تحقیقات جدید نشان می‌دهند که مصرف غذاهای فوق‌فراوری‌شده که به‌طور گسترده‌ای با بیماری‌های قلبی، دیابت و چاقی مرتبط دانسته شده‌اند، ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه را نیز افزایش دهند.

طبق توضیحات سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد این غذاها مواد افزودنی دارند که به‌ندرت (یا هرگز) در خانه‌ها استفاده می‌شوند و اغلب برای خوش‌طعم کردن و جذاب‌تر کردن محصولات غذایی صنعتی نهایی به کار می‌روند. این مواد افزودنی که در محصولاتی مانند نوشابه‌ها، چیپس‌ها، سوپ‌های بسته‌بندی‌شده، ناگت مرغ، بستنی و... یافت می‌شوند، می‌توانند نگهدارنده‌ها برای جلوگیری از فاسد شدن، رنگ‌های مصنوعی، امولسیفایرها برای جلوگیری از از هم جدا شدن مواد یا قند، نمک و چربی‌های افزوده یا تغییریافته باشند که برای خوشمزه‌تر کردن غذاها استفاده می‌شوند.

به‌ گزارش سی‌ان‌ان، مطالعه‌ای جدید که روز سه‌شنبه در نشریه توراکس (Thorax) منتشر شد، نشان می‌دهد افرادی که بیشتر غذاهای فوق‌فراوری‌شده مصرف می‌کنند، ۴۱ درصد بیشتر از کسانی که کمترین میزان را مصرف دارند، در معرض تشخیص سرطان ریه قرار دارند. مطالعه یادشده این ارتباط را به رغم در نظر گرفتن عواملی همچون سیگار کشیدن، نشان داد.

سرطان ریه یکی از شایع‌ترین انواع سرطان است که طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی سالانه ۲.۴ میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا می‌شوند. سیگار کشیدن از فاکتورهای اصلی خطر ابتلا به سرطان ریه است، اما افراد غیرسیگاری نیز ممکن است به این سرطان مبتلا شوند که نشان‌دهنده تاثیر سایر عوامل است.

پژوهشگران تاکید می‌کنند که فراوری صنعتی ساختار طبیعی و ترکیبات مواد غذایی را تغییر می‌دهد؛ آنچه بر دسترسی و جذب مواد مغذی در بدن تاثیر می‌گذارد و در عین حال مواد شیمیایی و ترکیباتی مضر تولید می‌کند. آن‌ها به‌طور خاص به آکرولئین اشاره می‌کنند که می‌تواند از سوختن تنباکو، چوب، پلاستیک‌ها و بنزین و همچنین سرخ کردن چربی‌ها و روغن‌ها در دمای بالا تولید شود.

البته این مطالعه مشاهداتی است، به این معنا که علی‌رغم روش‌های تحقیقاتی واضح و قوی، نمی‌تواند به طور قطعی اثبات کند که این غذاها باعث سرطان ریه می‌شوند، اما ارتباط میان آن‌ها را نشان می‌دهد. با این حال دکتر دیوید کاتز، متخصص پزشکی پیشگیرانه، این مطالعه را تایید می‌کند و می‌گوید که این تحقیق به‌خوبی نشان می‌دهد غذاهای فوق‌فراوری‌شده ممکن است در افزایش خطر سرطان ریه نقش داشته باشند.

در این مطالعه، نویسندگان عوامل مختلف مانند سیگار کشیدن را هم کنترل کردند تا تاثیر آن‌ها بر سرطان ریه نیز بررسی شود. دکتر  فانگ ژانگ، متخصص اپیدمیولوژی تغذیه، اشاره می‌کند که کنترل ساده سیگار کشیدن یا نکشیدن آنقدر که باید دقیق نیست و بررسی شدت و مدت زمان سیگار کشیدن هم اهمیت دارد. با این حال می‌افزاید که این مطالعه نشان داد ارتباط میان مصرف غذاهای فوق‌فراوری‌شده و سرطان ریه در افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند، قوی‌تر بود.

چرا غذاها بر سرطان ریه اثر می‌گذارند؟

با وجود آنکه پژوهش‌های زیادی درباره رابطه بین غذاهای ‌فوق‌فراوری‌شده و سرطان ریه وجود ندارد شواهد زیادی هست که نشان می‌دهد کیفیت رژیم غذایی در کاهش مرگ زودهنگام ناشی از همه علل نقش مهمی دارد. به گفته دکتر کاتز، رژیم‌هایی که غذای فوق‌فراوری‌شده زیادی دارند، معمولا سرشار از چربی‌های اشباع، مواد شیمیایی، نمک و شکرند و کالری بالایی دارند.

این ترکیبات می‌توانند التهاب ایجاد کنند که یکی از عوامل بروز و پیشرفت سرطان است. از طرفی به میکروبیوم روده آسیب می‌زند و عملکرد سیستم ایمنی را مختل می‌کنند. ترکیب التهاب مزمن و ضعف ایمنی، به سلول‌های سرطانی فرصت رشد می‌دهد و اینجا است که سرطان آغاز می‌شود.

چه باید کرد؟

به گفته کاتز، این تحقیق دلیلی دیگر برای پرهیز از غذاهای فوق‌فراوری‌شده و روی آوردن به رژیم‌های غذایی باکیفیت ارائه می‌دهد. رژیم‌های سالم حاوی مواد غذایی کامل و غیرصنعتی مانند سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل، حبوبات، عدس، مغزها و دانه‌ها هستند. 

دکتر ژانگ پیشنهاد می‌کند برای شروع، به برچسب مواد غذایی دقت کنید: «از خوراکی‌هایی با فهرست طولانی از مواد تشکیل‌دهنده ناشناس پرهیز کنید. این‌ها احتمالا افزودنی‌ها، نگهدارنده‌ها و طعم‌دهنده مصنوعی‌اند.»

دکتر کاتز اشاره می‌کند که به‌جای تمرکز بر غذاهایی که نباید بخورید، بر افزودن مواد طبیعی به رژیم غذایی‌تان متمرکز شوید و اگر به مصرف غذاهای فوق‌فراوری‌شده عادت دارید، آرام آرام به سمت جایگزین‌های بهتر و طبیعی بروید. ممکن است ذائقه‌تان ابتدا این تغییر را نپسندد، اما اگر چند هفته زمان بدهید، به طعم مواد طبیعی خو می‌گیرید و از آنجا به بعد، حفظ یک رژیم سالم بسیار آسان‌تر می‌شود.