در پی حمله موشکی به اسرائیل از خاک سوریه، یک منبع امنیتی اسرائیلی در گفت‌وگو با شبکه العربیه اعلام کرد که این اقدام از سوی جمهوری اسلامی ایران و حزب‌الله لبنان طراحی و اجرا شده و دولت فعلی سوریه در این عملیات نقشی نداشته است.

به گفته این مقام، نهادهای امنیتی اسرائیل پیش‌تر پیش‌بینی کرده بودند که گروه‌های وابسته به «محور مقاومت ایران» از جنوب سوریه اقدام به تحریک و تنش‌زایی علیه اسرائیل کنند. مقام‌های امنیتی اسرائیل بر این باورند که هدف اصلی این عملیات، تخریب روند نسبی ثبات و بازسازی در سوریه و به حاشیه راندن تلاش‌های جاری برای خروج این کشور از انزوای سیاسی و تحریم‌های بین‌المللی است.

همزمان، مدیریت امنیت داخلی در شهر قصیر واقع در حومه حمص سوریه، روز پنج‌شنبه اعلام کرد که یک تلاش سازمان‌یافته برای قاچاق سلاح به خاک لبنان را خنثی کرده است. وزارت کشور سوریه هم در بیانیه‌ای که امروز منتشر کرد، توضیح داد که این محموله شامل موشک‌های هدایت‌شونده ضدزره (م.د) و مهمات ۳۰ میلی‌متری بوده است.

بر اساس این گزارش، راننده این محموله دستگیر و برای انجام اقدامات قانونی لازم به دستگاه قضایی مربوطه ارجاع داده شده است. این نخستین‌بار نیست که نیروهای امنیتی دولت جدید سوریه، سلاح‌های قاچاق را در مرز لبنان کشف و ضبط می‌کنند؛ به‌ویژه در منطقه قصیر که در طول سال‌های جنگ سوریه یکی از پایگاه‌های کلیدی حزب‌الله محسوب لبنان می‌شد.

از زمان به قدرت رسیدن دولت جدید سوریه و پس از سقوط نظام پیشین به رهبری بشار اسد، این دولت تلاش کرده تا مرزهای مشترک با لبنان را کنترل و از قاچاق گسترده سلاح، مواد مخدر و کالا جلوگیری کند. حزب‌الله که سال گذشته در جنگ با اسرائیل متحمل تلفات سنگینی شد، پس از سقوط دولت متحدش در سوریه نیز یکی از مسیرهای زمینی کلیدی برای انتقال سلاح از ایران را از دست داد.

همزمان، مقام‌های لبنانی نیز اقدام به کنترل گذرگاه‌های غیرقانونی مرزی کرده‌اند و مانع از ادامه فعالیت گسترده شبکه‌های قاچاق شده‌اند. جمهوری اسلامی ایران به همراه گروه‌های نیابتی‌اش، ازجمله حزب‌الله لبنان تا پیش از سقوط دولت بشار اسد، سال‌ها از خاک سوریه برای انتقال تجهیزات نظامی و موشک‌ها به لبنان و حماس در غزه استفاده می‌کردند، اما حالا با استقرار دولت احمد الشرع و بسته شدن بسیاری از مسیرهای زمینی و هوایی، مقامات تهران در تنگنای بی‌سابقه‌ای قرار گرفته‌اند.

این انسداد باعث شده تا جمهوری اسلامی برای احیای نفوذ و فعال‌سازی مسیرهای قاچاق تسلیحات، بار دیگر سیاست آشوب‌سازی و بی‌ثبات‌سازی سوریه را فعال کند. یک مقام سوری نیز روز چهارشنبه گفته بود که شبه‌نظامیان وابسته به ایران که از دوران حکومت اسد باقی مانده‌اند، در استان قنیطره فعال‌اند و به‌دنبال افزایش تنش با اسرائیل هستند. به گفته او، این گروه‌ها در پی برهم زدن تلاش‌ها برای ایجاد ثبات در کشورند.

پس از سال‌ها حمایت از بشار اسد در جریان جنگ داخلی سوریه، تهران و حزب‌الله حالا نه در قامت حامی دولت مرکزی، بلکه در جایگاه بازیگرانی مخرب و مداخله‌جو ظاهر شده‌اند. هدف، حفظ جای پای استراتژیک در مرزهای جولان و جلوگیری از بهبود روابط منطقه‌ای سوریه است؛ مخصوصا در شرایط فعلی که با پادرمیانی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی رئیس‌جمهوری آمریکا دستور به لغو بسیاری از تحریم‌های اقتصادی داده است و عربستان سعودی، ترکیه و امارات متحده عربی نیز پروژه‌های پرشمار اقتصادی، زیرساختی، صنعتی و انرژی را برای بازسازی این کشور جنگ‌زده آغاز کرده‌اند.

احمد الشرع در جریان سفر چندروزه دونالد ترامپ به کشورهای حاشیه خلیج فارس، با او دیدار کرد و مورد تحسین ترامپ هم قرار گرفت. جمهوری اسلامی از تحولات جدید ناراضی است، زیرا تبدیل شدن تدریجی سوریه به کشوری مستقل و نزدیکی گام به گام با ایالات متحده و متحدانش، تهدیدی جدی برای بقای شبکه‌های شبه‌نظامی وابسته به سپاه پاسداران در خاک این کشور محسوب می‌شود.

در چنین شرایطی، اقدام به موشک‌پرانی به سمت اسرائیل با هدف تحریک پاسخ متقابل و بازگشت سوریه به فضای بی‌ثباتی، بخشی از یک استراتژی بزرگ‌تر تهران است که می‌خواهد سوریه را به میدان جنگ نیابتی دائمی تبدیل کند تا از شکل‌گیری نظمی جدید که در آن ایران، حزب‌الله و حماس کنار گذاشته می‌شوند، جلوگیری شود.