در پی حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در بامداد یکشنبه یکم تیرماه، مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی، برخلاف رویه پیشین، واکنش‌هایی دیرهنگام و پراکنده به این موضوع نشان دادند. آن‌ها از مستقیم خطاب قرار دادن یا تهدید آمریکا پرهیز کردند و همچنان به تهدید اسرائیل ادامه دادند؛ موضوعی که گمانه‌زنی‌ها را درباره آشفتگی ساختاری یا نگرانی از دخالت نظامی بیشتر آمریکا تقویت کرد.
در حالی که منابع غیررسمی از حضور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در مکانی امن و دسترسی‌ناپذیر برای بسیاری از مسئولان خبر می‌دهند، نخستین واکنش او به حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای بامداد دوشنبه تنها در قالب یک پیام مبهم در شبکه اجتماعی ایکس بازتاب یافت که بدون اشاره به آمریکا، اسرائیل را تهدید کرد و نوشت: «مجازات ادامه دارد. دشمن صهیونی یک اشتباه بزرگی کرده، یک جنایت بزرگی را مرتکب شده؛ باید مجازات بشود و دارد مجازات می‌شود. همین حالا دارد مجازات می‌شود.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از نظر برخی تحلیلگران، این موضع‌گیری رهبر جمهوری اسلامی در برابر حمله آمریکا که به تکرار تهدیدهای معمول علیه اسرائیل بسنده می‌کرد، نشانه‌ای از «نبود آمادگی برای رویارویی مستقیم» یا «محدودیت در گزینه‌های پاسخ» است.
مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی، نیز حدود ۱۲ ساعت پس از حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای به این موضوع واکنش نشان داد و در جلسه هیئت دولت ضمن اینکه آمریکا را «عامل اصلی» اقدام‌های اسرائیل معرفی کرد، از تهدید مستقیم واشینگتن امتناع ورزید و بیشتر تلاش داشت تا حمله آمریکا را به «ناتوانی اسرائیل» نسبت بدهد و اقدام نظامی جمهوری اسلامی علیه اسرائیل را واکنش غیرمستقیم به آمریکا جلوه دهد.
در شامگاه همان روز، غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه، نیز در برنامه‌ای تلویزیونی حاضر شد و مردم را به «برخورد امنیتی» تهدید کرد؛ اقدامی که برخی آن را تلاش برای پیشگیری از اعتراض‌های عمومی تفسیر کردند.
تا زمان تنظیم این گزارش در صبح دوشنبه دوم تیر، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، هنوز به حمله آمریکا واکنشی نشان نداده است؛ سکوتی که با توجه به جایگاه و نقش او در ساختار رسمی جمهوری اسلامی، معنادار تلقی می‌شود. قالیباف یک روز قبل از حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای در مصاحبه‌ای ادعا کرد جمهوری اسلامی هرجا را که اراده کند، می‌تواند بزند.
علی شمخانی، دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و مشاور ارشد رهبر جمهوری اسلامی، نیز که در جریان حمله اسرائیل در تهران هدف قرار گرفت و به‌شدت مجروح شد، در واکنشی دیرهنگام، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، به حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای واکنش نشان داد و ضمن پرهیز از تهدید مستقیم آمریکا، ادعا کرد که «ابتکار عمل سیاسی و حق دفاع مشروط» با جمهوری اسلامی است و «شگفتی‌ها» ادامه خواهد یافت.
تاخیر و پراکندگی در موضع‌گیری مقام‌های جمهوری اسلامی در برابر یکی از بی‌سابقه‌ترین حملات مستقیم آمریکا می‌تواند نشانه‌ای از شکاف تصمیم‌گیری، کاهش هماهنگی بین نهادهای حاکم و تلاش برای کنترل تبعات داخلی این اقدام باشد.
