نگرانی از افزایش درگیری حزب‌الله با اسرائيل

بدون تلاش‌های جدی و اقدام‌های موثر، امواج آتش‌بس احتمالی در غزه به لبنان نخواهد رسید

دود ناشی از حمله اسرائيل به روستای در جنوب لبنان، ۲۴ مارس ۲۰۲۴ــ عکس از: AFP

پس از گذشت بیش از یک هفته از کاهش بی‌سابقه درگیری‌های نظامی در جبهه جنوبی لبنان، جنگ در این جبهه بار دیگر بدون هشدار قبلی بالا گرفت و با حمله هوایی اسرائيل به نزدیکی شهر بعلبک در شرق لبنان عرصه عملیات نظامی اسرائيل در این کشور گسترش یافت. این در حالی است که از آغاز جنگ در نوار غزه، حزب‌الله تصمیم گرفت به بهانه‌ حمایت از فلسطینیان در غزه، از جنوب لبنان به عنوان سکویی برای حمله به اسرائيل استفاده کند.

در پاسخ به حمله پهپادی حزب‌الله به دو سکوی گنبد آهنین در شهرک کفار بلوم واقع در منطقه الجلیل بالا، اسرائیل برای نخستین بار پس از وقوع عملیات طوفان‌ الاقصی، مواضع حزب‌الله را در اطراف شهر بعلبک و یک خودرو وابسته به این حزب را در منطقه بقاع غربی لبنان هدف قرار داد.

به نظر می‌رسید که دو طرف درگیری یعنی حزب‌الله و اسرائیل که از زمان جنگ ژوییه ۲۰۰۶ در برخورد با یکدیگر به قواعد مشخصی پایبند بوده‌اند، پس از آغاز درگیری‌های اخیر در مرز لبنان و اسرائیل، به‌طور اعلام‌نشده به قوانین جدیدی پایبند بوده‌اند. به همین دلیل، پس از آنکه حزب‌الله حملات پهپادی‌ به قلمرو اسرائیل را گسترش داد، تل‌آویو هم با حمله به مواضع این حزب در اطراف شهر بعلبک حوزه عملیات نظامی‌‌‌اش در لبنان را توسعه داد. در نتیجه، پس از آنکه حزب‌الله در ۱۲ مارس از کشته شدن یکی از اعضایش خبر داد، روز یکشنبه (۲۴ مارس) اعلام کرد که دو تن از اعضای این حزب در اثر حمله اسرائيل به بعلبک کشته شده‌اند.

وضعیت جنگ غزه بر درگیری میان حزب‌الله و اسرائيل تاثیر می‌گذارد

در حالی که بسیاری بر این باورند که کاهش و تشدید درگیری بین حزب‌الله و اسرائیل به روند مذاکرات برای دستیابی به آتش‌بس در غزه و همچنین تفاهم‌های اعلام‌نشده بین دو طرف که از طریق میانجی‌‌ها صورت گرفته، مرتبط است، برخی دیگر معتقدند اولویت دادن تل‌آویو به موضوع رفح و آگاهی از  مداخله نکردن واشینگتن برای کمک به اسرائيل در هرگونه جنگ گسترده با لبنان به کاهش سرعت عملیات نظامی با حزب‌الله منجر می‌شود.

با این حال، منابع حزب‌الله در صحبت با الشرق‌الاوسط خاطرنشان کردند که وضعیت نبرد در نوار غزه تنها عاملی است که به کاهش یا افزایش شدت جنگ با اسرائيل می‌انجامد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

منابع آگاه از تصمیم‌های حزب‌الله با اشاره به اینکه عملیات نظامی حزب‌الله با همین سرعت ادامه خواهد یافت، به الشرق‌الاوسط گفتند: «آنچه در این میان تغییر کرده، امتناع اسرائیل از حمله به خودروهای وابسته به حزب‌الله و هدف قرار دادن روستاهای لبنان است و در ۱۲ روز گذشته، هیچ عملیاتی از این دست انجام نشده است.»

آن‌ها افزودند: «ممکن است اسرائیل متقاعد شده باشد که نه قادر است پای حزب‌الله را به جنگی گسترده بکشاند و نه می‌تواند واشینگتن را به حمایت از تل‌آویو در جنگ گسترده با لبنان راضی کند. افزون بر آن، حزب‌الله موفق شد بسیاری از خلاهایی را که اسرائیل با استفاده از آن‌ اعضای این حزب را هدف قرار می‌داد، پر کند.»

خودداری از کشیده شدن به سمت جنگ گسترده

در همین راستا، علی امین، کنشگر سیاسی مخالف حزب‌الله، در صحبت با الشرق‌الاوسط گفت: «تا زمانی که میان دو طرف توافقی برای توقف جنگ وجود نداشته باشد، کاهش شدت درگیری‌ها و بمباران‌ها در مناطق جنوب لبنان لزوما به معنی حرکت به سمت آرامش یا آتش‌بس نیست.»

او افزود: «راهبرد کنونی اسرائیل مسیر عملیات نظامی را به‌گونه‌ای هموار می‌کند که جبهه درگیری با حزب‌الله تا زمان دستیابی به راه‌حلی که اهداف اسرائيل را براورده کند، باز باشد. البته به نظر می‌رسد تل‌آویو برای تحقق اهدافش به زمان بیشتری نیاز دارد.»

امین گفت: «بنابراین آتش‌بس ظاهری یا درگیری‌های جاری را می‌توان تلاشی برای عبور از جنگ گسترده به نفع گزینه جنگ فرسایشی با هدف خسته کردن حزب‌الله از طریق حملات هوایی و ترور اعضای برجسته آن در نقاط مختلف لبنان دانست.» او خاطرنشان کرد که اسرائيل در رویارویی کنونی روشی را تحمیل کرده که در سایه آن، قواعد درگیری که حزب‌الله با استفاده از آن ارتش اسرائيل، شهرها و غیرنظامیان اسرائیلی را تهدید می‌کرد، دستخوش تغییر شده است.»

تفاهم اعلام‌نشده

دکتر هلال خشان، استاد علوم سیاسی دانشگاه آمریکایی بیروت، کاهش شدت درگیری‌ها در جنوب لبنان را با سفر وفیق صفا، رئیس واحد ارتباطات و هماهنگی حزب‌الله، به امارات متحده عربی مرتبط می‌داند و می‌گوید: «امارات متحده عربی روابط خوبی با اسرائیل دارد و بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، با مقام‌های امارات متحده عربی درباره پرونده افراد بازداشت‌شده وابسته به حزب‌الله در امارات گفت‌وگو کرده است تا زمینه آزادی آن‌ها فراهم شود. بعید است که گفت‌وگوهای یادشده تنها به این پرونده محدود باشد و چنانچه حزب‌الله اشاره کرده، ممکن است دو طرف در مورد کاهش عملیات نظامی و محدود کردن آن به اهدافی که به خسارات انسانی بزرگ منجر نشود، به تفاهمی نانوشته دست یافته‌اند.»

خشان معتقد است که «حزب‌الله به دنبال یافتن راهی برای خروج از بن‌بستی است که خود را در تنگنای آن قرار داده است؛ به ویژه اینکه حزب‌الله می‌داند که توقف نهایی عملیات به عقب‌نشینی مجدد آن به شمال لیتانی مرتبط است و آن‌ها می‌توانند برای برون‌رفت از بن‌بست به راه‌حلی دست یابند». او افزود: «مسئله غزه بسیار پیچیده است، بنابراین درگیری در مرز لبنان به‌زودی پایان نخواهد یافت، اما احتمال کاهش آن بسیار است. افزون بر آن، اسرائيل به دلیل فشارهای آمریکا بیشتر بر موضوع رفح تمرکز دارد و پرداختن به درگیری با حزب‌الله را به آینده موکول کرده است.»

نجیب میقاتی، نخست‌وزیر موقت لبنان، تایید کرد که دولت او «به تلاش‌های دیپلماتیک در سطح بین‌المللی و جهان عرب ادامه می‌دهد تا تجاوز اسرائيل به لبنان را متوقف کند». او با اشاره به اینکه نتایج این تلاش‌ها تاکنون مثبت به نظر می‌رسد، گفت: «با این حال، نباید این مسئله را نادیده گرفت که به هیچ موضع مثبت یا تضمینی که اسرائيل ارائه کند، نمی‌توان تکیه کرد.»

از سوی دیگر، آموس هوکشتاین، فرستاده ویژه آمریکا در لبنان، که ابتدای ماه مارس به بیروت سفر کرد، پیامی تهدیدآمیز به مقام‌های لبنانی داد مبنی بر اینکه آتش‌بس احتمالی در غزه بدون تلاش‌های جدی و اقدام‌های موثر آنان، به لبنان نخواهد رسید. او با تاکید بر اینکه تشدید تنش بین حزب‌الله و اسرائيل امری خطرناک است، خاطرنشان کرد که چیزی به نام جنگ محدود وجود ندارد.

برگرفته از روزنامه الشرق‌الاوسط

بیشتر از جهان