سخنگوی قوه قضاییه، خبر دستگیری و بازداشت خانم فریبا عادلخواه، پژوهشگر برجسته دو تابعیتی ایرانی – فرانسوی را تایید کرده است. این در حالی است که طی روزهای گذشته گمانه زنی‌هایی در مورد خبر بازداشت او از طرف اطلاعات سپاه پاسداران به گوش رسیده و در پی آن وزارت امور خارجه فرانسه از دولت ایران خواسته بود که توضیحاتی را ارائه کند. چند روز پیش هم، علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران خبر بازداشت او را تایید کرده اما از جزئیات آن و نوع اتهامات وارده اظهار بی اطلاعی کرده بود.
از سوی دیگر، طی هفته‌های اخیر امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، گفتگوهای نزدیکی را با ایران برای نجات قرارداد موسوم به برجام شروع کرده است. پس از خروج ایالات متحده‌ی آمریکا از برجام، ایران هم در پی افزایش غنی سازی اورانیوم بیش از حد مجاز شناخته شده در قرارداد برجام، برآمده است؛ موضعی که به نظر می‌رسد با افزایش غنی سازی از سوی ایران به پایان عمر قرارداد برجام نزدیک می‌شویم.
در این میان سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و بریتانیا با همکاری چین و روسیه در صدد زنده نگه داشتن قرارداد برجام هستند. هر چند این‌بار، فرانسه نقش پررنگ‌تری ایفا می‌کند و با فرستادن نماینده ویژه به تهران، خواستار ماندن ایران و ادامه‌ی همکاری با برجام شده است. همچنین خبرهایی هم از میانجیگری فرانسه بین ایران و آمریکا به گوش می‌رسد.
جایگاهی که فرانسه معمولا در آن به خوبی، ایفاء نقش می‌کند. چه گرما گرم انقلاب اسلامی و چه پس از آن معمولا فرانسه از میان دیگر کشورهای غربی فعال‌تر و موفق‌ترعمل می‌کند. شاید یکی از دلایل آن حس خوش‌بینی است که ایران نسبت به فرانسه، در مقایسه با دیگر کشورها مانند بریتانیا، دارد.
بنابراین دور از انتظار نیست که این‌بار هم فرانسه بتواند نقش واسطه را بین ایران و ایالات متحده آمریکا بازی کند و آنان به توافقی در حدود برجام دست پیدا کنند. در این صورت ضمن اینکه به کاهش التهابات جهانی کمک شده است در عین حال حس فرانسوی آنان که تمایل به خودنمایی و حضور پررنگ دارند هم اقناع می‌شود.
در چنین شرایطی، ناگهان خبر دستگیری خانم فریبا عادلخواه، شهروند دو تابعیتی ایرانی – فرانسوی به گوش می‌رسد. خبری که به سرعت واکنش دولتمردان فرانسوی و رسانه‌های غربی را در پی داشت. تا جائی‌که شخص امانوئل مکرون، به این خبر واکنش نشان داد و از همتای ایرانی خود، آقای روحانی خواست که توضیحاتی ارائه دهد.
ایران هم مانند رویه همیشگی که در بازداشت اشخاص دو تابعیتی با آن روبرو بوده‌ایم، سخنگوی دولت یا شخصی از طرف قوه قضاییه، اصل خبر را تایید اما از محتوای پرونده اظهار بی اطلاعی کرده است.
در سال‌های پس از انقلاب اسلامی در ایران بارها با موضوع دستگیری افراد دو تابعیتی مواجه بوده‌ایم. به طور معمول هم بازداشت شدگان با شدیدترین اتهامات از طرف دستگاه قضا در ایران روبرو شده‌اند. از اتهامات جاسوسی و اقدامات علیه امنیت ملی گرفته تا تبلیغ علیه اصل و کلیت نظام اسلامی در ایران.
لازم به ذکر است که این قبیل اتهامات در ایران بر اساس قانون مجازات اسلامی می‌تواند با احکام سنگینی چون اعدام و حبس‌های طولانی مدت مواجه شود. بررسی پرونده‌های مشابه دیگر افراد دو تابعیتی در ایران، نشان می‌دهد که دست آخر آنان را با اشخاصی با همین اتهامات در طرف مقابل، معاوضه و یا در مقابل خواسته‌ای از آن کشور، آزاد کرده‌اند. در مواردی هم که شخص دستگیر شده در این میان جان خود را از دست داده است به تیرگی روابط دیپلماتیک بین دو کشور منتهی شده است. بعنوان نمونه می‌توان از کشته شدن زهرا کاظمی شهروند ایرانی – کانادایی یاد کرد که حین عکاسی دستگیر و سپس در بازجویی‌ها به قتل رسید و تاکنون موجب تیرگی روابط دو کشور شده است.
در حال حاضر هم به غیر از این مورد اخیر، ایران با موارد دیگری همچون نازنین زاغری – رتکلیف، سیامک نمازی و چندین نفر دیگر درگیر است. حالا در بریتانیا، کمتر کسی است که اسم نازنین زاغری و موضع ایران در مقابل او و خانواده‌اش را نشنیده باشد. در فرانسه هم پس از اتفاقات انتخابات سال ۱۳۸۸ که منجر به دستگیری خانم کلوتید ریس شهروند فرانسوی و همچنین چند دو تابعیتی دیگر شد، اخبار مربوط به این دستگیری‌ها همه جا صحبت می‌شد.
نکته‌ی جالب دیگر اینکه، از اخبار رسیده به نظر می‌آید بازداشت خانم فریبا عادلخواه در خرداد ماه و اوایل ماه ژوئن میلادی یعنی نزدیک به یک ماه پیش صورت گرفته است، اما این خبر فقط چند روزی است که اعلام رسمی شده و آن هم درست در شرایطی که رئیس جمهور فرانسه، امانوئل ماکرون سعی در میانجیگری و ایجاد روابط نزدیک با تهران دارد. بنابراین خیلی دور از ذهن نخواهد بود اگر این‌بار هم دستگیری این شهروند ایرانی – فرانسوی ضمن متلاطم کردن وجه نه چندان مناسب حقوق بشر ایران، درعرصه‌ی بین‌المللی به چالش جدی و روابط سرد میان دو کشور هم تبدیل شود.
