چالش جدید خانواده‌های ایرانی به ویژه جوانان و نوجوانان در این روزها، هزینه ثبت نام در کنکور است. این در حالی است که در یک سال گذشته جامعه ایران بیش از سایر کشورها تحت فشار مشکلات معیشتی و اقتصادی حاصل از کرونا و غیر کرونا بوده است.
با آغاز ثبت نام کنکور ۱۴۰۰ از ۱۲ بهمن که از طریق سایت سازمان سنجش آموزش کشور آغاز شده، این چالش جدید برای بخش زیادی از جمعیت ایران و به خصوص برای قشر کم درآمد به وجود آمده که هزینه ثبت نام کنکور را چگونه تامین کنند. هر متقاضی باید حداقل ۵۸ هزار تومان برای شرکت در آزمون تنها یک رشته در دانشگاه سراسری هزینه کند. این یعنی برای شرکت در دو رشته متفاوت مانند زبان و ریاضی باید ۱۱۶ هزار تومان پرداخت کند. این به آن معنا است که هر متقاضی برای شرکت در آزمون ورودی هر دانشگاه اعم از دولتی، غیرانتفاعی، پیام نور و دانشگاه آزاد، مبلغی جداگانه واریز خواهد کرد ولی تنها در یک آزمون سراسری شرکت می‌کند. روال ثبت نام اگرچه خیلی مساله‌ساز نیست اما این هزینه بالای ثبت نام برای هر رشته تحصیلی است که چالش جدید خانواده‌های ایرانی خواهد بود. به گونه‌ای که به نظر می‌رسد تحصیل در ایران کم کم تبدیل به یک کالای لوکس می‌شود که هر خانواده‌ای از پس تامین مخارج آن برنمی‌آید.
خانم صادقی که دخترش امسال در کنکور ریاضی و زبان انگلیسی شرکت کرده است، به ایندیپندنت فارسی می‌گوید: «تکلیف قشر کم درآمد با این هزینه بالای ثبت نام کنکور مشخص است. آنها باید قید انتخاب رشته در چند دانشگاه را بزنند. چون دست‌کم باید ۱۵۰ هزار تومان برای ثبت نام در کنکور در نظر بگیرند و این تازه اول راه است.» دختر او برای شرکت در کنکور رشته ریاضی ۵۸ هزار تومان و برای شرکت در کنکور رشته زبان نیز ۵۸ هزار تومان پرداخت کرده است. او همچنین مبلغ ۴۱هزار و ۴۰۰ تومان نیز برای شرکت درآزمون سه دانشگاه، یعنی دانشگاه آزاد، دانشگاه پیام نور و دانشگاه غیرانتفاعی پرداخت کرده‌است. یعنی برای هر کدام ۱۳ هزار و ۸۰۰ تومان پرداخت کرده است.
این مادر ایرانی در مورد هزینه تحصیل در دانشگاه‌های مختلف می‌گوید: «هزینه تحصیل در دانشگاه آزاد، پیام نور و غیرانتفاعی تقریبا نزدیک به همدیگر هستند. برای نمونه برای تحصیل در رشته کارگردانی، دانشجو باید دو میلیون تومان پرداخت کند. برای تحصیل در همین رشته در دانشگاه آزاد، دو میلیون تا دومیلیون و ۶۰۰ هزار تومان نیاز است که بستگی به تعداد کلاس‌های عملی دارد. دانشگاه پیام نور هم از دومیلیون تا دو میلیون و ششصد هزار تومان هزینه خواهد داشت و دانشگاه غیرانتفاعی هم بین دو میلیون و دویست هزار تا سه میلیون تومان هزینه دارد. پس در نتیجه کسی که از امکان مالی خوبی برخوردار نیست باید همه تلاش خودش را برای قبولی در دانشگاه سراسری بکند، در غیر این صورت از ادامه تحصیل باز خواهد ماند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
هزینه ثبت نام در کنکور و تحصیل در دانشگاه بر اساس آنچه خانواده‌ها در ایران می‌گویند به قدری زیاد است که چنانچه کسی در دانشگاه سراسری قبول نشود راهی برای ادامه تحصیلات عالی در دانشگاه‌ها نخواهد داشت.
درس خواندن و ادامه تحصیل در ایران به این دلایل به کالایی لوکس تبدیل شده زیرا دست‌کم در یک سال گذشته نرخ تورم بالا، افزایش بیکاری و مشکلات اقتصادی، بخش بزرگی از جامعه ایران را با مشکلات جدی مواجه کرده‌است.
آیا جمعیت زیرخط فقر هم می‌تواند رویای دانشگاه داشته باشد؟
خط فقر در سال‌های گذشته در ایران گستره بزرگتری را در برگرفته است. در سال جاری طبق اعلام رسمی، خط فقر در ایران به ۱۰ میلیون تومان در ماه رسید. مطابق قوانین کار در ایران، حداقل حقوق یک کارگر بدون سابقه در سال ۱۳۹۹، یک میلیون و ۹۱۱هزار تومان بوده‌است. اگر بن خواربار ۴۰۰هزارتومانی و حق مسکن ۳۰۰هزار تومانی را به این مبلغ اضافه کنیم، کل حقوق و دستمزد دریافتی یک کارگر به حدود دو میلیون و ۶۱۱هزارتومان می‌رسد.
رئیس سازمان بهزیستی کشور نیز پاییز امسال اعلام کرد که در سال جاری یک میلیون خانوار ایرانی، مستمری‌بگیر این سازمان بوده‌اند. کمیته امداد امام خمینی نیز گفته بود بیش از ۶ میلیون نفر تحت پوشش این کمیته قرار دارند. در آبان ماه سال جاری نیزنمایندگان مجلس در مصوبه‌ای، دولت را به پرداخت یارانه برای تامین کالا‌های اساسی به مردم ملزم کردند. در صورت اجرایی شدن مصوبه مجلس، ۶۰ میلیون ایرانی مشمول دریافت کالابرگ الکترونیکی، یا کوپن می‌شوند. یعنی ۶۰ میلیون نفر از جمعیت حدود ۸۳ میلیون نفری کشور در شرایط بد اقتصادی روزگار می‌گذرانند.
در جدیدترین آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) گرانی ۲۷ تا ۱۲۹ درصدی کالا‌های اساسی نسبت به دی ماه سال قبل تایید شده است. از جمله این کالاها انواع برنج، گوشت و شکراست و این در حالی است که گزارش‌های رسمی نیز از افزایش بیکاری نیز خبر می‌دهد. در بهار امسال، نرخ بیکاری از سوی دولت، ۹.۸ درصد اعلام شد ولی در آذرماه، مرکز پژوهش‌های مجلس، در گزارشی با غیرواقعی خواندن این آمار، نرخ واقعی بیکاری را ۲۴ درصد اعلام کرد؛ یعنی ۲.۵ برابر بیشتر از آمار اعلام شده از سوی دولت.
در چنین شرایطی تحصیل دانش‌آموزان نمی‌تواند اولویت برخی از خانواده‌ها باشد. جمعیت جامانده از تحصیل در سال جاری، نشان دهنده همین وضعیت است. پس از همه‌گیری کرونا، برخی خانواده‌ها در مناطق محروم، توانایی فراهم آوردن امکانات مورد نیاز برای تحصیل از راه دور فرزندان خود را نداشته‌اند. هزینه بالای اینترنت، تهیه گوشی همراه، تبلت و کامپیوتر از جمله مواردی بود که دانش‌آموزان بسیاری را در ایران از تحصیل دور نگه‌داشت. هزینه‌های سرسام آور دانشگاه که دیگر جای خودش را برای این قشر دارد.
با بحرانی که هزینه‌های شرکت در آزمون و تحصیل در دانشگاه‌ها برای خانواده‌ها ایجاد کرده‌است، احتمال می‌رود که در سال جدید به جز جاماندگان از تحصیل در مقاطع ابتدایی و دبیرستان، گروه زیادی جامانده از دانشگاه هم به وجود بیایند. آنهایی که فقر، اجازه شرکت در آزمون سراسری را به آنها نمی‌دهد. اینها تنها بخشی از قربانیان بی‌عدالتی آموزشی در ایران هستند.
