روز جمعه هشتم اسفند ۱۳۹۹ (۲۶ فوریه ۲۰۲۱) ساعت ۰۰:۱۰ بامداد به وقت تهران، یک کشتی تجاری خودروبر به نام «هلیوس‌ری» (Helios Ray) که روز چهارشنبه بندر دمام را ترک کرده و به سمت سنگاپور در حرکت بود، در آب‌های دریای عمان مورد حمله قرار گرفت. این کشتی ساعاتی بعد به سمت آب‌های سرزمینی امارات متحده عربی تغییر مسیر داد و در نزدیکی دوبی لنگر انداخت تا در خصوص حمله انجام گرفته به این کشتی، تحقیق شود. در پی این موضوع، گروهی از کارشناسان اسرائیلی به دوبی سفر کردند تا درباره منشأ حمله بررسی کنند. بنی گاتز، وزیر دفاع اسرائیل بعدازظهر شنبه گفت احتمال دارد ایران به این کشتی حمله کرده باشد.

به گزارش روزنامه اسرائیلی یدیعوت اخرونوت، منابع نظامی این کشور بدون ذکر نام گفتند  کشتی موردنظر احتمالا با دو موشک ضدکشتی شلیکی از آب‌های سرزمینی ایران مورد اصابت قرار گرفته است. موشک‌هایی که پس از برخورد با بدنه کشتی، دو سوراخ به قطر ۱/۵ متر در بدنه آن ایجاد کردند؛ بدون آن که انفجار ضعیف آن‌ها آتش‌سوزی گسترده‌ای را سبب شود. موشک‌ها با دقت به نقطه‌ای از کشتی اصابت کردند که به غرق شدن منجر نشود و تلفات انسانی برجای نگذارد.

تصاویر دو سوراخ ایجاد شده در بدنه کشتی تجاری اسرائیلی «هلیوس رِی» که در فضای مجازی منتشر شده است - عکس از شبکه های اجتماعی

شبکه ۱۳ تلویزیون اسرائیل، تصاویر و فیلم خرابی‌های وارد آمده به بدنه این کشتی تجاری را منتشر کرد. یکی از افسران نیروی دریایی ارتش ایران با تخصص موشک‌های کروز و ضد کشتی که این فیلم را مشاهده کرده، به نگارنده گفته است که بر اساس میزان اندک آسیب وارد شده به بدنه این کشتی و همچنین انجام حمله در هنگام شب، از موشک کوثر-۲ مجهز به حسگر فروسرخ با برد ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر برای حمله استفاده شده است. موشکی با وزن کلی ۱۰۰ کیلوگرم و کلاهک جنگی کوچکی به وزن تنها ۳۰ کیلو و ۵۰۰ گرم که در اختیار نیروی دریایی سپاه پاسداران است و بر روی شناورهای تندرو کلاس ذوالفقار آن نصب می‌شود.

صحنه‌ای از شلیک یک موشک ضد کشتی کوثر-۲ از یک قایق ذوالفقار نیروی دریایی سپاه - عکس از تسنیم

در صورت اثبات قطعی حمله نیروی دریایی سپاه به شناور خودروبر اسرائیلی در دریای عمان و تصمیم مقامات دفاعی اسرائیل به تلافی آن،  تمامی شناورهای نظامی و غیرنظامی ایران در سراسر جهان در خطر تلافی خواهند بود؛ از نفتکش‌هایی که نفت صادراتی ایران را به اقصی نقاط دنیا از ‌جمله سوریه حمل می‌کنند تا کشتی‌های نیروی دریایی ارتش که در قالب ناوگروه‌هایی برای تامین امنیت آب‌های خلیج عدن و مقابله با دزدی دریایی به دریای سرخ اعزام می‌شوند. این در حالی است که شناورهای خود نیروی دریایی سپاه همواره در آب‌های سرزمینی ایران در تردد هستند و بعید است در معرض حملات احتمالی و تلافی جویانه آینده نیروی دریایی اسرائیل قرار بگیرند.

چرا «هلیوس‌ری» برای حمله انتخاب شد؟

کشتی هلیوس‌ری به طول یک هزار و ۱۹۹ متر و ۹۷ سانتیمتر و پهنای ۳۵ متر و ۴۰ سانتیمتر، به این دلیل برای حمله انتخاب شد که مهمترین کشتی حمل خودرو به اسرائیل است. این کشتی با تناژ وزن مرده ۲۰ هزار و ۹۰۳ تن، شش سال پیش و در سال ۱۳۹۴ ساخته شد و با پرچم باهاما مورداستفاده شرکت اسرائیلی کشتیرانی رِی با مسئولیت محدود (Ray Shipping Ltd) قرار گرفت. این شرکت متعلق به فردی به نام «رامی اونگار» (Rami Ungar) است. در دو سال گذشته، نیروهای ویژه نیروی دریایی سپاه همواره مالکیت نفتکش‌هایی را که موردحمله قرار می‌دادند یا توقیف می‌کردند، پیش از حمله و تصرف، به دقت شناسایی ‌کرده‌اند؛ به عنوان مثال همین نفتکش کره‌ای که نیروی دریایی سپاه به تازگی برای وصول پول‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های کره جنوبی توقیف کرده است.

مقامات دفاعی اسرائیل معتقدند که علت حمله به کشتی «هلیوس‌ری»، آن‌هم در این زمان، می‌تواند پیامی باشد که حکومت جمهوری اسلامی می‌خواهد پس از ترور محسن فخری زاده، مهمترین نفر برنامه هسته‌ای نظامی‌اش به دست موساد (سرویس اطلاعاتی اسرائیل)، به اسرائیل بدهد. به همین دلیل است که این مسئله را از طریق شلیک دو موشک ضدکشتی به یک کشتی تجاری اسرائیلی انجام داده است. موشک‌هایی که گفته می‌شود با دقت به نقطه‌ای از کشتی برخورد کرده‌اند تا ضمن ایجاد آسیب جزئی سبب غرق شدن آن نشوند.

خطر تلافی حمله به هلیوس‌ری، کشتی‌های غیرنظامی و نظامی ایرانی را تهدید می‌کند

در صورت اثبات دست داشتن ایران در این حمله، نه تنها به اسرائیل آسیبی نرسانده که ناوگان کشتی‌های غیرنظامی و نظامی ایران در سراسر جهان به خصوص در دریای سرخ را از این پس در معرض خطر حملات نیروی دریایی اسرائیل قرار داده است؛ جایی که حدود سه ماه است نیروی دریایی اسرائیل یکی از زیردریایی‌های کلاس دلفین خود، مجهز به موشک‌های کروز هسته‌ای پاپ آی توربو را مستقر کرده است.

روز شنبه مقامات اسرائیلی اعلام کردند که به دنبال حملات سایبری جمهوری اسلامی ایران به تاسیسات و زیرساخت‌های غیرنظامی اسرائیل، ارتش دفاعی اسرائیل در عملیات تلافی‌جویانه خود از حمله به زیرساخت‌های غیرنظامی ایران خودداری کرده و به جای آن، حملاتی سایبری را علیه تاسیسات نظامی در ایران ترتیب داده است؛ اما این بار به دنبال حمله ایران به کشتی تجاری اسرائیلی، ممکن است که خویشتنداری نشان ندهد و دست به تلافی بزند. برخلاف ادعای مقامات اسرائیلی، در جریان حملات سایبری ارتش دفاعی اسرائیل در سال جاری خورشیدی، تاسیسات تولید برق کشور در شهرهایی چون تهران و شیراز به دفعات موردحمله قرار گرفته است. بندر شهید رجایی نیز که تاسیساتی غیرنظامی است، به دنبال یک حمله به تاسیسات آب‌شیرین‌کن اسرائیل، هدف حمله سایبری واقع شد.

پیش از حمله به هلیوس‌ری، تنها کشتی‌های نفتکش ایرانی که تحریم فروش فراورده‌های نفتی به سوریه را نقض می‌کردند، در آب‌های شرقی دریای مدیترانه در معرض خطر حمله یا توقیف نیروی دریایی اسرائیل بودند؛ به‌گونه‌ای که در زمان حرکت این نفتکش‌ها از بندر بانیاس تا ورودی کانال سوئز، همواره یک ناوشکن نیروی دریایی روسیه مستقر در بندر طارطوس آن‌ها را اسکورت و محافظت می‌کرد؛ اما این ناوشکن توان همراهی و محافظت از تمام نفتکش‌ها در سراسر جهان را ندارد و با توجه حضور نداشتن آن در زمان حرکت همه نفتکش‌های ایرانی حامل نفت قاچاق به مقصد سوریه در آب‌های غربی و مرکزی دریای مدیترانه، این کشتی‌ها ممکن است موردحمله زیردریایی‌های کلاس دلفین ۱ و کلاس دلفین ۲ قرار گیرند.

علاوه بر آن‌ها، زیردریایی دلفین مستقر در دریای سرخ، به تنهایی هم می‌تواند با حرکت به سمت آب‌های دریای عرب شمالی و دریای عمان برای کشتی‌های تجاری ایرانی مزاحمت ایجاد کند و در صورت دریافت دستور انهدام آن‌ها در پاسخ به حمله به کشتی تجاری هلیوس‌ری، به‌راحتی و بدون هیچ مشکلی ماموریت خود را به انجام رساند. به خصوص که توانایی نیروی دریایی و هوایی ارتش ایران در شناسایی و درگیری با زیردریایی‌های متخاصم، در پی غیرعملیاتی شدن تمامی زیردریایی‌های سنگین نیروی دریایی ارتش به علت کمبود بودجه، به‌ شدت تضعیف شده است.