فریبا رضایی، نخستین ورزشکار زن افغانستان که بازی‌های المپیک راه یافت، خواستار حذف افغانستان تحت سلطه طالبان از فهرست کشورهای شرکت‌کننده در بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ پاریس شد.

رضایی که جودوکار است و در بازی‌های المپیک ۲۰۰۴ آتن شرکت کرده بود، در مصاحبه با رویترز، از کمیته بین‌المللی المپیک خواست به دلیل نقض گسترده حقوق بشر و سرکوب زنان در افغانستان تحت سلطه طالبان، اجازه ندهد این کشور در المپیک پاریس شرکت کند. او توضیح داد: «ممنوع شدن شرکت افغانستان در این بازی‌ها، فرصتی برای زنان ورزشکار افغان است که در تبعید زندگی می‌کنند.»

پس از سلطه طالبان بر افغانستان در اوت ۲۰۲۱، هرگونه فعالیت ورزشی، هنری، سیاسی و اجتماعی زنان در افغانستان ممنوع شد.

پیش از رضایی، شماری دیگر از ورزشکاران افغان نیز خواستار منع شرکت افغانستان تحت سلطه طالبان در بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ و دیگر برنامه‌های ورزشی در کشورهای جهان شده و از نهادهای میزبان خواسته بودند تیم‌های زنان ورزشکار افغان را که از ترس طالبان خارج از کشور زندگی می‌کنند به بازی‌ها دعوت کنند.

فریبا رضایی که اکنون در ونکوور کانادا زندگی می‌کند،  افزود: «با توجه به هزاران شواهد در مورد رفتار وحشیانه طالبان با زنان و کودکان، آن‌ها بسیار خطرناک‌اند و اگر کمیته بین‌المللی المپیک به طالبان اجازه دهد به المپیک در قلب اروپا بیایند، این برای مردم افغانستان ناامیدکننده‌ است.»

در بازی‌های آسیایی که سپتامبر ۲۰۲۳ در چین برگزار شد، دو تیم از افغانستان شرکت کردند؛ یک تیم ۱۳۰ نفری که همه آنان مرد بودند و با همراهی نمایندگان طالبان در این بازی‌ها شرکت کردند و تیمی دیگر متشکل از ۱۷ زن ورزشکار افغان ساکن خارج از افغانستان.

طالبان ضمن اینکه هر نوع فعالیت ورزشی زنان را در افغانستان ممنوع کرده‌اند، از سفر زنان بدون همراهی یک مرد محرم به مقاصد دور و به‌ویژه خارج از کشور جلوگیری می‌کنند. وزارت امر به معروف و نهی از منکر رژیم طالبان اسفند ۱۴۰۰، در فرمانی اعلام کرد که زنان اجازه ندارند بیش از ۷۸ کیلومتر، به‌تنهایی سفر کنند.

نمایندگان طالبان و ورزشکاران اعزامی از کابل در بازی‌های آسیایی در چین، سپتامبر ۲۰۲۳-رسانه‌های اجتماعی

 

با این حال، کمیته بین‌المللی المپیک در پاسخ به سوالی درباره درخواست فریبا رضایی، به بیانیه ماه گذشته جیمز مک‌لئود، مدیر ارتباطات این کمیته، اشاره کرد که گفته بود کمیته بین‌المللی المپیک «با هدف لغو محدودیت‌های فعلی و دسترسی زنان و دختران افغانستان به ورزش» در حال مذاکره با کمیته ملی المپیک افغانستان است که یک مقام طالبان آن را اداره می‌شود.

در حالی که مقام‌های طالبان بارها به وضوح اعلام کرده‌اند که ورزش کردن زنان و به‌ویژه حضور آنان در مسابقات خارج کشور مجاز نیست و تمامی مراکز دولتی و خصوصی ورزشی زنان را تعطیل کرده‌اند، کمیته بین‌المللی المپیک می‌گوید با مقام‌های این گروه در حال گفت‌وگو است تا محدودیت‌ها برای زنان برداشته شوند.

جیمز مک‌لئود افزود که کمیته بین‌المللی المپیک معتقد است «انزوای جامعه ورزشی افغانستان در حال حاضر رویکرد درستی نیست». او خاطرنشان کرد تیم‌های ورزشی زنان افغانستان که در تبعید زندگی می‌کنند، برای شرکت در بازی‌های پاریس ۲۰۲۴ باید تایید آژانس پناهندگان سازمان ملل را داشته باشند.

فریبا رضایی که برای ممانعت از شرکت افغانستان تحت سلطه طالبان در بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ تلاش می‌کند، گفت زمانی که سال ۲۰۰۴ از طرف افغانستان در این بازی‌های آتن شرکت کرد، فکر می‌کرد افغانستان رو به پیشرفت است و پس از بازگشت به افغانستان برای تحصیل و کمک به دیگر زنان ورزشکار تلاش کرد اما در اوت ۲۰۲۱ و با فروپاشی دولت جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت، تلاش‌های میلیون‌ها زن و دختر افغان در زمینه‌های آموزش و اشتغال نابود شد.

رضایی با انتقاد از کمیته بین‌المللی المپیک، گفت: «احساس می‌کنم هر کاری را که از سال ۲۰۰۴ به این سو برای حمایت از حقوق زنان و برابری جنسیتی انجام دادم، کمیته بین‌المللی المپیک و طالبان و افرادی که طالبان را تحمل می‌کنند، نابود کرده‌اند.»

 

پیش از این، اعضای تیم ملی فوتبال زنان افغانستان هم که پس از سلطه طالبان بر این کشور ابتدا به پرتغال و سپس به استرالیا پناه بردند، از فدراسیون بین‌المللی فوتبال خواسته بودند این تیم را به نمایندگی از افغانستان به رسمیت بشناسد. ملاله یوسف‌زی، فعال امور آموزش و برنده جایزه صلح نوبل، نیز در پیامی از زنان ورزشکار افغان حمایت کرد و از فدراسیون بین‌المللی فوتبال خواست تیم ملی فوتبال زنان افغانستان در تبعید را به رسمیت بشناسد. یوسف‌زی در پیامی گفت: «اگر زنان افغان از حقشان برخوردار نشوند، فوتبال چیزی کم دارد.»

در حالی که افغانستان در دور نخست حاکمیت طالبان، از حضور در بازی‌های المپیک ۲۰۰۰ سیدنی محروم شده بود، کمیته بین‌المللی المپیک و فدراسیون بین‌المللی فوتبال همچنان بر ادامه گفت‌وگو با طالبان برای برداشتن محدودیت‌ها و موانع در زمینه دسترسی زنان به ورزش تاکید می‌کنند.