همزمان با آنکه برخی منابع گزارش میدهند مذاکرات هستهای تهران و واشینگتن به بنبست خورده و به نوشته سیانان، «شتاب مذاکرات برای دستیابی به توافقی جدید در حال فروپاشی است»، مقامهای دولت پزشکیان میگویند تهران میز مذاکره را ترک نمیکند.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت پزشکیان، روز سهشنبه ۱۳ خرداد با اشاره به مذاکرات هستهای ایران و آمریکا اعلام کرد که جمهوری اسلامی «بر اساس منافع ملی، میز مذاکره را ترک نخواهد کرد.» و افزود: «تمام سناریوهای ما روی میز است، از قبل کاملا از موضوع آگاهی داشتیم و برای همه موضوعات آگاهی کامل داریم.»
مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری اسلامی ایران، هم روز سهشنبه در مراسم دریافت استوارنامه سفیر جدید نیوزیلند، درباره مذاکرات ایران و آمریکا گفت: «ما از مذاکره استقبال کردیم و میکنیم، اما قاعده گفتگو بر این است که کسی به دنبال زورگویی و تحمیل خواستههایش به طرف مقابل نباشد.»
پزشکیان در این اظهارات بار دیگر مدعی شد که «جمهوری اسلامی به دنبال ساخت سلاح هستهای نیست و برای اثبات درستی این ادعا، همواره آماده هر نوع همکاری بود و هست.»
این ادعا در حالی است که خبرگزاری آسوشیتدپرس روز شنبه دهم خرداد با انتشار بخشهایی از گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی، اعلام کرد که دیدهبان هستهای سازمان ملل معتقد است جمهوری اسلامی ایران ذخایر اورانیوم غنیشده خود را تا حدی افزایش داده که به سطح استفاده تسلیحاتی نزدیک است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
گزارش آژانس با اظهار نگرانی درباره افزایش غنیسازی ۶۰ درصدی، از تهران خواست فورا مسیرش را تغییر دهد و با ناظران آژانس همکاری کند.
این گزارش در زمان حساسی منتشر میشود که تهران و واشینگتن مذاکرات هستهای را پیش میبرند و اختلافات دو طرف درباره غنیسازی اورانیوم در ایران در روزهای اخیر، تردیدها را درباره موفقیت مذاکرات افزایش داده است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده، دوشنبه شب با انتشار پیامی در تروتسوشال اعلام کرد: «اجازه هیچگونه غنیسازی به ایران نمیدهیم.»
رئیسجمهوری آمریکا در پیام دیگری هم به افزایش ذخایر تسلیحاتی ایالات متحده اشاره و ابراز امیدواری کرد که هرگز مجبور نباشد از آنها استفاده کند. ترامپ افزود که بایدن باید مدتها پیش جلو غنیسازی اورانیوم ایران را میگرفت.
این پیامهای ترامپ در حالی منتشر میشوند که اکسیوس مدعی بود پیشنهاد مکتوب آمریکا که روز شنبه از کانال وزیر خارجه عمان به تهران ارائه شد، غنیسازی حدود ۳ درصدی را میپذیرد، اما جمهوری اسلامی را از ساخت تاسیسات هستهای جدید بازمیدارد و خواستار منهدم کردن زیرساختهای کنونی است.
از سوی دیگر، سیانان به نقل از یک مقام ارشد جمهوری اسلامی گزارش داد که طرح جدید پیشنهادی ایالات متحده برای توافق هستهای «نامنسجم و پراکنده» است. بر اساس این گزارش، منابع مطلع از روند مذاکرات، هشدار دادهاند که شتاب گفتگوها برای رسیدن به توافق در حال فروپاشی است.
روز سهشنبه خبرگزاری العربیه نیز به نقل از منابع آمریکایی نوشت که دولت ترامپ بهشدت نگران پیشرفت برنامه هستهای ایران است. به نوشته این رسانه، منابع آگاه تاکید کردهاند که دولت ترامپ توان رصد جزئیات برنامه هستهای ایران را دارد و نگران توسعه آن است.
مقامهای آمریکایی به العربیه و الحدث گفتند که آنها بر یک شرط تاکید دارند: «ایران به سلاح هستهای دست نیابد.»
یک مقام آمریکایی آشنا به دیدگاههای رئیسجمهوری آمریکا به این رسانهها گفت که «ترامپ میخواهد به چیزی دست یابد که یک دستاورد تاریخی باشد و مسئله ایران یکی از آنها است. حل این مسئله در عین حال، راه را برای گسترش پیمان ابراهیم هموار میکند.»
این مقام آمریکایی در مصاحبه با العربیه و الحدث تاکید کرد: «دولت ترامپ خواهان راهحلی مبتنی بر مذاکره با ایران است، زیرا یک راهحل نظامی بسیار پرهزینه است و خاورمیانه را دچار تنشهای بیشتری خواهد کرد.»
با این حال، ایالات متحده نیروی نظامی قابلتوجهی را در خاورمیانه مستقر کرده است. ناو هواپیمابر کارل وینسون در خلیج عدن مستقر است و یک ناو هواپیمابر بریتانیایی هم به این نیروها پیوسته است. یک اسکادران از جنگندههای اف ۳۵ و نیروهای آمریکایی هم در منطقه فرماندهی مرکزی مستقرند. نیروی هوایی ایالات متحده همچنین تعدادی بمب افکن بیــ۵۲ (B-52) را در پایگاه هوایی دیهگو گارسیا در اقیانوس هند نگهداری میکند.
همزمان رویترز گزارش داد که جمهوری اسلامی به پیشنهاد مکتوب آمریکا که پس از پنج دور مذاکره در مسقط و رم ارائه شد، پاسخ منفی خواهد داد. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، پیشتر گفته بود که تهران در حال آمادهسازی این پیشنهاد است. او که روز دوشنبه در مصر حضور داشت، بار دیگر تاکید کرد که در صورت در نظرگرفته نشدن حق غنیسازی، توافقی در کار نخواهد بود.
در این میان، اسرائيلهیوم نیز نوشت که مقامهای آمریکایی گزارش خبرگزاری رویترز را که به نقل از یک دیپلمات بینام ایرانی، ادعا کرده بود تهران قصد دارد پیشنهاد فعلی آمریکا را بهطور کامل نپذیرد، رد کردند. این مقامها گفتند باور دارند که پاسخ ایران پیچیدهتر خواهد بود؛ به این معنا که با برخی جنبههای این پیشنهاد موافقت خواهد شد و با برخی دیگر مخالفت خواهد کرد.
به گزارش این نشریه، یکی از منابع آمریکایی گفت که ممکن است مذاکرات بهزودی از سر گرفته شود. او در عین حال این موضوع را تکرار کرد که مذاکرات بیانتها نخواهد بود و همه گزینهها، از جمله اقدام نظامی، همچنان روی میز است.
به باور کارشناسان، فروپاشی کامل مذاکرات میتواند به حمله اسرائیل به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی یا در سناریو خوشبینانهتر، فعال شدن مکانیسم ماشه بینجامد.
ترامپ روز جمعه گفت که فکر میکند توافق با تهران میتواند در «آینده نهچندان دور» تکمیل شود. او تاکید کرد: «آنها نمیخواهند بمباران شوند و ترجیح میدهند توافق کنند. اینکه بتوانیم بدون بمباران خاورمیانه به توافق برسیم، اتفاق خیلی خوبی خواهد بود.»
در همین حال نشریه والاستریت ژورنال در گزارش تازهای، به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی نوشت: «اگر جمهوری اسلامی شرط توقف غنیسازی را نپذیرد، روز خوبی برایش نخواهد بود.»
این مقام آمریکایی افزود که آمریکا و اسرائیل درباره چگونگی برخورد با ایران اختلافنظرهایی دارد، اما تاکید کرد که «اگر تهران نخواهد به توافق برسد، ممکن است رویکرد ما تغییر کند».
در این گزارش همچنین آمده است که منابع اسرائیلی گفتهاند اقدام نظامی علیه ایران میتواند برنامه هستهای جمهوری اسلامی را دستکم یک سال به تاخیر بیندازد.
در سوی دیگر، ارزیابیهای اطلاعاتی غرب و تصاویر ماهوارهای که تحلیلگران نظامی بررسی کردهاند، نشان میدهد ایران چند سامانه پرتاب موشک زمین به هوا، از جمله سامانههای اســ۳۰۰ را در نزدیکی سایتهای کلیدی هستهای مانند نطنز و فردو منتقل کرده است. بخشی از این تجهیزات نیز در ماههای اخیر بهطور علنی نمایش داده شدهاند، از جمله در رژه روز ارتش در تهران که یک پرتابگر اســ۳۰۰ و یک کامیون راداری به نمایش گذاشته شدند.
روز سهشنبه، کیومرث حیدری، فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، مدعی شد که «نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در برابر هر نوع تهدید دشمن در اوج آمادگی قرار دارند». او در حاشیه بازدید از «گروه ۸۴۰ موشکی کبریایی» مستقر در آران و بیدگل افزود: «در منطقه آران و بیدگل یگان موشکی قوی داریم و ضرورت دارد از آخرین وضعیت آمادگی رزمی این منطقه اطمینان حاصل کنیم.» او افزود: «نیروی زمینی در ساختارش پنج پایگاه موشکی را سازماندهی کرده است.»
فرمانده نیروی زمینی ارتش تاکید کرد: «چشممان به تهدیدها و دستمان روی ماشه است.»