احمد الشرع، رئیس‌جمهوری سوریه، روز دوشنبه با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، دیدار کرد. دیداری که پس از سال‌ها تحریم و انزوای بین‌المللی سوریه، نشان‌دهنده تغییر چشمگیر رویکرد واشینگتن درمورد این کشور است.

تحلیلگران می‌گویند اولین حضور الشرع در کاخ سفید می‌تواند نقش منطقه‌ای سوریه را از نو تعریف کند و روابط تیره و تار چندین دهه‌ای با ایالات متحده را تغییر دهد. با این حال، برخی معتقدند که هنوز باید درباره این چشم‌انداز محتاط بود.

دیدار روز دوشنبه ترامپ و الشرع در واشینگتن، نقطه اوج ماه‌ها دیپلماسی عمل‌گرایانه ایالات متحده و متحدانش در منطقه و عزم حاکم جدید سوریه در اثبات این بود که او رئیس‌جمهوری برای همه مردم کشورش است. در ماه فوریه، الشرع در اولین سفر خارجی‌اش به عربستان سعودی رفت و با محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور، دیدار کرد.

او در ماه سپتامبر نیز با سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل تاریخ‌ساز شد، چراکه او نخستین رهبر سوریه در شش دهه اخیر بود که در این مجمع حضور یافت. او گفت که سوریه در طول این شصت سال «تحت حاکمیت یک رژیم استبدادی قرار گرفته بود؛ رژیمی که نه‌تنها برای سرزمینی که بر آن حکومت می‌کرد ارزشی قائل نبود، که مردم مهربان و صلح‌جو را نیز سرکوب می‌کرد».

او همچنین گفت که از عربستان سعودی، ترکیه، قطر، ایالات متحده و اتحادیه اروپا برای همراهی با سوریه در مسیر پیشرفت قدردانی می‌کند. ماه بعد، الشرع به ریاض بازگشت، این بار برای همایش «ابتکار سرمایه‌گذاری آینده». او در جلسه‌ای که ولیعهد عربستان سعودی در آن حضور داشت، بر اهمیتی که برای حمایت عربستان قائل است اذعان و تاکید کرد که «می‌دانیم که کلید حل بسیاری از مسائل جهان در این پادشاهی نهفته است».

علاوه بر حمایت عربستان سعودی، به نظر می‌رسد که الشرع توانسته نظر مثبت غرب را هم جلب کند. دونالد ترامپ پس از دیدار با الشرع گفت که می‌خواهد سوریه کشور موفقی باشد و رهبر کنونی توان موفق کردن این کشور را دارد.

ترامپ درباره الشرع گفت که در عراق علیه نیروهای آمریکایی می‌جنگید و چند سال را در بازداشتگاه‌های آمریکا سپری کرده است؛ این اظهارات نشان‌دهنده روند بازسازی موفق چهره الشرع است. ترامپ  همچنین گفت درباره همکاری با سوریه اعلامیه‌های بیشتری در راه است، اما به جزئیات آنها اشاره نکرد.

بورجو اوزچلیک، پژوهشگر ارشد در اندیشکده دفاعی و امنیتی «موسسه سلطنتی خدمات متحد» (RUSI) مستقر در لندن، درباره احتمال موفقیت‌آمیز بودن حکومت الشرع و تاثیر دیدار او با ترامپ به عرب‌نیوز گفت: «مسیر اعتدال رویکرد الشرع به نوع حکومت و میزان عمل‌گرایی او بستگی دارد و اگر از سوی جامعه بین‌المللی مهار و حمایت شود، می‌تواند مزایای اقتصادی و دموکراتیک برای سوریه داشته باشد.»

او در عین حال تاکید کرد که «باید درمورد شدت فشارهای چندجانبه بر حکومت الشرع و وظیفه دشوار بازسازی سوریه واقع‌بین باشیم.»

در ماه اکتبر، بانک جهانی «برآورد محافظه‌کارانه» خود از هزینه بازسازی سوریه را ۲۱۶ میلیارد دلار اعلام کرد. با این حال در آن گزارش اشاره شد که تحت حمایت‌های جهانی از دمشق، اشتیاق برای سرمایه‌گذاری در سوریه جدید وجود دارد.

صرف نظر از بودجه، الشرع همچنین با چالش‌های سیاسی داخلی روبه‌رو است. برخی از کارشناسان می‌گویند دیپلماسی عملگرایانه حاکم جدید سوریه می‌تواند محرک سازنده‌ای برای تغییر در این کشور باشد و دیدار او با ترامپ در کاخ سفید، بازتابی از خوش‌بینی لازمی است که الشرع توانسته برای کشورش ایجاد کند.

به باور ناظران، مشروعیتی که ترامپ به الشرع داده است بسیار مهم است، اما باید با مشروعیت سیاسی داخلی و فراگیر در داخل سوریه مطابقت داشته باشد؛ کاری که به زمان بیشتری نیاز دارد اما برای ثبات کشور ضروری است.

تحلیلگران معتقدند که سفر الشرع به کاخ سفید نشان‌دهنده تغییری اساسی در روابط ایالات متحده و سوریه است، و دولت ترامپ با استقبال از او و اعلام حمایت از لغو تحریم‌ها، می‌خواهد نشان دهد که تعامل می‌تواند ثبات منطقه‌ای را بازگرداند.

این اقدام همچنین نشان‌دهنده به رسمیت شناختن نقش استراتژیک سوریه از سوی واشینگتن است، نه فقط در مبارزه با تروریسم و ​​مسیرهای انرژی منطقه‌ای، بلکه به عنوان کشوری که پس از دهه‌ها جنگ و دخالت خارجی به دنبال ثبات و نوسازی اقتصادی است.

پس از جلسه روز دوشنبه در کاخ سفید، مشخص شد که سوریه با پیوستن به ائتلاف جهانی علیه داعش، که در سال ۲۰۱۴ تشکیل شد، موافقت کرده و نودمین کشوری است که این کار را انجام می‌دهد و به اعضای منطقه‌ای ازجمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی، عراق، کویت، قطر، بحرین و اردن می‌پیوندد.

طبق بیانیه ایالات متحده، سوریه با آمریکا برای از بین بردن بقایای داعش و متوقف کردن جنگجویان خارجی همکاری می‌کند. در این بیانیه آمده است که ایالات متحده «به سوریه اجازه می‌دهد تا فعالیت سفارتش در واشینگتن را از سر بگیرد تا هماهنگی‌های امنیتی و اقتصادی و ضد تروریسم بیشتری انجام دهد.»

همچنین تامی پیگوت، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، گفته است که دولت الشرع خواسته‌های ایالات متحده را برآورده کرده است. این خواسته‌ها شامل تلاش برای یافتن آمریکایی‌های مفقودشده و از بین بردن هرگونه سلاح شیمیایی باقی‌مانده است.

پیگوت گفت: «رهبری جدید سوریه پس از رفتن بشار اسد و بیش از پنجاه سال سرکوب تحت رژیم اسد، اقدامات مهمی انجام داده است.» رویکردی که باید منتظر ماند و دید چگونه ادامه می‌یابد و سرنوشت سوریه جدید را چطور رقم می‌زند.