با وجود ادعاهای مسئولان جمهوری اسلامی مبنی بر اینکه خروج شرکت سعودی صافولا از ایران در تولید، توزیع و قیمت روغن خوراکی تاثیری نخواهد داشت، اکنون در چهارمین ماه پس از خروج این شرکت از ایران، نه‌تنها کمبود شدید روغن برطرف نشده، که زمزمه‌های افزایش دوباره قیمت‌ها نیز به گوش می‌رسد.

شرکت صافولا، بزرگ‌ترین تامین‌کننده روغن خوراکی در ایران، پیش از خروج در شرکت‌های شناخته‌شده‌ای همچون «لادن»، «بهار» و «نسترن» سرمایه‌گذاری کرده بود. کمبود روغن از دی‌ماه گذشته و هم‌زمان با فروش سهام این شرکت، آغاز شد.

گزارش‌های میدانی هم از کمیابی شدید روغن در فروشگاه‌های زنجیره‌ای حکایت داشت. چنانچه برخی نیز در فضای مجازی اعلام کردند که فروشگاه‌های زنجیره‌ای بیشتر از دو روغن به یک مشتری نمی‌فروشند. پس از آن هم خبر رسید که روغن خوراکی تا ۲۱ درصد گران‌تر شده است.

این بحران در ماه رمضان و آغاز سال جاری نیز ادامه یافت و اکنون هم بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که روغن قطره‌چکانی عرضه می‌شود، دارندگان کالابرگ الکترونیکی حتی در دهک‌های اول تا سوم، نیز برای تهیه روغن با مشکل مواجه‌اند و قفسه‌ فروشگاه‌ها از این کالای اساسی خالی است.

بر مبنای گزارش‌های میدانی، اکنون در بازار تهران نیز روغن خوراکی به‌شدت نایاب است و این کمبود، مردم را سرگردان کرده است. روغن قنادی برای شیرینی‌پزها و روغن حلب موردنیاز کارخانه‌ها و رستوران‌ها نیز موجود نیست. همچنین طبق گزارش‌ها، از میان ۳۰ کارخانه روغن‌سازی ایران، فقط یک کارخانه فعالانه در حال عرضه محصول است.

تولیدکنندگان کمبود مواد اولیه و تصویب نشدن افزایش ۴۰ درصدی قیمت روغن را از عوامل کاهش عرضه اعلام کرده‌اند.

شرکت صافولا در دی‌ماه سال گذشته با فروش سهامش در شرکت بهشهر، به ارزش ۷۰۵ میلیون ریال سعودی به‌طور کامل از بازار ایران خارج شد. به گفته این شرکت، علت فروش سودآور نبودن اعلام و این معامله یکی از بزرگ‌ترین فروش‌های تاریخ صافولا عنوان شد.

پس از این خروج ناگهانی، انجمن صنفی صنایع روغن نباتی وعده داد که قیمت‌ها تا پایان سال افزایش نخواهد یافت. اما کمتر از یک هفته بعد، قیمت‌ها صعودی و برخی انواع روغن نایاب شد. رسانه‌های داخلی نیز اعلام کردند کارگروه تنظیم بازار قیمت افزایش ۱۵ تا ۲۱ درصدی ۱۱۴ نوع روغن نباتی را تصویب کرده است.

در همان زمان، روح‌الله عباسپور، عضو کمیسیون صنایع مجلس، در اظهاراتی عجیب گفت: «الحمدالله ایران امن‌ترین کشور منطقه است. حالا این‌ها می‌روند، بروند مثلا چه چالشی پیش می‌آید؟ پشه چیه که فشار خونش چی باشه؟» اکبر فتحی، معاون وزارت جهاد کشاورزی، نیز مدعی شد که «هیچ زیرساختی از کشور خارج نشده است و هیچ مشکلی در تامین روغن وجود ندارد».

با این حال شواهد بازار خلاف این ادعاها را نشان می‌دهند. خروج سرمایه‌گذار خارجی، تغییر در مالکیت شرکت‌ها، ضعف در سیاست‌های توزیعی و افزایش تقاضا، همگی به نوسان شدید و بحران در بازار روغن دامن زده‌اند.

برزو حق‌شناس، کارشناس اقتصادی، پیش‌تر هشدار داده بود که خروج صافولا می‌تواند به‌شدت بر معیشت مردم اثر بگذارد و گرچه تبعات آن ممکن است در کوتاه‌مدت ملموس نباشد، در بلندمدت قطعا تاثیرگذار خواهد بود.

کمبود شدید روغن خوراکی در بازار و افزایش قیمت دوباره آن طی چهار ماه نشان می‌دهد که خروج این سرمایه‌گذار خارجی حتی در کوتاه‌مدت نیز بر معیشت مردم تاثیر گذاشته است. هرچند روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران، روز بیست‌ویکم اردیبهشت در گزارشی نوشت یکی از دلایل کمبود روغن در بازار، کمبود مواد اولیه، روغن خام یا دانه‌های روغنی است. از شهریور پارسال تاکنون کارخانجات تولید روغن نیمه‌تعطیل شده‌اند و با کمترین ظرفیت فعالیت می‌کنند.

بر اساس گزارش سایت اقتصادآنلاین، در حال حاضر قیمت روغن لادن پنج‌ کیلویی به ۴۹۶ هزار تومان رسیده است. روغن غنچه و روغن لایت پنج‌کیلویی هم هر دو با قیمت سرسام‌آور ۹۶۹ هزار تومان به فروش می‌رسند. روغن فرابکر لادن با وزن ۲.۷ کیلوگرم نیز به قیمت ۲۹۸ هزار تومان در بازار عرضه شده است.

به گزارش این رسانه، در روزهای اخیر میزان کمبود روغن در بازار بیش از هر زمان دیگری بوده و در برخی استان‌ها، مردم برای خرید یک روغن به چندین فروشگاه و سوپرمارکت سر می‌زنند‌ و آخر سر هم روغن مدنظر خود را پیدا نمی‌کنند و ناچارند به جای روغن‌ سرخ‌کردنی از روغن پخت‌وپز یا برعکس استفاده کنند. حتی برخی مصرف‌کنندگان هم گفته‌اند که بعضی اوقات ناچارند به جای روغن‌ نباتی از کره گیاهی استفاده کنند.