براساس یک پژوهش جدید، دلیل پرخوری شاید نه در معده که در مغز باشد. محققان می‌گویند که مغز حساب غذایی را که می‌خوریم به‌دقت نگه می‌دارد، اما به شرط آنکه موقع غذا خوردن حواسمان پرت کار یا گوشی تلفنمان نباشد، زیرا حواس‌پرتی احساس سیری را مختل می‌کند و احتمال پرخوری را افزایش می‌دهد.
محققان در این مطالعه جدید، که در مجله «ارتباطات طبیعت» (Nature Communications) منتشر شد، روی موش‌ها آزمایش کردند و به همین دلیل شاید نتوان این نتایج را کاملا به انسان هم تعمیم داد.
این مطالعه به چه نتیجه‌ای دست یافت؟
محققان در این پژوهش، برای مشاهده فعالیت مغزی موش‌های آزمایشگاهی هنگام غذا خوردن از روش‌‌های خاصی استفاده کردند. آنها دریافتند که نورون‌های ناحیه‌ای از مغز به نام «هیپوکامپ شکمی» - که با گرسنگی و رفتار غذایی مرتبط است - در هنگام غذا خوردن فعال می‌شوند و چیزی را شکل می‌دهند که محققان آن را «اثر حافظهای غذا» (Meal Engram) نامیدند. «اثر حافظهای غذا» در واقع ثبت غذای مصرفی در مغز است.
نکته جالب این است که «اثر حافظهای غذا» دقیقا در میان مکث‌های کوتاه بین لقمه‌ها، هنگامی که موش‌ها به‌طور طبیعی هنگام غذا خوردن محیط اطرافشان را بررسی می‌کردند، شکل می‌گرفتند. این نورون‌های حافظه غذایی با نورون‌هایی که برای تشکیل دیگر خاطرات فعال می‌شوند متفاوت‌اند. وقتی محققان این نورون‌ها را غیرفعال کردند، موش‌ها دیگر نتوانستند به یاد آورند چقدر غذا خورده‌اند و در نتیجه پرخوری کردند.
نکته مهم این مطالعه چیست؟
دکتر آوریل ای. ویلت، استاد عصب‌شناسی دانشگاه راتگرز، می‌گوید یافته‌ها بسیار جالب‌اند، چراکه بر دانش ما از نقش هیپوکامپ می‌افزایند. او توضیح می‌دهد: «وقتی اثر خاطره‌ای غذا قطع شود، بدن برای تشخیص سیری باید تنها به سیستم گوارشی متکی باشد» و این موضوع جنبه‌های منفی دارد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
دکتر اسکات ای. کانوسکی، نویسنده این مطالعه و مدیر موسسه پژوهش‌های دیابت و چاقی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، می‌گوید: «میزان غذایی که در وعده اصلی یا میان‌وعده مصرف می‌کنیم فقط با سیگنال‌های زیستیِ «سیری» تعیین نمی‌شود، بلکه عوامل شناختی، اجتماعی و لذت‌گرایانه پیچیده‌‌ای در تعیین مقدار خوردن نقش دارند. یکی از این عوامل، حافظه ما از وعده‌های غذایی اخیر است. هرچه این وعده‌ها را بهتر به خاطر بیاوریم، احساس گرسنگی کمتر و مصرف غذا هم کاهش می‌یابد. اگر این خاطره‌ها ضعیف باشند، گرسنگی بیشتر می‌شود و درنتیجه غذای بیشتری می‌خوریم.»
آلبرت متنی، متخصص تغذیه و مربی ورزشی، نیز بر اهمیت توجه هنگام غذا خوردن تاکید می‌کند: «توجه کردن به وعده غذایی به مغز اجازه می‌دهد اثر حافظهای غذا را بسازد و آن را ذخیره کند و بداند چه چیز و چقدر خورده‌ایم.» او می‌افزاید: «وقتی خوردن را به یک آداب تبدیل می‌کنید یا با آگاهی غذا می‌خورید، احساس سیری بیشتری دارید.»
دکتر میر علی، مدیر پزشکی مرکز جراحی کاهش وزن در کالیفرنیا، نیز همین عقیده را دارد. او معتقد است که غذا خوردن فقط برای دریافت کالری مورد نیاز بدن نیست. مغز، به‌‌خصوص در انسان‌ها، نقش مهمی در احساس گرسنگی ایفا می‌کند. در نهایت، دکتر علی توصیه می‌کند هنگام خوردن غذا بر خودِ عمل خوردن تمرکز کنید. «اگر مقابل تلویزیون یا صفحه کامپیوتر غذا می‌خورید و به آنچه می‌خورید توجهی ندارید، این به ضرر شما تمام می‌شود.»
