نزدیک به یک سال از حذف فواد شکر، دست راست حسن نصرالله، در منطقه ضاحیه بیروت میگذرد. اسرائیل هیوم مینویسد حمله به فواد شکر آن زمان رویدادی بعید و دور از ذهن به نظر میرسید. عملیات ارتش اسرائیل در واکنش به حمله موشکی به مجدل شمس و حمله آغازگر زنجیرهای از رویدادها بود که جبهه شمالی اسرائیل را دگرگون کرد.
اسرائیل هیوم در ادامه میافزاید آن روزها، تصور بمباران مقر حزبالله نگرانیهای جدی در مورد حملات موشکی به تلآویو برانگیخته بود. حزبالله در پاسخ، صدها راکت و پهپاد پرتاب کرد اما نتوانست نتیجه ملموسی بگیرد. پس از چندین حمله، نصرالله اراده و توان تصمیمگیریاش را از دست داد. مهمتر اینکه شبکه ترسی که طی سالها جنگ روانی و سخنرانیهای فراوان ساخته بود، کمکم از هم پاشید.
لبنانیها و اسرائیلیها بهتدریج در جریان یک عملیات اطلاعاتی بیسابقه قرار گرفتند که حدود ۲۰ سال بود ادامه داشت و به قلب این جنبش شیعی نفوذ کرده بود. نصرالله هر روز وحشتزده خبردار میشد که سازمانش تحت اشراف اطلاعاتی است. تمام نشستهای فرماندهان، سنگرها، موشکاندازها و دستگاههای ارتباطی در کنترل نهادهای امنیتی اسرائیل بود.
حدود یک ماه و نیم پس از ترور شکر، لبنان لرزید. هزاران پیجر نیروهای حزبالله منفجر شد، صدها نفر کشته و بسیاری دیگر معلول شدند. مقامهای ارشد حزبالله اعتراف کردند که نصرالله از نظر روانی از هم پاشیده بود. وافیق صفا، رئیس واحد ارتباطات حزبالله، گفت: «این برای او پایان دنیا بود.» دیری نپایید که نماد محور مقاومت جمهوری اسلامی حذف شد.
هشدار فاجعه
یک سال گذشته و حزبالله با بحرانی تاریخی مواجه است. یک نهاد وابسته به حزبالله به خانوادههای اعضای کشتهشده این سازمان اعلام کرده است که کمکهزینه تحصیلی فرزندانشان قطع خواهد شد، کمکی که بالغ بر دهها میلیون دلار در سال بود. حمله به شعب «القرضالحسن» و مجموعهای از تحریمهای آمریکا فعالیتهای اقتصادی حزبالله را بهشدت فلج کرده است. این گروه حتی در ضاحیه بیروت، مقر اصلی حزبالله، قادر به تامین هزینه تکمیل پروژههای بازسازی نیست.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
روزنامه لبنانی «صوت بیروت» این هفته گزارش داد: «حزبالله با بحران اقتصادی شدید و بیسابقهای مواجه است که شاید مسیرش را تغییر دهد و بر کل لبنان تاثیر بگذارد. این گروه در تلاشی ناامیدانه برای کاهش هزینهها، سیاست ریاضتی فراگیری را در پیش گرفته که تمام بخشها را تحت تاثیر قرار داده است.»
به گفته منابع آگاه لبنانی، این بحران از همه خطوط قرمز عبور کرده است. دیگر تضمینی نیست حقوق نیروهای حزبالله کامل پرداخت شود، غرامتهای پرداختی بهشدت به تاخیر افتاده است، و خانوادههای کشتهشدگان مزایایی را که پیشتر دریافت میکردند، ازجمله خدمات درمانی، شهریه تحصیلی و کمکهای اجتماعی، همه را از دست دادهاند. بهزودی دوره کمکپرداخت اجارهبهای خانوادههای شیعهای که بهدلیل جنگ مجبور به ترک خانههایشان شدهاند، نیز به پایان میرسد. از ابتدا، یارانه اجاره فقط بهمدت یک سال در نظر گرفته شده بود. رهبری حزبالله پیشبینی نمیکرد که روند بازسازی اینقدر طولانی شود.
علاوه بر این، مشاوران مالی حزبالله به رهبری این گروه هشدار دادهاند در صورتی که منابع مالی مورد نیاز فوری تامین نشود، فاجعه در راه است. آنها گفتهاند که تامین منابع مالی از طریق جمهوری اسلامی بسیار دشوار شده، زیرا تهران بودجه حزبالله را به میزان قابلملاحظهای کاهش داده است. پیچیدگیهای امنیتی و لجستیکی نیز انتقال پول را به تاخیر انداخته و بحران مالی را تشدید کرده است. این وضعیت از دو تحول عمده ناشی میشود: نخست، فروپاشی رژیم بشار اسد در سوریه و روی کار آمدن حکومتی اسلامگرا که با حزبالله خصومت دارد و با قاچاق سلاح و مواد مخدرــ یکی از منابع مالی حزباللهــ برخورد میکند. دوم، به قدرت رسیدن رهبرانی در لبنان که تحت فشار آمریکا، نظارت شدیدتری بر تلاشهای حزبالله برای انتقال پول از طریق فرودگاه اعمال کردهاند.
بازگرداندن سلاحها
روزنامه صوت بیروت فاش کرد که شیوههای قاچاق پول حزبالله دیگر نمیتواند کسری بودجه روزافزون این گروه را پوشش دهد. همچنین گزارش داد که این بحران مالی بر روند بازسازی لجستیکی و نظامی تاثیر مستقیم گذاشته و ممکن است توان نظامی این گروه را در بلندمدت تضعیف کند. در درون حزبالله نیز فشارها بر نعیم قاسم، جانشین نصرالله، برای یافتن راهحلهای فوری شدت گرفته است.
در کنار همه این مشکلات، فشار سیاسی و دیپلماتیک آمریکا و دولت لبنان برای خلع سلاح حزبالله نیز افزایش پیدا کرده است. هرچند نعیم قاسم قاطعانه از تسلیم سلاحها خودداری کرده و بیروت نیز هنوز در مواجهه مستقیم با او تعلل میکند، آمریکا و کشورهای عرب خلیج فارس معادلهای روشن پیش روی رهبری لبنان گذاشتهاند: تمرکز سلاحها در دست دولت در ازای کمک اقتصادی، یا تشدید بحران مالی.
اکنون تنها هدف قاسم «بقا به هر قیمتی» است. با این حال، بسیاری از دشمنان داخلی قاسم نشانههای ضعف او را دیدهاند. اسرائیل نیز با استفاده از این فرصت، با وجود آتشبس، تقریبا هرروز نیروهای حزبالله را هدف میگیرد و از میان برمیدارد.