یک روز پس از آنکه علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، گفت که گمان نمی‌کند مذاکرات هسته‌ای تهران و واشینگتن به نتیجه برسد، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به طور تلویحی از بن‌بست در مذاکره با دولت ترامپ خبر داد.
عراقچی روز چهارشنبه در حاشیه مراسم سالگرد کشته شدن حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دولت ابراهیم رئیسی، به خبرنگاران گفت: «در حال بررسی شرکت کردن یا نکردن در دور بعدی مذاکرات با آمریکا هستیم.»
او نمایندگان آمریکا را به «زیاده‌خواهی پشت میز مذاکره» متهم کرد و افزود: «درباره تاریخ دور پنجم مذاکرات پیشنهادی مطرح شد، اما ما هنوز قبول نکرده‌ایم، زیرا در چند روز گذشته شاهد مواضعی از سوی آمریکایی‌ها بودیم که با هیچ منطقی سازگار نیست و مذاکرات را با مشکل مواجه می‌کند.»
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی افزود: «موضع ما کاملا روشن است؛ غنی‌سازی چه با توافق چه بی‌توافق، ادامه می‌یابد.»
گفته‌های عراقچی پس از آن است که علی خامنه‌ای نیز در سخنانی تند، خطاب به مقام‌های آمریکایی که خواهان توقف غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران‌اند، گفت: «یاوه‌گویی و غلط زیادی نکنید.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در حالی که تاکنون چهار دور مذاکره میان نمایندگان ایران و آمریکا برگزار شده، موضوع غنی‌سازی به یک چالش اصلی برای رسیدن به نتیجه میان دو طرف تبدیل شده است.
استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده ارشد ایالات متحده و مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، بارها تاکید کرده‌اند که دستیابی به توافق با جمهوری اسلامی مشروط به پایان کامل غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران است. در سوی دیگر، جمهوری اسلامی تاکید دارد که برای توقف غنی‌سازی در خاک ایران هیچ جایگزینی وجود ندارد و این موضوع را از حقوق مسلم خود می‌داند که «قابل مصالحه» نیست.
روز سه‌شنبه مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه، هم در گفتگو با ایلنا، در پاسخ به این سوال که استیو ویتکاف گفته هیچ میزانی از غنی‌سازی اورانیوم را برای ایران قابل‌قبول نمی‌داند و آیا این به معنای بن‌بست مذاکرات است، گفت: «پیش‌بینی آینده سخت است، اما آنچه با قطعیت می‌توانیم بگوییم این است که ما از خط قرمزهایمان از جمله حق غنی‌سازی عبور نمی‌کنیم.»
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی نیز در گفتگو با ایلنا مدعی شد که خواسته‌های جمهوری اسلامی منطبق بر قوانین بین‌المللی است و لازم است «همه طرف‌های ذی‌ربط در جریان مذاکرات کمک کنند تا به تفاهمی معقول و منطقی برسیم».
ادعاهای جمهوری اسلامی درباره صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران در حالی است که این کشور در حال حاضر غنی‌سازی ۶۰ درصدی انجام می‌دهد و حجم ذخایر اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالای خود را افزایش داده است؛ روندی که به گفته کارشناسان، فاصله تهران تا سلاح هسته‌ای را کوتاه‌تر می‌کند.
روز چهارشنبه نمایندگان مجلس شورای اسلامی در واکنش به شروط دولت ترامپ در مذاکرات با جمهوری اسلامی مبنی بر منع غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران، بیانیه‌ای منتشر کردند که در آن آمده است: «جمهوری اسلامی به صورت قانونی، باید از چرخه کامل سوخت هسته‌ای به‌ویژه در زمینه غنی‌سازی بهره‌مند باشد... سطح غنی‌سازی صلح‌آمیز به درصدهای پایین و زیر ۲۰ درصد منحصر نیست.»
احتمال به بن‌بست رسیدن مذاکره هسته‌ای ایران با دولت ترامپ در حالی است که فرانسه، بریتانیا و آلمان که همچنان در برجام باقی‌مانده‌اند هم هشدار داده‌اند اگر توافقی حاصل نشود، تحریم‌های سازمان ملل را دوباره اعمال خواهند کرد.
بر اساس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، کشورهای اروپایی تا ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ فرصت دارند مکانیسم ماشه را فعال کنند. خبرگزاری رویترز در این زمینه با استناد به گفته دیپلمات‌ها و اسنادی که مشاهده کرده، نوشت که ممکن است در صورتی که پیشرفتی در مذاکرات ایجاد نشود، این روند تا ماه اوت آغاز شود.
کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، روز سه‌شنبه در پاسخ به این تهدیدها گفت که اگر اروپا بخواهد از مکانیسم ماشه استفاده کند، تهران به آن «پاسخ متناسب» می‌دهد.
رویترز همچنین به نقل از سه منبع مرتبط با جمهوری اسلامی که نام آن‌ها را اعلام نکرد، نوشت که تهران در صورت شکست مذاکرات برای حل این مناقشه چند دهه‌ای، برای مرحله بعد برنامه مشخصی ندارد. این منابع مدعی‌اند که ممکن است تهران در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات، به چین و روسیه به‌عنوان طرح جایگزین روی بیاورد. این ادعا در حالی مطرح می‌شود که جمهوری اسلامی همین حالا هم به‌شدت به روسیه و چین وابسته است.
خبرگزاری سی‌ان‌ان به نقل از منابعی که آن‌ها را مقام آمریکایی توصیف کرد، گزارش داد که ایالات متحده به اطلاعاتی دست یافته که نشان می‌دهد اسرائیل در حال آماده شدن برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران است.
به گفته این مقام‌های آمریکایی ناشناس، هنوز مشخص نیست آیا رهبران اسرائیل تصمیم نهایی را گرفته‌اند یا نه. سی‌ان‌ان می‌نویسد اینکه اسرائیل حمله کند و چگونه این کار را انجام دهد، به‌شدت به ارزیابی آن‌ها از مذاکرات آمریکا با تهران درباره برنامه هسته‌ای ایران بستگی دارد. با این حال پیام‌های علنی و خصوصی مقام‌های بلندپایه اسرائیل، شنود مکالمات اسرائیلی‌ها و رصد جا‌به‌جایی‌های نظامی ارتش اسرائیل را نشانه احتمالی یک حمله قریب‌الوقوع دانست. به گفته دو منبع مطلع، از جمله آمادگی‌های نظامی که آمریکا رصد کرده، انتقال مهمات هوایی و تکمیل یک رزمایش هوایی بوده است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، در سفر اخیرش به عربستان سعودی، تهران را تهدید کرد که برای تصمیم‌گیری و توافق زمان محدودی دارد. او قبلا گفته بود که جایگزین توافق نکردن بمباران است. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که ترامپ برای توافق با جمهوری اسلامی مهلت ۶۰ روزه در نظر گرفته و این در حالی است که اکنون از نخستین دور مذاکرات با جمهوری اسلامی، ۳۹ روز گذشته است.
یک دیپلمات ارشد غربی که اوایل ماه جاری با رئیس‌جمهوری آمریکا دیدار کرد، به سی‌ان‌ان گفت که ترامپ تصریح کرد آمریکا تنها چند هفته به این مذاکرات فرصت خواهد داد و سپس، به حملات نظامی متوسل خواهد شد، اما در حال حاضر، سیاست رسمی کاخ سفید دیپلماسی است.
صبح چهارشنبه، ساعاتی پس از انتشار گزارش سی‌ان‌ان درباره آمادگی اسرائیل برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران، بهای نفت در بازارهای آسیایی حدود ۲ درصد افزایش یافت. روز سه‌شنبه نیز پس از سخنان خامنه‌ای که از احتمال به نتیجه نرسیدن مذاکرات با آمریکا سخن گفت، قیمت ارز در بازار ایران با افزایش قابل‌توجهی مواجه شد.
