تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرحی را تهیه کردند که بر اساس آن قرار است میزان یارانههای پرداختی به افراد، با اصلاح سازوکارهای شناسایی مشمولان تغییر کند.
در این طرح وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است که اطلاعاتی مانند وضعیت مالی خانوار اعم از در آمدها، داراییها و هزینههای زندگی خانوار را از طریق پرسشنامه جمعآوری کند.
این روش پیشتر نیز مورداستفاده قرار گرفته بود اما به دلیل نقص اطلاعات و عدم شفافیت مالی در کشور، عملاً شکستخورده بود. تا مدتها پس از اجرای طرح هدفمندی یارانهها، بسیاری از افراد متمول و حتی نمایندگان مجلس و وزرا، یارانه نقدی دریافت میکردند که این موضوع از هدف اصلی پرداخت یارانه به دور است.
قرار بود که با پرداخت یارانهها، خانوادههایی که زیرخط فقر قرار دارند و از حداقل معیشت برخوردار نیستند بتوانند مایحتاج زیستی خود را تأمین کنند. اما پرداخت یارانه در ابتدا بدون کار اطلاعاتی و میدانی دقیق صورت گرفت و به دلیل ناکارآمدی، با واکنش منفی افکارعمومی مواجه شد.
در همین راستا، مجتبی یوسفی عضو کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۰ مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با تسنیم گفت: «پیشنهاد اعضای کمیسیون تلفیق این است که یارانه نقدی اقشار تحت پوشش مراکز حمایتی مانند بهزیستی و کمیته امداد که در حدود ۱۰ میلیون نفر هستند به ۲۰۰ هزار تومان افزایش یابد.» همچنین، یارانه نقدی دهکهای بعدی که در حدود ۲۵ میلیون نفر هستند، ۱۸۰ هزار تومان شود.
این سخنان مجدداً تداعیکننده عدم واقعگرایی در اقدامات مجلس است. بر اساس آخرین گزارشهای مرکز آمار ایران، دستکم ۵۰ درصد از جمعیت ایران زیرخط فقر مطلق زندگی میکنند و این در حالی است که بنا بر آمارهای رسمی در سال ۹۰ حدود ۱۸ درصد جمعیت ایران زیر خط فقر مطلق زندگی میکردند.
پیشتر و در همین زمینه، حمیدرضا امامقلیتبار، بازرس مجمع عالی نمایندگان کارگران کشور، چند روز قبل به خبرگزاری تسنیم گفته بود که حدود ۱۰ میلیون تومان خط فقر برای یک خانواده چهارنفره است و با دریافت خوشبینانه حقوق ماهیانه سه میلیون تومان کارگران در فقر مطلق بهسر میبرند.
به دلیل افزایش تورم و عدم افزایش متناسب حداقل حقوق با آن، سبد غذایی بسیاری از خانوادههای کارگری و حتی کارمندان دولت کوچک شده است.
در مردادماه سالجاری، مرکز افکارسنجی جهاد دانشگاهی، ایسپا، اعلام کرد که طی یک سال گذشته ۸ بیش از دو میلیون نفر طی یک سال اخیر «اصلاً» گوشت قرمز مصرف نکردهاند و ۱۴ درصد خانوارها تنها چند بار در یک سال اخیر گوشت قرمز خوردهاند. ۳۲ درصد خانوارها نیز گفتهاند که در ماه فقط چند روز گوشت مصرف میکنند. مصرف برنج نیز ۹ درصد کاهش داشته است. همچنین، میزان مصرف روزانه شیر چند روز در هفته در مقایسه با سال گذشته ۱۵ درصد کاهشیافته است. این تنها بعضی از اقلام پرمصرف در سبد غذایی خانوار است.
در چنین شرایطی پرداخت یارانه ۲۰۰ هزارتومانی برای دهکهای پایین جامعه گرهی از مشکلات باز نمیکند.