چرا آمریکا اصرار به حفظ نیروهای نظامی‌اش در سوریه دارد؟

ادامه حضور نظامی آمریکا در منطقه به گروه‌های شبه‌نظامی محلی فرصت داد تا نیروهای آمریکایی را هدف حمله قرار دهند

نیروهای آمریکایی در حال گشت‌زنی در استان حسکه در شمال شرق سوریه. ۲۴ ژانویه ۲۰۲۴. عکس از : AFP

ایالات متحده در چند دهه گذشته تلاش کرد پایگاه‌های نظامی‌اش را در خاورمیانه حفظ کند. در اوج حضور نظامی آمریکا در منطقه، در سال ۲۰۱۱، بیش از ۱۰۰ هزار نیروی آمریکایی در افغانستان و در سال ۲۰۰۷، بیش از ۱۶۰ هزار نیرو در عراق حضور داشتند. هرچند این رقم در سال ۲۰۲۱، پس از خروج آمریکا از افغانستان، کاهش چشمگیری یافت، اما در حال حاضر حدود ۳۰ هزار سرباز آمریکایی در نقاط مختلف منطقه حضور دارند. افزون برآن، پس از آغاز جنگ اسرائیل و حماس در اکتبر گذشته، ایالات متحده هزاران نیروی دیگر را موقتا به خاورمیانه اعزام کرد.

بزرگترین پایگاه آمریکایی خاورمیانه در قطر است. این پایگاه هوایی، که العدید نام دارد، در سال ۱۹۹۶ ساخته شد. آمریکا در سایر کشورهای منطقه ازجمله عربستان سعودی، کویت، بحرین و امارات متحده عربی هم حضور نظامی دارد. علاوه بر این، ۲ هزار و ۵۰۰ نیروی آمریکایی در اطراف تاسیساتی مانند اتحادیه۳ و پایگاه هوایی عین‌الاسد عراق حضور دارند. در حال حاضر نیز مذاکراتی درباره آینده حضور این نیروها در عراق در جریان است.

البته حضور نیروهای آمریکایی در منطقه با موافقت دولت‌ها انجام شده است، به استثنای سوریه که بدون موافقت دمشق بوده است.

هرچند بایدن بارها بر تعهد ویژه‌ ایالات متحده در حمایت از سربازانش تاکید کرده است، اما سیاست او در عراق و سوریه ناقض این تعهد است، به‌ویژه اینکه او برای نیروهایش در دو کشور یادشده ماموریت روشن و قابل تحققی مشخص نکرده است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در پی فروپاشی دولت خلافت داعش در ۲۰۱۸، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا، اعلام کرد: «ما داعش را در سوریه شکست دادیم و این تنها دلیل حضور ما در آنجا بود.» او افزود: «نیروهای آمریکایی  به‌سرعت و کامل از آنجا خارج خواهند شد.» اما فشارهای پنتاگون، جان بولتون، مشاور امنیت ملی، و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، باعث شد ترامپ از تصمیمش منصرف شود، و به همین دلیل اعلام کرد که نیروهای آمریکایی برای محافظت از نفت سوریه در آنجا باقی خواهند ماند. درنتیجه، نیروهای آمریکایی در حالی در سوریه و عراق باقی ماندند که پیوسته هدف حملات موشکی گروه‌های شبه‌نظامی، که عمدتا به رژیم ایران وابسته‌اند، قرار دارند. همچنان شماری از نیروهای آمریکایی در خارج از شهرها، به‌ویژه در نقاط دورافتاده عراق، پراکنده‌اند تا نفوذ و خطوط تدارکاتی جمهوری اسلامی ایران را در سراسر منطقه مختل کنند.

پرسشی که این‌جا مطرح می‌شود این است که چرا دولت بایدن، که همواره مدعی لزوم حمایت از سربازان آمریکایی است، آن‌ها را مانند طعمه‌ای در تیررس شبه‌نظامیان منطقه‌ای قرار داده است؟ به‌ویژه اینکه سراسر منطقه از حمایت آمریکا از جنگ اسرائيل در غزه خشمگین است و بایدن و دولتش خوب می‌دانند تا وقتی آن‌ها از حمله اسرائیل به غزه حمایت کنند و تا وقتی درمورد ماهیت حضور آمریکا و وضعیت متحدان کُردشان در شمال شرق سوریه تفاهمی با دمشق حاصل نکند، نیروهای آمریکایی مستقر در منطقه همچنان در معرض خطر باقی خواهند ماند.

در دسامبر ۲۰۲۳، ۸۴ تن از سناتوران آمریکایی به ادمه حضور نیروهای آمریکایی در سوریه رای دادند. سپس وقتی نیروهای آمریکایی مستقر در سوریه در معرض حملات پهپادی شبه‌نظامیان وابسته به رژیم جمهوری اسلامی ایران در عراق، سوریه و اردن قرار گرفتند، سناتور رند پل لایحه‌ای را برای خروج ۹۰۰ سرباز آمریکایی از سوریه ارائه کرد. اما هنوز یک ماه از این اقدام نگذشته بود که حمله پهپادی به پایگاه آمریکایی در برج۲۲ اردن به مرگ سه سرباز آمریکایی و زخمی شدن ده‌ها تن دیگر انجامید.

در سال ۲۰۱۹، که نیروهای دموکراتیک سوریه کنترل باغوز را بار دیگر در دست گرفتند، ایالات متحده شکست داعش را اعلام کرد. با این حال، واشینگتن برای کاهش حضور نیروهایش در سوریه هیچ اقدامی نکرد. البته عملیات عزم راسخ به رهبری ایالات متحده همچنان ادامه دارد، اما هدف این عملیات به جای مبارزه برای بازپس‌گیری مناطق تحت کنترل داعش به ماموریتی گسترده‌تر، یعنی تضمین شکست کامل داعش، تغییر کرده است. تنها ماموریت نیروهای آمریکایی در سوریه همکاری و حمایت از نیروهای دموکراتیک سوریه برای مقابله با تهدیدهای داعش است. کنگره آمریکا در سال ۲۰۱۴ این ماموریت را، که هدف آن آموزش نظامی، مشورت و تامین مالی نیروهای دموکراتیک سوریه بود، تصویب کرد.

از سوی دیگر، حملات پهپادی شبه‌نظامیان و حمله‌های تلافی‌جویانه ایالات متحده، تنش میان واشینگتن و بغداد را افزایش داد. در واکنش به حمله پهپادی تلافی‌جویانه آمریکا در ۷ فوریه گذشته که به کشته شدن یکی از اعضای ارشد کتائب حزب‌الله عراق انجامید، سخن‌گوی نخست‌وزیر عراق حضور آمریکا در عراق را عاملی برای بی‌ثباتی کشور توصیف کرد و افزود که این روند به درگیر شدن عراق در چرخه درگیری‌ها می‌انجامد. این اظهارات نشان‌دهنده تغییر دیدگاه عراق و نگرش سایر کشورهای میزبان نیروهای آمریکایی در منطقه بود. هرچند حضور نیروهای آمریکایی در گذشته به وضعیت ثبات مطلوبی دربرابر تهدید داعش منجر شد، اما ادامه حضور نظامی آمریکا در منطقه به گروه‌های شبه‌نظامی محلی فرصت داد تا نیروهای آمریکایی را هدف حمله قرار دهند.

در ۱۴ فوریه گذشته، امارات متحده عربی محدودیت‌هایی را اعمال کرد که هدفش جلوگیری از حملات هوایی تلافی‌جویانه آمریکا علیه متحدان رژیم جمهوری اسلامی ایران در منطقه بود.

اکنون در حالی که روابط بین ایالات متحده و کشورهای متحد آن در خاورمیانه به‌دلیل ادامه جنگ اسرائيل و حماس تیره شده است، دولت بایدن و اعضای کنگره باید به این امر بیندیشند که آیا می‌ارزد که نیروهای آمریکایی با حضور در سوریه جانشان را از دست بدهند؟ به‌ویژه اینکه نیروهای آمریکایی در معرض وقوع جنگ گسترده‌تر دیگری قرار دارند که خطر آن بر خاورمیانه سایه افکنده است. افزون بر این، پنتاگون باید اهداف و دامنه استقرار نیروهایش در خاورمیانه را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد.

دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

بیشتر از دیدگاه