پیشروی شورشیان سوری همچنان ادامه دارد و به گفته یک نهاد ناظر جنگ، در حالی که جنگجویان مخالف بشار اسد حملاتشان را به مناطق تحت کنترل دولت ادامه می‌دهند، ارتش سوریه از مواضع خود در حومه دمشق در فاصله ۱۰ کیلومتری پایتخت عقب‌نشینی کرده است.

رامی عبدالرحمن، رئیس دیده‌بان حقوق بشر سوریه، اعلام کرد: «نیروهای رژیم بشار اسد از شهرهایی در حومه جنوب غربی دمشق که از سوی جنگجویان محلی تصرف شده‌، خارج شدند.»

به گزارش تایمز اسرائیل، حسن عبدالغنی، یکی از فرماندهان شورشیان سوری گفت که «نیروهای ما توانستند حومه دمشق را تصرف کنند و پیشروی به سمت پایتخت ادامه دارد.»

برخی منابع شبه‌نظامی نیز به رویترز گفتند که شبه‌نظامیان دروزی بیشتر پایگاه‌های ارتش در استان سویدا در جنوب سوریه در امتداد مرز با اردن را تصرف کرده‌اند.

پایگاه هوایی خلخاله، در شمال مرکز استان در منطقه عمدتا دروزی‌نشین، همچنان تحت کنترل ارتش است. گفته می‌شود که مقر یگان نیروهای ویژه ارتش در این شهر شاهد فرارهای دسته‌جمعی نظامیان بود.

نیروهای شورشی سوری پیشتر نیز در روز شنبه اعلام کرده بودند که کنترل شهر قنیطره در جولان سوریه در نزدیکی مرز با اسرائیل را به دست گرفتند.

در همین حال ارتش اسرائیل اعلام کرد که با توجه به تحولات سوریه، رزمایشی را برای شبیه‌سازی استقرار سریع نیروها در مواجهه با یک رویداد ناگهانی انجام داده است.

این رزمایش که به رهبری اداره عملیات ارتش اسرائیل روز جمعه به پایان رسید، در شمال دره اردن و ارتفاعات جولان جنوبی در نزدیکی مرز با سوریه انجام شد.

ارتش اسرائيل روز شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که برای تقویت توان دفاعی و آمادگی در برابر سناریوهای مختلف، نیروهای بیشتری را در بلندی‌های جولان مستقر کرده است.

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که حزب‌الله لبنان نیز در واکنش به تحولات منطقه، دو هزار جنگجو را برای دفاع از مواضع خود در سوریه فرستاده اما در نبردها با شورشیان سوری شرکت نکرده است.

خروج نیروهای سازمان ملل از سوریه

در پی شدت گرفتن درگیری‌ها و نگرانی‌های امنیتی در مناطق مختلف سوریه، دفتر سازمان ملل در دمشق روز شنبه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که با وجود ادامه فعالیت برای ارائه خدمات به مردم سوریه در شرایط دشوار، تصمیم گرفته است کارکنان غیرضروری خود را از این کشور خارج کند.

این اقدام پس از آن است که شماری از کشورها از جمله روسیه و چین به دلیل تشدید درگیری‌ها و پیشروی‌ گروه‌های مسلح به سوی دمشق،‌ اتباعشان را از سوریه خارج کردند.

ایالات متحده نیز روز جمعه از شهروندانش خواست که در اسرع وقت سوریه را ترک کنند. همچنین سخنگوی وزارت خارجه اردن اعلام کرد که گروهی برای تسهیل بازگشت امن شهروندان این کشور از سوریه تشکیل شده است.

حضور نیروهای جمهوری اسلامی در سوریه

یعقوب رضازاده، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی روز شنبه در گفتگو با رسانه‌های داخلی ایران اعلام کرد که علی لاریجانی روز جمعه در دمشق با بشار اسد دیدار کرده است.

رضازاده ادعا کرد که اعضای سپاه پاسداران در سوریه حضور دارند و سفارتخانه جمهوری اسلامی در دمشق نیز به فعالیتش ادامه می‌دهد.

این عضو مجلس همچنین خبر گریختن بشار اسد و خانواده‌اش به روسیه را تکذیب کرد و مدعی شد که اسد همچنان در دشق بسر می‌برد.

اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت جمهوری اسلامی ایران نیز در گفتگو با خبرگزاری دولتی ایسنا گفت: «خبر مربوط به تخلیه سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق صحت ندارد و همچنان به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد.»

پیش از این، نیویورک‌تایمز به نقل از چند مقام محلی و سه مقام ایرانی از خروج نیروهای نظامی و غیرنظامی جمهوری اسلامی از سوریه خبر داده بود. براساس این گزارش، تخلیه فرماندهان و نیروهای نظامی از صبح جمعه ۱۶ آذر آغاز شده است.

به نوشته نیویورک تایمز، در میان کسانی که به کشورهای عراق و لبنان رفته‌اند، فرماندهان ارشد سپاه قدس نیز حضور داشته‌اند.

این رسانه نوشت که سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق و پایگاه‌های سپاه پاسداران در سوریه، دستور تخلیه دریافت کرده و برخی از کارکنان سفارت نیز این کشور را ترک کرده‌اند. برخی از افراد با هواپیما به تهران بازگشته‌اند و برخی از طریق مسیرهای زمینی در راه لبنان،‌ عراق و بندر لاذقیه سوریه‌اند.

عباس عراقچی در نشست «روند آستانه»

عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، روز شنبه پس از پایان نشست وزرای خارجه «روند آستانه» در دوحه قطر که با حضور وزرای خارجه ایران، روسیه و ترکیه برگزار شد، بر پایان فوری درگیری‌ها در سوریه تاکید کرد.

او با بیان اینکه «در این جلسه مسائل روز و جاری سوریه مورد مذاکره قرار گرفت»، تصریح کرد: «در این جلسه بر این موضوع تاکید شد که درگیری‌ها در سوریه فوری خاتمه پیدا کند، تمامیت و حاکمیت ارضی سوریه محترم شناخته شود و در این زمینه به قطعنامه سازمان ملل در این خصوص مراجعه شود و گفت‌وگوهای سیاسی بین دولت سوریه وگروه‌های معارض مشروع سوریه شروع شود.»

«روند آستانه» مجموعه‌ای از مذاکرات چندجانبه با هدف پایان دادن به جنگ داخلی سوریه بود که از ژانویه ۲۰۱۷ در پایتخت قزاقستان و تحت نظارت ایران، روسیه و ترکیه آغاز شد. هدف اصلی این روند کاهش تنش‌ها و تسهیل روند صلح در سوریه پس از پنج سال جنگ داخلی بود که به‌دلیل رعایت نشدن تعهدات از جانب دولت بشار اسد به اهداف نهایی نرسید.

عراقچی پیش از سفر به دوحه، روز جمعه در بغداد با وزیر امور خارجه و رئیس‌جمهوری عراق نیز درباره آخرین تحولات سوریه گفت‌وگو کرد.