بعد از مذاکراتی سخت و طولانی، کشورهای عضو اوپک‌پلاس با توجه به ‌عدم قطعیت در بازار درباره بیماری عالم‌گیر جاری و احیای تقاضا برای نفت، توافق کردند تا عرضه نفت خام را با احتیاط افزایش دهند. این گروه توافق کرد مجموع عرضه نفت خود را ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد، به جای برنامه اولیه آن‌ها که قرار بود از ژانویه ۲۰۲۱ مجموعا روزی ۱.۹ میلیون بشکه افزایش دهد.

به عبارت دیگر، این گروه می‌خواهد مجموع کاهش عرضه خود را از ۷.۷ میلیون بشکه در روز تنها به ۷.۲ میلیون بشکه در روز تغییر دهد، به جای ۵.۸ میلیون بشکه‌ای که بیش‌تر و در ماه آوریل بر آن توافق کرده بود. این گروه توافق کرد ماهی یک‌بار با برگزاری جلسه وضعیت بازار را بررسی کرده و میزان عرضه نفت خام را با توجه به آن تنظیم کند. علاوه بر این، هیچ‌ گونه تنظیم عرضه در آینده نمی‌تواند از ۵۰۰ هزار بشکه در روز بیشتر باشد، که حاکی از رویکرد محتاطانه این گروه طی ماه‌های آینده خواهد بود. به کشورهایی هم که از سهمیه تولیدی خود پیروی نکردنند نیز وقت بیشتری داده خواهد شد (تا پایان مارس ۲۰۲۱) كه با كاهش توليد جبران كنند.

به همین دلیل، تمام کشورهای عضو اوپک‌پلاس (یعنی کشورهای عضو اوپک به‌علاوه ده کشور غیرعضو و همکار این سازمان از جمله روسیه، قزاقستان و آذربایجان) تولید نفت خام خود را از ژانویه ۲۰۲۱ از ۳۶.۱۷ میلیون بشکه در روز به ۳۶.۶۷ میلیون بشکه در روز خواهند رساند. روسیه و عربستان سعودی هر یک میزان تولید خود را ۱۳۱ هزار بشکه در روز افزایش می‌دهند و میزان نفت تولیدی هر یک از آن‌ها ۹.۱۲ میلیون بشکه در هر روز خواهد شد. بقیه افزایش عرضه به طور نسبی میان سایر کشورهای عضو تقسیم خواهد شد.

مانور موفق اوپک‌پلاس

گرچه اقدام این سازمان برای افزایش عرضه نفت خام پیش‌بینی نشده بود (چرا که اکثر کارشناسان بازار فکر می‌کردند کاهش عرضه فعلی ۷.۷ میلیون بشکه در روز حداقل برای سه ماه دیگر ادامه یابد) اما واکنش اولیه بازار و قیمت نفت به این خبر منفی نبود. در واقع، قیمت نفت خام برنت و وست تگزاس اینترمیدیت، در ۳ دسامبر به ترتیب ۴۶.۴۰ و ۴۹.۷۴ دلار برای هر بشکه بود (مصادف با وقتی که اوپک‌پلاس خبر از این تصمیم خود داد). این حاکی از مانور موفق این گروه است که توانست میزان عرضه را افزایش دهد تا کشورهای عضوی که خواهان عرضه بیشتر نفت خود بودند را راضی نگه دارد، انسجام گروه را حفظ کند و در همین حال از واکنش منفی بازار خودداری کند. این مساله همچنین حاکی از تعهد و ثابت‌قدمی اعضای اوپک پلاس است که علی‌رغم مشکلات داخلی خود و مخالفت‌هایی که با یکدیگر طی مذاکرات روزهای گذشته داشتند، توانستند تعادل را در بازار برقرار کنند.

چالش داخلی سازمان از آن جا نشات می‌گیرد که بعضی از کشورهای عضو میل به افزایش عرضه نفت خود دارند (مانند روسیه و امارات متحده عربی) در حالی که کشورهای دیگر مانند عربستان سعودی، خواهان ادامه سهمیه‌های فعلی هستند تا بازار اجازه احیا پیدا کند. در آخر، آن‌ها توانستند به مصالحه‌ای دست یابند که هر دو طرف را راضی نگه دارد و این پیام را به بازار بفرستد که این گروه متعهد و منسجم باقی خواهد ماند. این تصمیم همچنین از طرف کشورهای عضو دیگر، مانند کویت، الجزیره و آذربایجان تسهیل شد (به گزارش اساندپی گلوبال پلتس).

خوش‌بینی بیشتر در بازار

دیدگاه‌های خوش‌بینانه در بازار در حال قوت گرفتن بیشتر و بیشتر هستند چرا که روند تولید واکسن و طرح‌های توزیع آن، به ویژه در اقتصادهای بزرگ دنیا، به راه افتاده است. بعضی تحلیل‌گران معتقدند بازار به تدریج بهبود خواهد یافت که به اوپک‌پلاس اجازه می‌دهد به تنظیم ماهیانه میزان افزایش عرضه نفت خام خود ادامه دهد. آن‌ها معتقدند تا آوریل ۲۰۲۱ اوپک‌پلاس قادر خواهد بود برنامه خود را برای احیای ۱.۹ میلیون بشکه در روز به تدریج عملی کند، البته اگر هیچ اخلال دیگری در تقاضا برای نفت رخ ندهد. ذخایر جهانی نفت خام، که عاملی کلیدی برای تصمیم‌گیری اوپک‌پلاس است، نیز انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۱ رو به افول گذارد. گرچه پیش‌بینی می‌شود تا سال بعد به سطوح پیش از شیوع کووید-۱۹ نخواهد رسید.

اتحاد اوپک‌پلاس برای طولانی‌مدت؟

این واقعیت که اوپک‌پلاس قادر بوده تاکنون این طوفان را سر کند و در کل توانسته همکاری و پیروی اعضا از سهمیه‌های تعیین شده را برقرار سازد، حاکی از آن است که اوپک و کشورهای شریک غیر عضو آن، تمایل و بنا دارند به این همکاری ادامه دهند. بسیاری به ویژه با توجه به چالش‌هایی که بر سر راه صنعت نفت خام وجود دارد (از جمله مسائل اقلیمی، محدودیت‌های مالی، موانع حاصل از سیاستگذاری، و سایر رقبای تولیدکننده انرژی) و موانعی که سر راه افزایش بیشتر تقاضا برای نفت خام در آینده وجود دارد، این همکاری را اتحادی طولانی‌مدت می‌دانند. بله، انتظار می‌رود تفرقه و رقابت نیز در میان آن‌ها ادامه یابد چرا که کشورهایی نظیر امارات متحده عربی به گونه‌ای قاطعانه‌تر دنبال احقاق اهداف خود برای تولید نفت خام خواهد بود. با این حال، عنصری راهبردی درباره اتحاد اوپک‌پلاس وجود دارد که این گروه را تشویق می‌کند که در طولانی‌مدت به همکاری با هم ادامه دهند تا بتوانند بازار را مدیریت نمایند.