رئیس‌جمهور آمریکا، جو بایدن، روز چهارشنبه برای نخستین بار از زمان به قدرت رسیدن با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، گفتگویی تلفنی انجام داد. طبق گزارش‌هایی که هر دو دولت آمریکا و اسرائیل در مورد این تماس تلفنی منتشر کرده‌اند، ایران از موضوعات اصلی این صحبت بوده است. نتانیاهو از مخالفین اصلی برجام است و با خواست بایدن برای بازگشت به این توافق هسته‌ای مخالفت می‌کند.
این‌که قریب یک ماه طول کشید تا بایدن بالاخره به نتانیاهو تلفن کند باعث جنجال‌هایی شده بود و برخی تحلیل‌گران آن‌را حرکتی عامدانه از سوی بایدن می‌دانستند که خبر از تغییر موضع آمریکا نسبت به اسرائیل در زمان رئیس‌جمهور جدید می‌دهد. رئیس‌جمهور قبلی آمریکا، دونالد ترامپ، در همان دو روز اول ریاست‌جمهوری‌اش به نتانیاهو تلفن کرد و در طول چهار سال ریاست‌جمهوری‌اش رابطه‌ای بسیار نزدیک با نخست‌وزیر اسرائیل برقرار کرد. اختلافات آقای بایدن با نتانیاهو به زمانی برمی‌گردد که او معاون باراک اوباما بود و نخست‌وزیر اسرائیل رابطه نزدیکی با حزب رقیب او، حزب جمهوری‌خواه، برقرار کرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
«توافق ابراهیم» که تحت لوای آن چهار کشور عربی (امارات متحده عربی، اسرائیل، سودان و مراکش) با اسرائیل روابط دیپلماتیک برقرار کردند از دیگر موضوعات مکالمه تلفنی روز گذشته بود. بایدن همیشه اعلام کرده که از این توافق، که دولت ترامپ نقشی کلیدی در رقم زدن آن داشت، حمایت می‌کند و همین موضوع را در صحبت خود با نتانیاهو نیز به اطلاع او رساند. اما هنوز معلوم نیست موضع بایدن درباره مذاکرات صلح بین اسرائیل و فلسطینی‌ها چه باشد. بعید است که رئیس‌جمهور دموکرات علاقه‌ای به احیای «معامله قرن» که دولت ترامپ روی میز گذاشته بود، داشته باشد. در گزارش اسرائیل از تماس تلفنی دو رهبر هیچ اشاره‌ای به بنیان‌های اصلی این مذاکرات هچون تشکیل دولت فلسطینی یا راه‌حل دودولتی نشده است. در گزارش کاخ سفید نیز اشاره‌ای مشخص به این موضوعات نشده، اما گفته شده که «بایدن بر اهمیت تلاش برای پیشبرد صلح در منطقه از جمله صلح بین اسرائیل و فلسطینی‌ها تاکید کرد.»
در گزارش اسرائیلی از این تماس تلفنی آمده است که مکالمه «بسیار گرم و دوستانه» بوده است و به موضوع روابط شخصی این دو نیز پرداخته شده است. به گفته اسرائیلی‌ها بایدن و نتانیاهو هر دو تاکید داشتند که «به تقویت این اتحاد محکم ادامه» می‌دهند. در گزارش کاخ سفید به این اشاره شده که بایدن می‌خواهد همکاری دفاعی دو کشور را تقویت کند و بر اهمیت همکاری بر سر «مسائل امنیت منطقه از جمله ایران» تاکید کرده است.
مشاور رسانه‌ای نتانیاهو گفت، «خطر ایران» (اصطلاحی که نتانیاهو همیشه از آن استفاده می‌کند) به همراه «ادامه پیشبرد توافق‌های صلح و چالش‌های منطقه» جزو صحبت‌های اصلی دو رهبر بوده است. او در ضمن گفت بایدن نتانیاهو را بخاطر موفقیتش در مبارزه علیه ویروس کرونا تحسین کرده و در این مورد تبادل آرا انجام شده است.
به گزارش پولیتیکو، بایدن در سخنانی کوتاه به خبرنگاران کاخ سفید گفت که «صحبت خوبی» با نتانیاهو داشته اما چیزی اضافه نکرد.
همان‌طور که وزارت خارجه آمریکا اخیرا وعده داده بود نتانیاهو اولین رهبر منطقه خاورمیانه است که بایدن به او تلفن می‌کند. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی و دیگر متحد نزدیک ترامپ، دیگر رهبر منطقه است که ناظرین اکنون منتظر تماس بایدن با او خواهند بود.
رابطه اسرائیل و آمریکا در زمان اوباما یکی از سردترین دوران خود در سال‌های اخیر را تجربه کرده بود. اوج این افول رابطه را در آخرین ماه‌های دولت در سال ۲۰۱۶ شاهد بودیم که آمریکا در حرکتی تاریخی به یک قطع‌نامه شورای امنیت که از ساخت شهرک‌های غیرقانونی یهودی‌نشین در کرانه غربی توسط اسرائیل انتقاد می‌کرد رای ممتنع داد؛ در حالی که اوباما و همتایان سابق او معمولا با استفاده از حق وتو در این شورا جلوی تصویب چنین قطع‌نامه‌هایی را می‌گرفتند. یکی از اولین جنجال‌های این رابطه در هشت سال دولت اوباما نیز به همین موضوع برمی‌گشت. در طی اولین سفر بایدن به اسرائیل در مقام معاون رئیس‌جمهور خبر ساخت شهرک‌های جدید منتشر شد که مخالف خواست صریح آمریکا بود و اقدامی برای تحقیر دولت آمریکا هنگام سفر بایدن دانسته شد.
اما فرای هشت سال سخت دوران اوباما، بایدن همیشه رابطه نزدیکی با اسرائيل داشته و اعلام کرده که خود را صهیونیست می‌داند. او پس از پیروزی خود در ماه نوامبر و پیش از آن‌که دوران ریاست‌جمهوری‌اش را آغاز کند نیز با نتانیاهو تلفنی گفت‌و‌گو کرده بود. در آن مکالمه بایدن از «تعهد عمیق» خود به «دولت اسرائیل و امنیت آن» خبر داده بود و نتانیاهو نیز از «رابطه ویژه» بین دو کشور سخن گفته و آن‌را «از اجزای بنیادین امنیت اسرائیل و سیاست این کشور» عنوان کرده بود.
