انتقاد رئیس سابق سازمان سیا از ترور فخری زاده و واکنش تند سناتور تگزاس

به دنبال برخوردهای میان «جان برنان»، رئیس اسبق سازمان اطلاعاتی آمریکا و سناتور «تد کروز» در فضای مجازی در پیوند با واقعه ترور محسن فخری‌زاده، دانشمند و به گفته برخی، مسئول برنامه محرمانه هسته‌ای ایران، برنان گفته است تد کروز «قابلیت نمایندگی شهروندان خوب تگزاس را ندارد».

تد کروز، سناتور حزب جمهوری‌خواه، از مدت‌ها قبل با توافق هسته‌ای دستگاه رهبری اوباما با ایران مخالف بوده و خواهان اعمال اقدامات سختگیرانه‌تری علیه جمهوری اسلامی ایران است. او، رئیس اسبق «سیا» را که تیراندازی به سوی فخری‌زاده و ترور او را تقبیح کرده است، به طرفداری از «افراط‌گرایان ایران» متهم کرده است. مقامات آمریکا و اسرائیل معتقدند که فخری‌زاده در پی یک برنامه مخفی تولید سلاح اتمی برای ایران بوده است.

رئیس اسبق سیا اظهار تاسف کرد که ممکن است ترور فخری‌زاده - که گفته می‌شود به دست اسرائیل صورت گرفته است- منطقه را دستخوش بی‌ثباتی کند. او هشدار داده است: «رهبران ایران باید با تدبیر، منتظر بازگشت یک رهبری مسئولانه به عرصه جهانی باشند»، که اشاره‌ای است به رئیس‌ جمهوری منتخب بایدن که  برنان علنا از او هواداری می‌کند.

ایران تاکید می‌کند که برنامه اتمی این کشور دارای اهداف مسالمت آمیز از جمله تولید سوخت است، و حادثه ترور فخری‌زاده را به عنوان یک «عمل تروریستی دولتی»، تقبیح کرده است.

ترور فخری‌زاده در کنار حمله ژانویه سال جاری آمریکا که منجر به قتل قاسم سلیمانی، فرمانده پرنفوذ سپاه قدس در خاورمیانه شد، مناسبات میان ایران و آمریکا را که در تمام دوره ریاست‌جمهوری ترامپ پرتنش بود، به تیرگی بیشتری کشانده است.

جان او برنان در توییتی نوشت: «عادت شماست که اظهارات مرا به گونه‌ای دیگر نشان دهید. برخورد یاغیانه و نگاه ساده‌لوحانه شما به مسائل جدی امنیت ملی نشان می‌دهد قابلیت نمایندگی شهروندان خوب تگزاس را ندارید.»  

تد کروز نوشت: «این که یک رئیس اسبق سیا به طور منظم از افراط‌گرایان ایران که شعارشان «مرگ بر آمریکاست» دفاع می‌کند و عادت دارد اسرائیل را تقبیح کند جای شگفتی دارد. آیا جو بایدن با او اشتراک نظر دارد؟»

جان برنان: «این یک اقدام جنایتکارانه و بسیار بی‌ملاحظه بود. این عمل خطر اقدامات تلافی‌جویانه مرگبار و دور جدیدی از برخوردهای منطقه‌ای را در بر دارد. رهبران ایران باید با تدبیر منتظر بازگشت یک رهبری مسئول به عرضه جهانی باشند و در مقابل نشان دادن واکنش علیه آنچه عاملان  این واقعه تلقی می‌کنند، از خود خودداری نشان دهند»

جواد ظریف: «تروریست‌ها امروز یک دانشمند برجسته ایرانی را به قتل رساندند. این عمل بزدلانه با نشانه‌های آشکار از دخالت اسرائیل در آن، جنگ طلبی ناامیدانه عاملان این امر را نشان می‌دهد. ایران از جامعه بین‌المللی و به ویژه  اتحادیه اروپا می‌خواهد به استاندارد دوگانه شرم‌آور خود پایان دهند و این عمل تروریستی دولتی را محکوم کنند.»

ترامپ، آمریکا را از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران که در مواردی قابلیت‌های تولید سلاح ایران را محدود می‌کرد، خارج کرد و از آن هنگام تحریم‌های سختگیرانه‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کرده است. کارشناسان گفته‌اند که تحریم‌های مذکور می‌تواند مردم ایران را که درگیر همه‌گیری ویروس کرونا هستند، در معرض لطمات جدی قرار دهد.

گفته می‌شود تا دو هفته پیش و به دنبال افشای گزارش‌هایی مبنی بر افزایش قابل ملاحظه ذخائر هسته‌ای ایران، ترامپ، طرح حمله به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی ایران را مد نظر قرار داده بوده است.

برخوردهایی که به دنبال ترور فخری‌زاده به راه افتاد، یادآور آن است که علاوه بر کشمکش‌های داخلی، ترامپ در صدد انجام برخی از تغییرات عمده سیاست خارجی کشور نیز بوده است. برخی از این تغییرات علنی‌تر و بحث‌انگیزتر بوده‌اند که نمونه آن خروج آمریکا از معاهده آب و هوای پاریس است. مثال دیگری که در مقایسه با دوره ریاست‌جمهوری اوباما جنجال کمتری برانگیخت، اقدام ترامپ برای گسترش برنامه حمله هدفمند با پهپاد است.