فشارهایی که بر روابط میان ایالات‌متحده و چین سنگینی می‌کند، در جریان گشایش کنفرانس سران آلاسکا در روز پنجشنبه و هنگام جدال لفظی میان مقامات بلندپایه دو کشور، خود را نشان داد.

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا و یانگ جیه‌چی، دیپلمات ارشد چین، درباره یک رشته مسائل از قاچاق انسان گرفته تا حقوق بشر در تبت و هنگ‌کنگ و منطقه سین‌کیانگ در غرب چین و نیز موضوع تایوان و اقدامات این کشور در دریای جنوب چین و همه‌گیری کرونا، با یکدیگر مجادله کردند.

آقای بلینکن در حمله‌ای علنی و صریح گفت: «ما نگرانی‌های عمیق خود در مورد اقدامات چین از جمله در سین‌کیانگ، هنگ‌کنگ، تایوان، حملات سایبری علیه ایالات‌متحده و تحت فشار گذاشتن و تهدید اقتصادی متحدان خود را به بحث خواهیم گذاشت.»

این کنفرانس دو روزه، نخستین گردهمایی رودرروی چین و آمریکا از آغاز ریاست‌جمهوری جو بایدن است.

او افزود: «هریک از این اقدامات، نظم مبتنی بر قوانینی را که حافظ ثبات جهانی است، به خطر می‌اندازد.»

آقای یانگ در واکنش، ایالات‌متحده را به دلیل استفاده از قدرت نظامی و برتری مالی خود برای منکوب کردن دیگر کشورها به باد انتقاد گرفت و گفت: «(ایالات متحده) به اصول امنیت ملی تجاوز می‌کند تا راه تبادلات بازرگانی طبیعی را مسدود و دیگر کشورها را به حمله به چین، تحریک کند.» 

آقای یانگ در ادامه از آمریکا به دلیل آنچه دخالت در امور داخلی این کشور خواند، به شدت انتقاد کرد و از واشنگتن خواست تا به شکست‌های داخلی خود در مورد رعایت حقوق بشر نگاهی بیندازد. او ضمن اشاره به کشتار سیاهپوستان در آمریکا و جنبش «جان سیاهپوستان مهم است»، افزود:«بسیاری از شهروندان آمریکایی در واقع اطمینان چندانی به وجود دموکراسی در ایالات‌متحده ندارند.»

یانگ در اظهاراتی که بیش از ۱۵ دقیقه به طول انجامید، هشدار داد:«چین عمیقا با دخالت‌های آمریکا در امور داخلی خود مخالف است. ما مخالفت شدید خود با این گونه دخالت‌ها را اعلام می‌کنیم و در واکنش به آن‌ها، اقداماتی قاطع در نظر خواهیم گرفت.»

آقای یانگ افزود:«ما معتقدیم که مهم است ایالات‌متحده تصویر خود (در جهان) را تغییر دهد و اشاعه دموکراسی خاص خود در سایر نقاط جهان را متوقف کند. بسیاری از شهروندان آمریکایی در واقع اطمینان چندانی به وجود دموکراسی در ایالات متحده ندارند.» 

جِیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، هم در حمله‌ای متقابل گفت که واشنگتن خواهان درگیری با چین نیست، اما افزود: «ما همواره از اصولی که برای مردم و دوستانمان قائل هستیم، دفاع می‌کنیم.»

هئیت نمایندگی آمریکا در اظهاراتی که بر اختلافات میان دو کشور مهر تاکید می‌گذاشت، چین را به دلیل تخطی از پروتکلی که در آن تنها دو دقیقه وقت برای اظهارات آغازین اجلاس توافق شده بود، به باد حمله گرفت و گفت:«به نظر می‌رسد هیئت نمایندگی چین به جای تکیه بر محتوا، با هدف خودنمایی و تظاهر، در کنفرانس حاضر شده است.»

مناسبات میان چین و آمریکا در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ به تیرگی گرایید، اما دستگاه رهبری بایدن هم هنوز نشانه‌ای حاکی از آنکه قصد داشته باشد موضع خود را از سلف جمهوری‌خواه خود جدا کند، نشان نداده است.

در واقع، تنها چند روز پیش از آغاز کنفرانس، آقای بلینکن تحریم‌های جدیدی را علیه چین و مقامات هنگ‌کنگ در ارتباط با اقدامات سرکوبانه آن‌ها در شهر نیمه‌خودمختار هنگ‌کنگ اعلام کرد.

گزارش‌های تکمیلی از خبرگزاری ها