائيل مناطق غیرنظامی و حتی بیمارستان‌ها را هم به دلیل حضور نظامی مشکوک جنگجویان حماس هدف حملات شدید قرار می‌دهد. در نتیجه، از مجموع جمعیت ۲.۵ میلیون نفری که قبلا در سراسر نوار غزه پراکنده بودند، در حال حاضر حدود دو میلیون نفر در بخش جنوبی نوار غزه به سر می‌برند. به این معنی که هرگونه پیشروی ارتش اسرائیل در این منطقه به تلفات غیرنظامیان از جمله زنان، کودکان و سالمندان منجر می‌شود.

با توجه به اینکه اسرائيل چندی قبل با پخش اعلامیه‌هایی از ساکنان استان خان یونس خواست شهر را ترک کنند، پیش‌بینی می‌شود با از سرگیری نبرد، ارتش اسرائيل جنگ را بر مناطق خان یونس و رفح در جنوب نوار غزه متمرکز کند و این بدان معنا است که ارتش اسرائیل طرح منزوی کردن تدریجی مناطق نوار غزه را دنبال می‌کند. با در نظر داشتن این راهبرد، اگر ارتش اسرائيل برای ورود به شهر خان یونس تصمیم بگیرد، با وادار کردن ساکنان به حرکت به سمت ساحل آن را از مناطق اطراف جدا خواهد کرد و در صورت موفقیت، تلاش‌هایش را برای اجرای این طرح در بقیه مناطق جنوب نوار غزه ادامه خواهد داد.

اگر اسرائیل به دنبال تخلیه کامل نوار غزه از ساکنان و مجبور کردن آن‌ها به مهاجرت به مناطق دیگر از جمله مصر باشد، وضعیت کنونی به وخامت بیشتری می‌گراید و تنش چنان گسترده می‌شود که ممکن است سراسر منطقه را به سمت یک درگیری بزرگ بکشاند که طرف‌های متعددی در آن شرکت داشته باشند.

به محض توقف حملات هوایی اسرائیل به غزه، وزارت بهداشت فلسطین اعلام کرد که ارتش اسرائيل در روز یکشنبه ۲۶ نوامبر، هشت فلسطینی را در کرانه باختری کشته است. بر اساس آمار اعلام‌شده از سوی سازمان ملل متحد، ارتش اسرائيل یا شهرک‌نشینان از هفتم اکتبر گذشته تاکنون بیش از ۲۰۰ فلسطینی را در کرانه باختری کشته‌اند. در این مدت، چهار اسرائیلی نیز به دست فلسطینی‌ها کشته شده‌اند.

کرانه باختری که خارج از محدوده‌ آتش‌بس واقع است، از آغاز درگیری بین حماس و اسرائيل، شاهد خشونت‌های بسیاری است که از زمان انتفاضه دوم بی‌سابقه است و این حقیقت تلخ می‌تواند به مذاکرات حساس بین حماس و اسرائیل که ممکن است به آزادی شمار بیشتری از اسرای دوطرف منجر شود، آسیب برساند.

در حالی که تنش و درگیری بین فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها به بالاترین سطح رسیده است، اگر آتش‌بس و توافق برای بازگشت به روند صلح به منظور دستیابی به راه‌حل دائمی برای مسئله فلسطین حاصل نشود، سراسر خاورمیانه در معرض درگیری و خشونت قرار خواهد گرفت.

دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

بیشتر از دیدگاه