صبح دیروز، یکشنبه ۱۴ دیماه، مقامهای پاکستان از فاجعهای بزرگ خبر دادند: دستکم یازده معدنچی در ایالت بلوچستان پاکستان ربوده شدند و به قتل رسیدند. مقامهای پاکستان ضمن اعلام این خبر گفتند تمام این معدنچیها به قوم هزاره تعلق داشتند، اقلیتی شیعهمذهب در پاکستان و افغانستان که بارها مورد حمله افراطیون سنی قرار گرفته است. چهار معدنچی هم زخمی شده و تحت درمان قرار گرفتهاند.
این فاجعه در شهر کوچک ماچ در ایالت بلوچستان واقع در جنوبغربی پاکستان رخ داد که در حدود پنجاه کیلومتری مرکز ایالت، کویته، قرار دارد. به گفته مقامها، مهاجمان، معدنچیها را مجبور کردند چشمبند بزنند، دستانشان را از پشت بستند و از فاصله نزدیک به آنها شلیک کردند. آنها گلوی بعضی از معدنچیها را هم بریدند.
جسد این قربانیان صبح دیروز پیدا شد.
ضیاالله لنگائو، وزیر داخله ایالت بلوچستان که از حزب عوامی بلوچستان است، گفت نیروهای امنیتی این ایالت در وضعیت آمادهباش قرار دارند و برای یافتن مهاجمان تلاش میکنند.
گروه تروریستی داعش دیروز مسئولیت این حمله را بهعهده گرفت. این گروه در چند سال گذشته بارها در بلوچستان حملاتی انجام داده است. اقلیت هزاره در بلوچستان پاکستان سالهاست که هدف حملات خشونتبار گروههای افراطی اسلامگرای سنی قرار دارد؛ همین باعث شده است که بسیاری از آنها به غرب مهاجرت کنند و امروز بیش از صد هزار هزاره، در کشورهای اروپایی و حدود ۲۰۰هزار نفر از آنها در استرالیا زندگی میکنند.
موطن اصلی مردم قوم هزاره، که به گویشی از زبان فارسی صحبت میکنند، منطقهای کوهستانی به نام هزارهجات یا هزارستان در مرکز افغانستان است. معروفترین شهر این منطقه بامیان است که صد هزار نفر جمعیت دارد و مورد حملات متعدد طالبان قرار گرفته است. از میان حدود هشتمیلیون هزاره، اکثریت آنها در افغانستان زندگی میکنند؛ اما قریب به یک میلیون آنها نیز در پاکستان سکونت دارند که دومین کشور هزارهنشین دنیا است. حدود نیممیلیون هزاره نیز در ایران زندگی میکنند.
هزارهها در تاریخ بلوچستان و پاکستان نقش مهمی داشتهاند. از جمله قاضی محمد عیسی که از بنیانگذاران حزب «اتحادیه مسلمانان» (مسلملیگ) در بلوچستان بود. او در لندن با محمدعلی جناح، بنیانگذار پاکستان، آشنا شد و در نشستی که قرارداد لاهور ۱۹۴۰ را تصویب کرد، نمایندگی بلوچستان را برعهده داشت. امروز کویته مرکز اصلی هزارههای پاکستان است و شهرک هزاره در حومههای غربی این شهر، حدود یکونیم میلیون جمعیت دارد که اکثریت آنها هزارهاند.
پاسخ به کشتار
دیروز پس از انتشار خبر کشتار، بسیاری از مردمان هزاره به خیابان آمدند و بزرگراهی در نزدیکی کویته را مسدود کردند. تظاهرکنندگان از دولت و نیروهای امنیتی خواستند امنیت آنها را تامین کنند.
عمران خان، نخستوزیر پاکستان، در توئیتر کشتار معدنچیها را محکوم کرد و آنرا «عمل بزدلانه و غیرانسانیِ تروریستی» نامید و گفت دولت فدرال از تمام توان خود برای یافتن قاتلان و «سپردن آنها به دست عدالت» استفاده میکند. او تاکید کرد: «دولت خانوادههای قربانیان را رها نمیکند.»
بلوچستان، بزرگترین ایالت پاکستان است و از منابع غنی از جمله مس، طلا و گاز طبیعی بهرهمند است. این ایالت جمعیت پایینی دارد (۱۲ میلیون) اما سالها است که درگیر منازعات مسلحانه با موضوعات قومی-ملی و مذهبی است. این ایالت با ایران و افغانستان مرز دارد و طالبان نیز گاهی موفق شده داخل آن نفوذ کند و پایگاههایی داشته باشد.