نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه، ۱۶ اسفندماه، درحالی در وین آغاز می‌شود که جمهوری اسلامی ایران بار دیگر با توافقی مبهم و موکول به آینده در لحظات آخر با رافائل گروسی، مدیرکل این نهاد بین‌المللی، خطر صدور قطعنامه محکومیت در این نشست و ارجاع پرونده هسته‌ای این کشور به شورای امنیت سازمان ملل متحد را از خود دور کرد. 

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای پیش از هر نشست شورای حکام این نهاد، گزارش‌هایی در رابطه با راستی‌آزمایی و نظارت بر اجرای تعهدهای جمهوری اسلامی ایران براساس برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین مسائل پادمانی (مربوط به توافقنامه‌های نظارتی) پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) برای ارائه به این نشست تهیه می‌کند.

محمدرضا غائبی، سرپرست نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان‌های بین‌المللی وین، روز یکشنبه، ۱۵ اسفندماه، درباره گزارش جدید آژانس که در شورای حکام مطرح خواهد شد گفت: «در این گزارش به بیانیه همکاری مشترک بین مدیرکل آژانس و رییس سازمان انرژی اتمی و نیز اعلام خروج یکی از مکان‌های ادعایی از لیست موضوعات باقی‌مانده پادمانی از دستور کار آژانس در مقطع کنونی اشاره شده است.»

درپی سفر روز شنبه رافائل گروسی به تهران و مذاکراتش با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، محمد اسلامی، آن‌ها با صدور بیانیه‌ مشترکی از توافق بر روندی زمان‌بندی‌شده برای رفع اختلاف‌ها خبر دادند.

یکی از مسائل اساسی باقی‌مانده میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پرونده تحقیقات این نهاد ناظر بین‌المللی درمورد ذرات اورانیوم یافت‌شده در چهار مکان اعلام‌نشده هسته‌ای در ایران است که رافائل گروسی پیش از این بارها بر کوتاهی‌ تهران در «اظهارنامه‌های پادمانی» و ضرورت پاسخگویی در این زمینه  تاکید کرده بود؛ اما جمهوری اسلامی ایران به‌جای پاسخ‌گویی، به‌تازگی در مراحل نهایی مذاکراتی که برای احیای برجام در وین، پایتخت اتریش، جریان دارد، شرطی تازه مبنی‌بر بسته‌شدن این پرونده آژانس به میان آورد. 

اما دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید که این پرونده‌ها هرگز به‌دلیل مسائل سیاسی بسته نخواهند شد و باید جدا از مذاکرات جاری در وین برای احیای برجام، پیگیری شوند. او همچنین تاکید کرده است که احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ بین ایران و قدرت‌های جهانی بدون حل‌وفصل مسائل تهران با آژانس امکان‌پذیر نخواهد بود.

به گفته گروسی، براساس توافقی که روز شنبه میان آژانس و جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته، تهران با «ارائه اسناد به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بستن موضوعات باقی‌مانده» موافقت کرده است. دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای گفت که ایران تا خردادماه به پرسش‌های باقی‌مانده آژانس درباره ذرات اورانیوم یافت‌شده در سه مکان مشکوک هسته‌ای خود پاسخ دهد، اما پرسش چهارم، یعنی احتمال وجود یک قرص فلزی اورانیومی، در یک مکان مشکوک هسته‌ای دیگر، از دستورکار آژانس حذف شده است.

خبرگزاری رویترز نیز شنبه شب گزارش داد که براساس گزارش محرمانه آژانس به اعضای شورای حکام، موضوع اورانیوم فلزی دیگر جزو پرسش‌های باقی‌مانده آژانس از ایران نیست.

محمدرضا غائبی، نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، نیز گفت آژانس اعلام کرده که در حال حاضر به این جمع‌بندی رسیده است که «درمورد یکی از مکان‌های ادعایی دیگر سوالی ندارد و این مکان الان دیگر یک موضوع باقی‌مانده پادمانی محسوب نمی‌شود».

خبرگزاری رویترز همچنین روز پنجشنبه اعلام کرده بود که براساس گزارش جدید آژانس، ذخایر اورانیوم غنی‌شده در سطح ۶۰ درصد ایران حدودا دو برابر شده و به بیش از ۳۳ کیلوگرم رسیده است و اگر این روند همچنان ادامه یابد، به‌زودی برای ساخت یک بمب اتمی کافی خواهد بود.

این گزارش‌ها در نشست سه‌روزه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که از دوشنبه، ۱۶ اسفندماه، تا ۲۰ اسفند (هفتم تا ۱۱ مارس) در وین برگزار می‌شود، مطرح خواهد شد؛ اما به نظر می‌رسد که مهم‌‌ترین مسئله مورد بحث در این دوره شورای حکام، بحران جنگ در اوکراین و پیامدهای ایمنی، امنیتی و پادمانی وضعیت در آن‌کشور باشد.

اگر توافق روز شنبه میان ایران و آژانس انجام نمی‌شد، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ممکن بود با صدور قطعنامه‌ محکومیت علیه جمهوری اسلامی ایران، پرونده فعالیت‌های هسته‌ای آن را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع دهد که می‌تواند تحریم‌های بین‌المللی اعمال‌شده بر ایران را که بسیار فراتر از تحریم‌های کنونی آمریکاست، بازگرداند.