در شرایطی که اسرائیل همچنان به حمله به اهداف مختلف در خاک ایران ادامه می‌دهد و اعلام کرده که هدفش نابودی برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی است، کارشناسان می‌گویند تل‌آویو برای تحقق کامل این هدف حتما به یاری ایالات متحده نیاز دارد و به‌تنهایی نمی‌تواند مهم‌ترین تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی یعنی فردو را نابود کند.
به گزارش نیویورک‌پست، اگرچه مقام‌های اسرائیلی می‌گویند که بدون کمک هم از عهده نابودی فردو برمی‌آیند، به نظر می‌رسد واقعیت این است که تل‌آویو برای نابودی تاسیسات غنی‌سازی فردو‌ــ یکی از معدود سایت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی که تاکنون از حملات در امان مانده‌ــ به بمب‌های ۱۵ تنی سنگرشکن نیاز دارد که تنها در اختیار ایالات متحده است.
این بمب‌های قدرتمند که بزرگ‌ترین بمب غیرهسته‌ای در زرادخانه آمریکا به‌شمار می‌روند، به این دلیل موردنیازند که تاسیسات غنی‌سازی فردو در عمق ۹۰ متری و در دل کوهی در نزدیکی شهر قم، در جنوب تهران، ساخته شده است.
بمب‌های سنگرشکن آمریکا با نام جی‌بی‌یوــ۵۷ای/بی (GBU-57A/B) به‌عنوان بمب نفوذکننده به اعماق زمین (Massive Ordnance Penetrator) شناخته می‌شوند که بویینگ برای نیروی هوایی ایالات متحده طراحی کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
وزن بسیار زیاد این بمب (۱۵ تن) باعث می‌شود که فقط از طریق بمب‌افکن رادارگریز بی۲ اسپریت (B-2 Spirit) قابلیت حمل و پرتاب داشته باشد؛ هواپیمایی که نیروی هوایی اسرائیل آن را هم در ناوگان نظامی‌اش ندارد.
جان اسپنسر، رئیس مطالعات جنگ شهری در موسسه جنگ مدرن در آکادمی نظامی وست‌پوینت، به نیویورک‌پست گفت: «هم هواپیما و هم بمب تنها در اختیار ایالات متحده است. این عملیات فقط با هواپیمای آمریکایی و مهمات آمریکایی انجام‌پذیر خواهد بود.»
بر اساس مقاله‌ای در وال استریت ژورنال در سال ۲۰۱۳، ساخت این بمب بیش از ۵۰۰ میلیون دلار برای ارتش آمریکا هزینه داشته و به‌گونه‌ای طراحی شده است که بتواند در تاسیسات فردو به عمق کافی نفوذ کند و سانتریفیوژهای هسته‌ای مستقر در این مجموعه را از بین ببرد. در آن زمان گفته شد که ۲۰ بمب از این نوع برای ارتش ایالات متحده ساخته شده است.
اگر ایالات متحده تصمیم بگیرد که این بمب فوق‌العاده مخرب را در اختیار اسرائیل قرار دهد یا مستقیم در عملیات مشارکت کند، احتمالا این تاسیسات هسته‌ای که با لایه‌هایی از گرانیت و فولاد محافظت شده‌اند، به تلی از خاک تبدیل خواهد شد.
جان اسپنسر توضیح می‌دهد: «بمب جی‌بی‌یوــ۵۷ای/بی موسوم به نفوذگر عظیم از نظر وزن و نیروی جنبشی، به گونه‌ای طراحی شده است که قبل از انفجار، تا عمق مشخصی در زمین نفوذ کند. به همین دلیل است که این نوع بمب‌ها را نفوذگر (Penetrator) می‌نامند؛ آن‌ها پیش از انفجار در زمین نفوذ می‌کنند و راهبردشان این است که انفجار با تاخیر انجام شود.»
اگرچه ایالات متحده در گذشته نمونه‌های ضعیف‌تر این نوع بمب‌های سنگرشکن را به اسرائیل فروخته، بمب جی‌بی‌یوــ۵۷ را در اختیار هیچ‌یک از متحدانش قرار نداده که به گزارش منابع مختلف، یکی از دلایل آن حفظ برتری نظامی ایالات متحده است.
جان اسپنسر در توضیح اینکه انفجار یک بمب سنگرشکن چطور خواهد بود، گفت: «واقعا نمی‌دانم. من انفجار بمب‌هایی با وزن کمتر را دیده‌ام. آن‌ها طوری می‌لرزند که دندان‌های شما را هم می‌لرزانند. مثل زلزله است. لرزه سنگرشکن‌ها بسیار فراتر از آن خواهد بود.»
با این حال، اسپنسر تاکید می‌کند که احتمال انفجار هسته‌ای یا نشت گسترده مواد رادیواکتیو بسیار کم است. او توضیح می‌دهد: «این نوع انفجار بسیار محدود و درون‌مهار است. این بمب در عمق بسیار زیاد و در زیر لایه‌های ضخیم محافظتی منفجر می‌شود و بعید است باعث واکنش هسته‌ای شود. به‌جای انفجار در سطح زمین، آوار ناشی از ریزش در گودال ایجادشده در داخل فرو می‌ریزند.
به گفته او، «خطر اصلی، نشت مواد است، نه انفجار هسته‌ای».
سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده مدت‌ها است که توافق دارند تاسیسات فردو برای برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران کلیدی است و باید آن را مهار کرد. برت مک‌گورک که به عنوان هماهنگ‌کننده امور خاورمیانه برای چندین رئیس‌جمهوری آمریکا از هر دو حزب خدمت کرده است، به نیویورک‌پست گفت: «اگر فردو را از بین نبرید، توانایی جمهوری اسلامی برای تولید مواد با غنای لازم به منظور ساخت سلاح را از بین نبرده‌اید.»
البته این نظر هم مطرح است که این امکان وجود دارد که اسرائیل بدون کمک ایالات متحده هم بتواند با روش‌های ابتکاری فردو را هدف قرار دهد.
جان اسپنسر در این زمینه گفت: «اسرائیل در روشی که خود آن را حفاری می‌نامد، مهارت دارد. آن‌ها یک بمب را رها می‌کنند که تا عمقی مشخص نفوذ کند، سپس چند بمب دیگر را از زوایای مختلف و با فاصله چند ثانیه، یکی‌یکی می‌اندازند تا به هدف برسند. البته در این روش، افراد و هواپیماهای متعددی در معرض خطر قرار می‌گیرند. در حالی که بمب سنگرشکن فقط با یک حمله، کار را تمام می‌کند.»
او در پایان افزود که برای نابودی برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی راه‌های زیادی وجود دارد، «اما این [بمب جی‌بی‌یوــ۵۷] راهی موثر و کارآمد است که سریع‌تر به هدف می‌رسد و راه‌حلی بی‌نقص به‌شمار می‌رود».
جمهوری اسلامی ایران تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم در فردو را تا زمان افشاگری مقام‌های اطلاعاتی آمریکا و فرانسه در سپتامبر ۲۰۰۹، از چشم بازرسان آژانس پنهان نگه داشته بود. فردو که در سال ۲۰۰۹ تکمیل شد، یکی از سه سایت اصلی غنی‌سازی هسته‌ای در خاک ایران است.
جمهوری اسلامی سال‌ها برای تقویت این تاسیسات زمان صرف کرد و تاکنون توانسته است آن را از حملات بزرگ اسرائیل که برنامه هسته‌ای تهران را هدف قرار می‌دهند، مصون نگه دارد.
به گفته کارشناسان، تهران اطمینان حاصل کرده که این تاسیسات می‌تواند از حملات هوایی جان سالم به در ببرد و این اسرائیل را نگران کرده است. البته این پایگاه لزوما جزو پیشرفته‌ترین نیروگاه‌های غنی‌سازی هسته‌ای در ایران محسوب نمی‌شود، اما سانتریفیوژهای بسیار پیشرفته‌ای دارد.
