دانشمندان روشی نوین برای اصلاح بینایی ابداع کرده‌اند که بدون لیزر و تنها با جریان برق قرنیه چشم را تغییر شکل می‌دهد. آزمایش‌های اولیه روی چشم خرگوش نشان داد که این شیوه به اندازه عمل لیزیک موثر است، با این تفاوت که ارزان‌تر و ایمن‌تر است و احتمالا روزی جایگزین یا مکمل جراحی‌های فعلی چشم شود.
به گزارش وبسایت لایو‌ساینس، نتایج اولیه این مطالعه در ۱۸ اوت در نشست سالانه انجمن شیمی آمریکا در واشینگتن دی‌سی ارائه شد.
جراحی لیزیک رایج‌ترین جراحی انکساری چشم است که با تغییر شکل قرنیه مسیر عبور نور را تنظیم و مشکلات نزدیک‌بینی، دوربینی و انحراف انکساری (آستیگماتیسم) را اصلاح می‌کند. از زمان تایید این جراحی در سال ۱۹۹۹، بیش از ۱۰ میلیون نفر در آمریکا تحت این عمل قرار گرفته‌اند. اما به‌رغم اثربخشی لیزیک، این روش ممکن است عوارضی مانند درد و تحریک چشمی ایجاد کند و در موارد نادر بر ساختار چشم اثر منفی بگذارد.
مایکل هیل، شیمیدان کالج اکسیدنتال لس‌آنجلس، و دکتر برایان وونگ، جراح دانشکده پزشکی دانشگاه کالیفرنیا در ارواین، برای یافتن روشی متفاوت، روی فرایندی به نام «بازشکل‌دهی الکترومکانیکی» (EMR) کار کردند. در این روش با استفاده از جریان برق می‌توان بافت‌های بدن را شکل‌پذیر کرد. آنها پیش‌تر با همین روش شکل گوش‌های خرگوش و جای زخم‌های پوست خوک را تغییر داده بودند.
بافت‌های غنی از کلاژن، مانند قرنیه، از اجزای باردار مثبت و منفی ساخته شده‌اند که مثل آهن‌ربا همدیگر را جذب می‌کنند. همچنین این بافت‌ها حاوی آب‌اند، بنابراین وقتی برق به آنها وارد می‌شود، «پی‌اچ» (pH) کاهش می‌یابد و اسیدی‌تر می‌شود. این تغییر باعث شل شدن پیوندها و نرم شدن بافت می‌شود، سپس با قطع جریان برق و بازگرداندن پی‌اچ، بافت در شکل جدید ثابت می‌شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
محققان برای بررسی امکان استفاده از «بازشکل‌دهی الکترومکانیکی» در چشم، آزمایش‌هایی روی چشم خرگوش انجام دادند. آنها یک لنز تماسی پلاتینی طراحی کردند که شکل اصلاح‌شده قرنیه را شبیه‌سازی می‌کرد. این لنز روی چشم خرگوش در محلول نمکی قرار گرفت و جریان الکتریسیته از آن عبور داده شد. تنها ظرف یک دقیقه قرنیه چشم خرگوش به شکل لنز قالب گرفته شد، که به اندازه طول زمان عمل لیزیک است.
این روش روی چشم ۱۲ خرگوش آزمایش شد که ۱۰ مورد آن با فرض نزدیک‌بینی درمان شدند. نتایج نشان داد قرنیه به‌خوبی تغییر شکل داده تا نور روی شبکیه بهتر متمرکز شود، بدون آنکه آسیبی به سلول‌ها وارد شود. هیل و وونگ معتقدند این روش شاید بتواند تیرگی قرنیه را که در حال حاضر فقط با پیوند قرنیه درمان می‌شود برطرف کند.
به‌رغم امیدبخش بودن نتایج اولیه، پژوهشگران می‌گویند این روش هنوز در مراحل ابتدایی است و برای تایید کارایی آن باید آزمایش‌های بیشتری روی حیوانات زنده انجام شود. پس از آن هم لازم است کارآزمایی‌های بالینی روی انسان به‌تدریج آغاز شود تا مشخص شود این فناوری تا چه حد می‌تواند مشکلاتی مانند نزدیک‌بینی، دوربینی و انحراف انکساری را برطرف کند.
ماریا واکر، بینایی‌سنج در دانشگاه هیوستون، تاکید می‌کند که در آزمایش‌های اولیه آسیبی به سلول‌های قرنیه وارد نشده و شفافیت چشم حفظ شده است، اما پیامدهای بلندمدت هنوز نامشخص است. او با اشاره به اینکه برخلاف لیزیک، در این روش هیچ حرارتی به قرنیه منتقل نمی‌شود، نتایج را امیدوارکننده توصیف می‌کند، اما بر لزوم احتیاط هم تاکید دارد.
اگر آزمایش‌های بعدی موفقیت‌آمیز باشند، این روش می‌تواند جایگزین یا مکملی برای لیزیک باشد، زیرا به جای برداشتن بافت تنها آن را دوباره شکل می‌دهد. از این رو، در مقایسه با لیزر، احتمال بازگشت‌پذیری و هزینه کمتری دارد.
لیزیک برای تمامی مشکلات قرنیه کارآمد نیست، بنابراین این فناوری می‌تواند مکمل ارزشمندی باشد. علاوه بر این، هزینه تجهیزات «بازشکل‌دهی الکترومکانیکی» بسیار کمتر از تجهیزات لیزر است و همین موضوع شاید در آینده امکان دسترسی گروه بیشتری از بیماران به درمان اصلاح بینایی را فراهم کند.
