اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، روز دوشنبه ۱۳ مرداد در نشست خبری اعلام کرد که در مذاکرات احتمالی بعدی با واشینتگن، تهران از آمریکا به دلیل حمله به تاسیسات هسته‌ای مطالبه غرامت خواهد کرد و این کشور را مورد بازخواست قرار می‌دهد.
به گزارش رسانه‌های داخلی، بقایی در پاسخ به پرسشی درباره واکنش تمسخرآمیز مقامات آمریکایی نسبت به گفته‌های وزیر امور خارجه که گفته بود آمریکا باید غرامت حمله به ایران را بپردازد، گفت: «مسخره آن چیزی است که در سیاست‌های آمریکا می‌بینیم، این که مرتکب خلاف می‌شوند و از اسرائيل حمایت می‌کنند و سعی در توجیه اقداماتشان دارند. سخنگویان آمریکا باید نیم‌نگاهی به تاریخچه نتایج نظرات دیوان‌های بین‌المللی درباره اقدامات مشابه داشته باشند، مانند پرونده سکوهای نفتی ایران که آمریکا متخلف شناخته شد.»
او افزود: «همانطور که وزیر خارجه اشاره کرده است، هرگونه مذاکره در آینده متفاوت با قبل از زمان ۲۳ خرداد خواهد بود و شرایط خیلی تغییر کرده است. در مذاکره احتمالی حتما بازخواست از آمریکا و مطالبه غرامت یکی از موضوعات دستورکار خواهد بود.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی همچنین از سخنان دیوید لمی، درباره تهدید بودن حکومت ایران و درصد بالای غنی‌سازی، انتقاد کرد و گفت «دیوید لمی در جایگاهی نیست که درباره برنامه هسته‌ای ایران اظهارنظر کند و گفته‌های او صرفا سیاسی است.»
وزیر امور خارجه بریتانیا دو روز پیش در گفتگو با نشریه گاردین گفته بود که «غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم در ایران هیچ توجیه غیرنظامی ندارد و جمهوری اسلامی یک تهدید واقعی است.»
بریتانیا به همراه آلمان و فرانسه به‌عنوان سه طرف اروپایی برجام، هشدار داده‌اند که در صورت نبود پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای، مکانیسم ماشه را اوایل شهریور ماه، فعال خواهند کرد.
بقایی تاکید کرد که «این سه کشور اروپایی اگر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را قبول دارند باید گزارش‌هایش را بپذیرند که در هیچ موردی هیچ تخطی درباره برنامه صلح‌آمیز ایران را احراز نکرده است.»
ادعای سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در حالی است که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پیش از این بارها در گزارش‌هایش نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی انتقاد کرده و آن را نگران‌کننده خوانده است.
گروسی در ماه‌های گذشته، پیش از حمله اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی، با ارائه گزارشی شدیداللحن به آژانس اعلام کرد که برنامه هسته‌ای ایران متوقف نشده و یافته‌های نگران‌کننده‌ای وجود دارد از جمله کشف آثار اورانیوم غنی‌شده در مکان‌هایی که نباید فعالیت هسته‌ای می‌داشتند.
جمهوری اسلامی در گذشته بارها مدعی همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شده، با این حال گزارش‌های پیشین آژانس نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی با کارشناسان آژانس همکاری لازم را ندارد و نمی‌توان تایید کرد که اهداف برنامه هسته‌ای تهران کاملا صلح‌آمیز است.
بقایی در بخش دیگری از اظهارات روز دوشنبه‌اش به روابط تهران و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز اشاره کرد و این نهاد را به «عملکردی سیاست‌زده» متهم کرد. او افزود که «آژانس باید از اینکه تحت تأثیر فشارها قرار گیرد، دوری کند و بداند جمهوری اسلامی به عنوان یک کشور قانون‌مدار به تعهدات خود پایبند است.»
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال حاضر بازرسی در ایران ندارد. یک روز پس از آتش‌بس جنگ ۱۲ روزه میان اسرائیل و جمهوری اسلامی، مجلس شورای اسلامی طرح الزام دولت به تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تصویب کرد. به گفته سخنگوی وزارت خارجه، همکاری‌های آژانس با ایران باید بر اساس آخرین مصوبه مجلس تعیین شود.
بقایی در مورد سفر ماسیمو آپارو، معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران نیز گفت که سفر این مقام آژانس ظرف کمتر از ۱۰ روز آینده به تهران انجام خواهد شد.
همزمان با اظهارات بقایی، ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس به رسانه‌ها گفت که «هیئت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صرفا مجاز به مذاکرات فنی است و بازرسی از تاسیسات هسته‌ای در دستورکار نیست.»
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی همچنین درباره طرح ابتکار مناره برای موضوع هسته‌ای ایران، گفت: «برای ما غنی‌سازی در ایران به عنوان بخش لاینفک بسیار مهم است و هر طرحی که بتواند این حق ایران را تامین کند، قابل بررسی است. موضوع کنسرسیوم هم چیز جدیدی نیست و این موضوع از سال‌ها قبل مطرح بوده است.»
در روزهای گذشته نشریه گاردین مقاله‌ای مشترک از محمد جواد ظریف، وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی و محسن بهاروند، سفیر سابق جمهوری اسلامی در بریتانیا منتشر کرد.
در این یادداشت، پیشنهاد تشکیل یک مجمع جدید با حمایت سازمان ملل برای همکاری‌های هسته‌ای غیرنظامی در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا مطرح شده است؛ مجمعی که ادعا می‌شود به اشتراک‌گذاری اورانیوم غنی‌شده و دستاوردهای انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد و در راستای پایان‌دادن به تهدید سلاح‌های هسته‌ای در منطقه طراحی شده است.
ظریف در این پیشنهاد مدعی شده است که خاورمیانه یکی از معدود مناطق جهان است که توافقی برای عاری‌سازی از سلاح هسته‌ای ندارد. او پیشنهاد ایجاد شبکه‌ای جدید با عنوان «شبکه خاورمیانه برای پژوهش و پیشرفت هسته‌ای» (Menara) را مطرح کرده که برای کشورهایی باز است که «توسعه یا استقرار سلاح هسته‌ای را رد می‌کنند و به راستی‌آزمایی متقابل در زمینه پایبندی به این تعهدات متعهد می‌شوند».
او مدعی شده است که در مقابل، مناره به کشورهای عضو کمک خواهد کرد تا «از فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز، از جمله در حوزه‌های تولید انرژی، پزشکی، کشاورزی و تحقیقات علمی» بهره‌مند شوند.
همزمان با این تحولات، ویدیویی از علی مطهری، نایب رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شده است که در آن می‌گوید هدف کل نظام جمهوری اسلامی از فعالیت هسته‌ای، از همان ابتدا «ساخت بمب» بود. مطهری در این مصاحبه که مربوط به اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ است، گفت «ما شروع کرده بودیم و می‌خواستیم این کار را انجام دهیم. اگر می‌توانستیم این را حفظ کنیم و بمب را آزمایش می‌کردیم، کار تمام شده بود. مثل پاکستان. ما که شروع کردیم، باید تا آخرش می‌رفتیم».
این اظهارات در حالی بیان شده است که مقامات جمهوری اسلامی بارها با اشاره به فتوای علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی مدعی شدند که ساخت تسلیحات هسته‌ای «حرام» است.
