تصمیم دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، به اعزام دو زیردریایی هستهای به سوی روسیه توجه جهانی را برانگیخته استــ نه بهدلیل واکنش شدید مسکو، بلکه بهدلیل سکوتی که از سوی ولادیمیر پوتین دیده شد. به نوشته نشریه تلگراف، این سکوت کرملین که معمولا به اقدامهای آمریکا با «پاسخ متقابل متناسب»ــ از جمله تحریم، ممنوعیت سفر و اخراج دیپلماتهاــ واکنش نشان میدهد، غیرعادی است.
با این حال، اقدام ترامپ بیشتر نمادین به نظر میرسد تا راهبردی، و کرملین نیز آن را بیشتر یک نمایش سیاسی تلقی کرده است تا تغییری واقعی در موضعگیری هستهای آمریکا. اگر پوتین مطابق اصولش در زمینه اقدام متقابل واکنش نشان میداد، زیردریاییهای روسیه اکنون باید بهسوی آمریکا حرکت میکردند و جهان در انتظار فاجعه نفس را در سینه حبس میکرد.
هفته گذشته، دیمیتری مدودف، رئیسجمهوری سابق روسیه و معاون فعلی شورای امنیت، که به سخنان تحریکآمیز و آتشین شهرت دارد، ضربالاجل جدید آمریکا برای پذیرش مذاکرات آتشبس را «گامی بهسوی جنگ» خوانده و به ترامپ هشدار داده بود که روسیه از قابلیتهای حمله هستهای در لحظه آخر برخوردار است.
همین جنگ لفظی باعث شد ترامپ دستور دهد زیردریاییهای هستهای به روسیه نزدیکتر شوند. در واقع، او بلوف روسیه را رو کرد و احتمالا سکوت کرملین را نشانهای از پیروزیاش میداند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
جالب اینجا است که واکنش ترامپ باعث شد مدودف جایگاه نادری در صحنه جهانی پیدا کند، لحظهای نادر از دیده شدن برای سیاستمداری که نفوذش بهشدت کاهش یافته است.
مدودف در دوران ریاستجمهوریاش از ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ به چشم اصلاحطلب و متحد احتمالی غرب دیده میشد، اما در سالهای اخیر به شخصیتی پرهیاهو و غیرعادی تبدیل شده است که بیشتر بهدلیل سخنان تند در رسانههای اجتماعی شناخته میشود تا تاثیرگذاری سیاسی. در حالی که ابتدا خود را مدرنیتهگرا و مدافع آزادیهای مدنی معرفی میکرد، در عمل صرفا به بازگشت پوتین به قدرت کمک کرد و با اعمال تغییرات قانونی، محدودیت دوره ریاستجمهوری را از نو تنظیم کرد.
از آن زمان، مدودف تا حد زیادی به حاشیه رانده شده و اکنون با سخنان تند و افراطی بهدنبال جلب توجه است. سال گذشته، نشریه اینسایدر، که رسانهای تحقیقاتی و ضد کرملین است، گزارش داد تندترین پستهای مدودف در رسانههای اجتماعی اغلب کمی پس از رسیدن محمولههای تاکستان توسکانیاش به مسکو، منتشر میشوند.
در حالی که برخی گمان میکنند مصرف الکل عامل رفتارهای عجیبوغریب مدودف است، دیگران معتقدند این رفتارها تلاشی ناامیدانه برای بازگشت به صحنه است.
ترامپ، با وجود اینکه مدودف را فردی «شکستخورده» توصیف کرده، ناخواسته با واکنش شدیدش بار دیگر توجهها را به او جلب کرده است.
با این حال، هدف واقعی ترامپ از این اقدام ظاهرا خود پوتین است، رهبری که ترامپ زمانی او را تحسین میکرد اما اکنون بهدلیل امتناع از مصالحه در مورد جنگ اوکراین، از او ناراضی است. با نزدیک شدن به ضربالاجل ۸ اوت برای آتشبس، ترامپ تهدید کرده است علیه کشورهایی که انرژی روسیه را میخرند تحریمها و تعرفههایی اعمال خواهد کرد.
تا این لحظه، پوتین هیچ نشانهای از عقبنشینی نشان نداده است و به نظر میرسد بر این باور است که آمریکا از اعمال تحریمهای ثانویه صرفنظر خواهد کرد، تحریمهایی که اگرچه به اقتصاد وابسته به انرژی روسیه ضربه میزند، برای ترامپ نیز هزینه دیپلماتیک سنگینی خواهد داشت.
با نزدیک شدن به پایان مهلت آمریکا برای توافق آتشبس میان روسیه و اوکراین، این حرکت ترامپ تلاشی برای افزایش فشار بر پوتین تلقی میشود. از این منظر، سکوت کرملین بیشتر نشانهای است از اینکه موضع رهبر روسیه هنوز هیچ تغییری نکرده است.