همسایگی با افغانستان زیر سلطه طالبان؛ بیم و امید ترکمنستان

طالبان با در نظر گرفتن اصل سیاست «بی‌طرفی» ترکمنستان، تعهد داده بودند که تهدیدی علیه این کشور وجود ندارد

دیدار نماینده ویژه دولت چین در امور افغانستان با معاون وزیر خارجه ترکمنستان در عشق‌آباد- @stuartyueh/X

یوئه شیائونگ، نماینده ویژه دولت چین در امور افغانستان، ۴ اسفند (۲۳ فوریه) با احمد قربانوف، معاون وزیر خارجه ترکمنستان، دیدار کرد.   

یوئه شیائویونگ در رسانه اجتماعی ایکس نوشت این دیدار در شهر عشق‌آباد ترکمنستان صورت گرفت و افزود: «ما باید تلاش مشترک خود را برای کمک به افغانستان و بازسازی آن افزایش دهیم. چین از برگزاری پنجمین نشست وزیران خارجه کشورهای همسایه افغانستان در سال ۲۰۲۴ توسط ترکمنستان حمایت می‌کند.»   

دولت چین با رژیم طالبان در افغانستان تعامل دارد و در نشست دوحه که سازمان ملل متحد در تاریخ ۱۸ و ۱۹ فوریه برگزار کرد، با گماردن نماینده ویژه برای افغانستان مخالفت کرد. پکن تاکید کرد که کشورهای منطقه باید برای حل بحران افغانستان همکاری کنند و به همین دلیل نماینده ویژه در امور افغانستان منصوب کرده است.   

چین، روسیه و جمهوری اسلامی ایران قصد دارند با هماهنگی کشورهای منطقه برای حل بحران افغانستان اقدام کنند و مانع نفوذ آمریکا و کشورهای غربی شوند.  

اما طالبان به انحصار شدید قدرت و نقض حقوق‌بشر به‌ویژه حقوق ‌زنان متهم‌اند و هیچ تغییری در رفتار و سیاست‌هایشان نشان نداده‌اند.  

افغانستان و ترکمنستان دو کشور محصور در خشکی‌اند و عشق‌آباد می‌خواهد از طریق افغانستان تولیداتش و همچنین گاز را به آسیای جنوبی صادر کند.    

در دوران حکومت پیشین افغانستان پروژه تاپی یا انتقال گاز ترکمنستان از طریق افغانستان به پاکستان و هند و پروژه انتقال برق از افغانستان به پاکستان امضا شد و مقام‌های ترکمنستان در دیدار با طالبان بر اجرای این پروژه‌ها تاکید کرده‌اند.   

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

از سوی دیگر، ترکمنستان مانند کشورهای دیگر آسیای میانه از گسترش تروریسم به‌ویژه شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) در افغانستان نگران است و این موضوع را با مقام‌های طالبان مطرح کرده است. عشق‌آباد امیدوار است که طالبان تهدید داعش را دفع کنند و این کشور بتواند به تجارت با افغانستان ادامه دهد.   

رژیم طالبان در کابل ادعا می‌کنند که از خاک افغانستان هیچ تهدیدی علیه کشورهای دیگر وجود ندارد و این گروه تهدید گروه‌های تروریستی مانند داعش را دفع کرده‌اند. اما در چندین گزارش اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد ذکر شده است که حدود ۲۰ گروه تروریستی از‌جمله شبکه القاعده، داعش، تحریک طالبان پاکستانی و انصارالله در افغانستان حضور دارند و حتی برخی از مقام‌های طالبان از القاعده حمایت می‌کنند.  

سیاست خارجی ترکمنستان مبتنی بر اصل «بی‌طرفی دائمی» است و به همین دلیل این کشور بر‌خلاف تاجیکستان و ازبکستان هیچ پناهنده‌ای از افغانستان نپذیرفته است. ترکمنستان صدها نیروی نظامی افغان را که در اوت ۲۰۲۱ پس از سقوط هرات به آن کشور گریخته بودند، به کابل مسترد کرد.    

اصل سیاست «بی‌طرفی» ترکمنستان در دوران نخست حاکمیت طالبان بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ نیز اجرا شد و روابط تجاری و ترانزیتی میان افغانستان و ترکمنستان ادامه داشت. عشق‌آباد با فروپاشی رژیم طالبان در حمله ائتلاف جهانی به رهبری آمریکا در سال ۲۰۰۱ نیز اصل بی‌طرفی را حفظ کرده بود و با حکومت افغانستان ارتباط داشت.    

دولت ترکمنستان در دوران نظام جمهوری که طالبان دفتر سیاسی خود را در دوحه بازگشایی کرده بودند با این گروه تماس برقرار کرد و پس از آن هیئت‌هایی از ترکمنستان با هیئت سیاسی طالبان در دوحه و عشق‌آباد دیدار کردند.   

طالبان با در نظر گرفتن اصل سیاست «بی‌طرفی» ترکمنستان، تعهد داده بودند که تهدیدی علیه این کشور وجود ندارد و به همین دلیل پس از فروپاشی حکومت پیشین افغانستان، سفارت و کنسولگری‌های ترکمنستان در کابل فعال بودند و ارسال محموله‌های صادراتی ازجمله گاز به این کشور مختل نشد.   

هیئت‌های بلندپایه و وزیر خارجه ترکمنستان از زمان تسلط دوباره طالبان بر افغانستان به کابل سفر کرده و با مقام‌های طالبان دیدار کرده‌اند و این دیدارها ادامه دارد. گذشت زمان به این پرسش پاسخ خواهد داد که دوام حکومت طالبان چه منفعت و زیانی برای ترکمنستان دارد.  

بیشتر از جهان