اندکی بیش از یک ماه از زمانی که ایلان ماسک کاخ سفید را ترک کرد می‌گذرد، و او اکنون ادعا می‌کند که یک حزب سیاسی جدید تشکیل داده است‌ــ اما کارشناسان هشدار می‌دهند که حتی ثروتمندترین فرد جهان نیز ممکن است با چالش‌هایی عبورناپذیر در این مسیر جدید مواجه شود.
با وجود آنکه ماسک به‌مدت چهار ماه ریاست اداره کارآمدی دولت در دولت دونالد ترامپ را بر عهده داشت، اخیرا به‌طور علنی از رئیس‌جمهوری فاصله گرفته است و در تازه‌ترین مورد، از «لایحه بزرگ و زیبا» انتقاد کرد. این میلیاردر حوزه فناوری روز شنبه در ایکس (توییتر سابق)، بستر مجازی که مالک آن نیز است، اعلام کرد در حال تشکیل یک «حزب سیاسی جدید»ــ حزب آمریکا‌ــ است.
ماسک توضیح داده است که این حزب جدید چگونه به سیستم دوحزبی دیرین کشور نفوذ خواهد کرد.
او گفت: «یکی از راه‌های اجرای طرح این است که تمرکز دقیقی روی فقط ۲ یا ۳ کرسی سنا و ۸ تا ۱۰ حوزه در مجلس نمایندگان داشته باشیم. با توجه به اختلاف بسیار جزئی در آرای قانون‌گذاری، همین تعداد کافی خواهد بود تا نقش رای سرنوشت‌ساز در قوانین بحث‌برانگیز را ایفا کند، و تضمین شود که این قوانین بازتاب خواست واقعی مردم باشند.»
مارک کوبان، دیگر میلیاردر آمریکایی، و آنتونی اسکاراموچی، مدیر پیشین ارتباطات کاخ سفید در دولت ترامپ، از این ایده حمایت کرده‌اند. اما کارشناسان می‌گویند سابقه تاریخی و موانع نهادی نشان می‌دهند بعید است «حزب آمریکا» موفق باشد.
آلن آبراموویتز، استاد علوم سیاسی در دانشگاه اموری، به شبکه سی‌ان‌ان گفت: «جنبش‌های حزبی سوم در آمریکا معمولا به‌نوعی از مجموعه‌ای از نارضایتی‌های ریشه‌دار به وجود آمده‌اند. موضوع صرفا این نبوده است که فردی ثروتمند تصمیم گرفته باشد یک حزب سوم راه بیندازد.»
احزاب دموکرات و جمهوری‌خواه تنها احزاب موجود نیستند‌ــ اما تاریخ نشان می‌دهد که نامزدهای احزاب دیگر در انتخابات ریاست‌جمهوری با اقبال عمومی مواجه نمی‌شوند. حتی برنی سندرز، سناتور مستقل برجسته، نیز با دموکرات‌ها هم‌پیمان است.
برای مثال، جیل استاین در سال‌های ۲۰۱۲، ۲۰۱۶ و ۲۰۲۴ به‌عنوان نامزد ریاست‌جمهوری حزب سبز شرکت کرد. در سال ۲۰۲۴، او ۶۲۸ هزار و ۱۲۹ رای مردمی کسب کرد، اما هیچ رایی از مجمع گزینندگان به دست نیاورد. مورد بعدی راس پرو است که در سال‌های ۱۹۹۲ و ۱۹۹۶ به‌عنوان نامزد مستقل وارد رقابت شد. در نخستین رقابت، او ۱۹ درصد از آرای مردمی را به دست آورد‌ــ اما باز هم هیچ رایی از مجمع گزینندگان کسب نکرد.
هانس نوئل، استاد دانشگاه جورج‌تاون که در زمینه احزاب سیاسی و ایدئولوژی تحقیق می‌کند، به واشنگتن پست گفت: «پرو عملکرد فوق‌العاده‌ای داشت… اما در هیچ ایالتی اول نشد، و با توجه به نحوه عملکرد مجمع گزینندگان، این یعنی هیچی نصیبش نشد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
موفق‌ترین نامزد حزب سوم در تاریخ آمریکا کسی نبود جز یک رئیس‌جمهوری پیشین: تئودور روزولت. او پس از دوره‌ای خدمت به‌عنوان جمهوری‌خواه، در سال ۱۹۱۲ دوباره وارد رقابت شد، این بار به‌عنوان نامزد حزب مترقی، و موفق به کسب ۸۸ رای مجمع گزینندگان شد. او رقابت را به وودرو ویلسون دموکرات واگذار کرد. در دوره متاخرتر، در سال ۱۹۶۸، جورج والاس که به‌عنوان نامزد «حزب مستقل آمریکا» شرکت کرده بود، ۴۵ رای مجمع گزینندگان را به دست آورد؛ در حالی که ریچارد نیکسون جمهوری‌خواه ۳۰۱ رای کسب کرد.
پس از اعلام ایلان ماسک، برخی به نمونه‌های جدیدتری از تلاش‌های احزاب سوم اشاره کردند، مانند حزب «بدون برچسب» (No Labels) که نتوانست نامزدی میانه‌رو برای رقابت با دونالد ترامپ یا جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ پیدا کند.
ملیک عبدل، کارشناس راهبردی جمهوری‌خواه، در پاسخ به توییت ماسک نوشت: «حزب بدون برچسب دقیقا برای همان کاری طراحی شده بود که تو پیشنهاد می‌کنی. آن هم شکست خورد.» عبدل افزود: «تو منابع لازم برای خرید نفوذ را داری، اما جذبه و وزن سیاسی لازم برای رهبری [جنبش] را نداری.»
اما منابع مالی ماسک به‌دلیل محدودیت‌ها در زمینه کمک‌های مالی، ممکن است به‌تنهایی برای تثبیت یک حزب سیاسی جدید کافی نباشد.
لی گودمن، رئیس پیشین کمیسیون انتخابات فدرال، به سی‌ان‌ان گفت: «یک فرد بسیار ثروتمند نمی‌تواند همان‌گونه که ممکن است کسب‌وکار راه‌اندازی می‌کند، در یک حزب سیاسی ملی جدید را سرمایه‌گذاری کند، چون محدودیت‌های کمک‌های مالی فدرال وجود دارد. این تصور که یک بنیان‌گذار ثروتمند بتواند یک حزب ملی را برای شرکت در انتخابات فدرال سراسر کشور تامین مالی اولیه کند، در چارچوب قوانین فعلی امکان‌پذیر نیست.»
گفته می‌شود که ماسک در دور انتخاباتی گذشته بیش از ۲۵۰ میلیون دلار برای کمک به انتخاب ترامپ هزینه کرده است. اما قوانین متفاوتی برای احزاب سیاسی اعمال می‌شود؛ بردلی اسمیت، دیگر رئیس پیشین کمیسیون انتخابات فدرال، به این خبرگزاری گفت: «می‌توانی هرقدر بخواهی برای سوپرپک‌ها [کمیته‌های اقدام سیاسی مستقل] هزینه کنی. اما نمی‌توانی حزب سیاسی را تامین مالی کنی، که این از عجایب قانون آمریکا است.»
اظهارنظر عبدل مبنی بر اینکه ماسک جذبه لازم را ندارد، ممکن است مانعی برای تاسیس حزبی جدید باشد. شاخص‌های اخیر نیز نشان می‌دهند که او چندان محبوب نیست.
اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری، روز یکشنبه در گفت‌وگو با دانا بش از سی‌ان‌ان با طعنه به اعلام خبر حزب جدید ماسک، گفت: «اصول اداره کارآمدی دولت بسیار محبوب بودند. فکر می‌کنم اگر به نظرسنجی‌ها نگاه می‌کردید، ایلان محبوب نبود.»
بر اساس نظرسنجی موسسه کویینی‌پیاک که ماه گذشته انجام شد، فقط ۳۰ درصد از رای‌دهندگان دیدگاه مثبتی به این میلیاردر حوزه فناوری دارند، در حالی که ۵۷ درصد دیدگاه منفی دارند. در میان جمهوری‌خواهان، ۶۲ درصد نظر مثبت به ماسک داشتند. برخی پیش‌بینی کرده‌اند که این میلیاردر می‌تواند رای حزب جمهوری‌خواه را دچار انشقاق کند.
دافید تاونلی، که در دانشگاه پورتسموث تدریس می‌کند، به نیوزویک گفت: «احزاب سوم معمولا عمر طولانی در سیاست آمریکا ندارند. آن‌ها اغلب به لولو برای حزبی خاص تبدیل می‌شوند، و این احتمالا درباره حزب پیشنهادی ماسک، یعنی حزب آمریکا، نیز صدق می‌کند. اگر واقع‌بین باشیم، این حزب جدید احتمالا رای جمهوری‌خواهان را دچار انشقاق خواهد کرد، که دست‌کم در کوتاه‌مدت ممکن است به تسلط دموکرات‌ها بر مجلس نمایندگان منجر شود، آن‌هم به‌دلیل سیستم انتخاباتی که همه چیز به برنده می‌رسد.»
اگر مسئله‌ای قطعی باشد این است که ماسک موشک‌ساز از چالش فرار نمی‌کند. او ظاهرا در مواجهه با آنچه به نظر می‌رسد نبردی دشوار باشد، اعتماد‌به‌نفس دارد. ماسک در پاسخ به کاربری در ایکس که نوشته بود چطور می‌تواند «انحصار دوحزبی را بشکند» نوشت «راستش، سخت نیست».
© The Independent
