ایلان ماسک، میلیاردر مشهور حوزه فناوری، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که در حال تاسیس یک حزب سیاسی جدید به نام «حزب آمریکا» است.

او در این پیام با استناد به یک نظرسنجی، که پیش‌تر در همین شبکه اجتماعی منتشر کرده بود، نوشت: «امروز، حزب آمریکا تشکیل شده است تا آزادی شما را به شما بازگرداند.»

ماسک که پیش از این با حمایت از کارزار انتخاباتی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴، وارد فضای سیاسی آمریکا شده بود، روز چهارم ژوئیه، همزمان با روز استقلال آمریکا، یک نظرسنجی برگزار کرد و از مخاطبانش پرسید که آیا باید حزب سومی تشکیل شود یا نه؟

 در آن نظرسنجی بیش از ۶۵ درصد مخاطبان او پاسخ مثبت دادند و درنهایت ماسک روز شنبه پنجم ژوئیه اعلام کرد که این حزب جدید را با نام «حزب آمریکا» ثبت کرده است.

او در پاسخ به کاربران شبکه اجتماعی ایکس توضیح داد که برای شروع، تمرکزش روی کسب دو تا سه کرسی در سنای آمریکا و هشت تا ۱۰ کرسی در مجلس نمایندگان خواهد بود تا با توجه به اختلاف اندک درصد نمایندگان جمهوری‌خواه و دموکرات در این دو مجلس، بتوانند با این تعداد کرسی، رای تعیین‌کننده را در اختیار داشته باشند و به گفته او «اطمینان حاصل کنند که قوانین تصویب‌شده مطابق اراده واقعی مردم است».

در انتخابات‌ ایالتی و فدرال در ایالات متحده اغلب دو حزب اصلی جمهوری‌خواه و دموکرات پیروز می‌شوند، اما علاوه بر اینها، چند حزب کوچک محلی مانند حزب سبز، حزب قانون اساسی و حزب لیبرتاریان نیز وجود دارند.

پایگاه خبری نیوزویک در گزارشی به دلایل این موضوع پرداخت که چرا ثروتمندترین فرد جهان، مالک شبکه اجتماعی ایکس و تسلا و بنیان‌گذار اسپیس‌ایکس، خواهان ورود جدی و مستقل به عرصه سیاست شده است.

چرا تشکیل حزب برای ماسک مهم است؟

ایلان ماسک در آفریقای جنوبی متولد شد و شهروندی ایالات متحده را در سال ۲۰۰۲ به دست آورد. او در همکاری با دونالد ترامپ برای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نقش برجسته‌ای ایفا کرد، به کارزار جمهوری‌خواهان پول تزریق کرد و از شبکه اجتماعی ایکس برای تبلیغات ترامپ استفاده کرد. پس از انتخابات و پیروزی دونالد ترامپ نیز بیش از چهار ماه هدایت اداره بهره‌وری در دولت ترامپ را برعهده داشت که هدفش کاهش هزینه‌های بی‌مورد از بودجه دولت بود. ماسک در جایگاه یک «کارمند ویژه دولتی» موقتی بود، و طبق قانون، این جایگاه فقط تا ۱۳۰ روز در اختیار او قرار داشت.

با این حال، پس از خروج این غول فناوری از دولت، ماسک و ترامپ آشکارا اختلاف نظر جدی پیدا کردند. ماسک برخی از ادعاها و گفته‌هایش را پس گرفت، اما همچنان بر این ایده پافشاری می‌کند که ایالات متحده به یک حزب سیاسی جدید نیاز دارد.

با اینکه ایالات متحده عملا تحت یک نظام دو حزبی فعالیت می‌کند، نامزدهای احزاب سوم یا مستقل می‌توانند نامشان را در برگه‌های رای تمامی۵۰ ایالت ثبت کنند. با این حال، هر ایالت برای حمایت از نامزدی یک فرد شرایط متفاوتی دارد و به تعداد معینی امضا یا حمایت مردمی نیاز دارد که این تعداد از ایالتی به ایالت دیگر متفاوت است. برای آنکه یک حزب سوم بتواند در جایگاه یک نیروی سیاسی تاثیرگذار و ماندگار ظاهر شود به یک سازماندهی گسترده نیاز دارد.

ایلان ماسک با انتقاد از اینکه تنها دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه خواسته‌های آمریکایی‌ها را پیش می‌برند، با انتشار عکسی در شبکه اجتماعی ایکس، عبارت «به تک‌حزبی پایان دهید» را بازنشر کرد. تصویر مار دو سری که ماسک منتشر کرد، به این باور برخی از آمریکایی‌ها اشاره دارد که به‌رغم ساختار دو حزبی، تفاوت‌های معناداری میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان وجود ندارد.

ماسک چون خارج از خاک آمریکا متولد شده است، نمی‌تواند برای ریاست‌جمهوری در ایالات متحده نامزد شود، اما می‌تواند از نامزدهای دیگر حمایت مالی کند و می‌تواند این کار را با یک حزب سوم انجام دهد.

موافقان و مخالفان چه می‌گویند؟

به نظر می‌رسد که ماسک در تشکیل حزب سوم از حمایت قابل توجهی برخوردار شود، زیرا براساس نظرسنجی موسسه «کوانتوس اینسایتس» (Quantus Insights)، که از۳۰ ژوئن تا دوم ژوئیه و در میان یک هزار رای‌دهنده انجام شده است، ۴۰درصد پاسخ‌دهندگان - ازجمله بسیاری از رای‌دهندگان جمهوری‌خواه - می‌گویند که به رای‌دادن به یک حزب سوم فرضی مورد حمایت ماسک، به‌جای نامزدهای سنتی جمهوری‌خواه یا دموکرات فکر می‌کنند.

«کوانتوس اینسایتس» در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که این نظرسنجی به‌طور خاص حمایت از حزب تحت حمایت ماسک را بررسی کرده است، اما خاطرنشان کرد که «در سال ۲۰۲۳ نیز ۶۳درصد آمریکایی‌ها از یک حزب سوم حمایت کردند».

با این حال، برخی نیز در این مورد که آیا یک حزب سوم واقعا می‌تواند در سیاست آمریکا تاثیر معناداری داشته باشد یا خیر، تردیدهای قابل توجهی را مطرح می‌کنند. گرنت دیویس ریهر، استاد علوم سیاسی در دانشگاه سیراکیوز، پیش از این به نیوزویک گفته بود که «چندین مانع ساختاری برای ایجاد و حفظ یک حزب سوم قابل اجرا وجود دارد».

این در حالی است که حتی قبل از اینکه ماسک و کوانتوس اینسایتس نظرسنجی‌هایشان را انجام دهند، موسسه «یوگاو» (YouGov) نظرسنجی جداگانه‌ای را در ۱۸ ژوئن منتشر کرد و نشان داد که ۴۶ درصد از سه هزار و ۱۱۸ بزرگسال آمریکایی معتقدند که یک حزب سوم در چشم‌انداز سیاسی فعلی ایالات متحده ضروری است، ۴۷ درصد از دموکرات‌ها و ۳۵ درصد از جمهوری‌خواهان در این نظرسنجی از یک حزب سوم فرضی حمایت کردند.

کوین مدن نیز کارشناسی است که معتقد است «واقعیت این است که بیشتر رای‌دهندگان تمایل دارند به حزب اصلی‌شان وفادار بمانند و یک حزب سوم بدون بودجه و نیروی انسانی کافی نمی‌تواند جایگاه ویژه‌ای کسب کند».

به اعتقاد او، «در میدان نبرد میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان، هنوز یک حزب سوم به اندازه کافی سازماندهی نشده است که بتواند یک جنبش راه بیندازد. باید دید این ایده در آینده چطور پیش خواهد رفت.»

دافید تاونلی، کارشناس سیاست آمریکا در دانشگاه پورتسموث، نیز معتقد است که «در سیاست آمریکا معمولا احزاب سوم عمر طولانی ندارند». او البته با اشاره به حمایت پیشین ماسک از ترامپ افزود که حزب جدید تحت نظر این غول فناوری ممکن است «رای جمهوری‌خواهان را بشکند و به دلیل دیدگاه «برنده همه‌چیز را می‌برد» به تسلط دموکرات‌ها بر مجلس نمایندگان حداقل در کوتاه‌مدت منجر شود».