گزارش اختصاصی: نقش حزب‌الله و رژیم بشار اسد در تجارت مواد مخدر در سوریه

شرکت صنایع داروسازی «اوبری» در دمشق، بزرگ‌ترین مرکز تولید مواد مخدر در سوریه است که روزانه تا ده‌هزار قرص کاپتاگون تولید می‌کند

شماری از تاسیسات و انبارهای شرکت مشهور داروسازی اوبری را  لشکر چهارم ارتش سوریه و گروه‌های وابسته به حزب‌الله مصادره کرده‌اند- تصویر از رسانه‌های اجتماعی

ایندیپندنت فارسی به‌طور اختصاصی به اطلاعاتی دست یافته که نشان‌دهنده ارتباط شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی، به‌ویژه سازمان حزب‌الله با تولید، پخش و قاچاق مواد مخدر در منطقه است. این تجارت که با همکاری گروه‌های مسلح وفادار به تهران در عراق، سوریه، لبنان و حتی یمن گسترش یافت، به یک منبع مهم درآمد برای رژیم ایران تبدیل شده است.  

پس از خنثی‌شدن طرح بزرگ قاچاق موادمخدر، شماری از رسانه‌های غربی، ازجمله هفته‌نامه اشپیگل آلمان، رسانه‌های ایتالیا و ایالات‌متحده، گزارش‌هایی درمورد دست‌داشتن حزب‌الله در تولید و قاچاق مواد مخدر و «پروژه کاساندرا» که نقش حزب‌الله را در تجارت اسلحه، مواد مخدر، پولشویی و سایر فعالیت‌های غیرقانونی نشان می‌دهد، منتشر کردند. با این حال، حزب‌الله هرگونه ارتباط با مواد مخدر را انکار کرد و حسن نصرالله، رهبر این گروه شبه‌نظامی، در واکنش به خبر پروژه کاساندرا در سال ۲۰۱۸، گفت که «این هیاهو، سراسر تهمت و افترا است و برپایه هیچ درستی و واقعیتی استوار نیست». پس از کشف محموله قرص‌های روانگردان در ایتالیا هم حسن نصرالله، بار دیگر در رسانه‌ها ظاهر شد و با اشاره به این موضوع، آن را افترا و دور از واقعیت قلمداد کرد.

در این بخش از مجموعه گزارش‌های مستند در مورد تجارت مواد مخدر در سوریه، به چگونگی روند تولید و قاچاق مواد مخدر در جنوب سوریه و در دمشق و اطراف آن پرداخته می‌شود:

حزب‌الله و مواد مخدر در جنوب سوریه

از حدود دو سال پیش بدین‌سو، حزب‌الله دستگاه تولید قرص‌های کاپتاگون را از لبنان به شهرک «خراب‌الشحم» در استان درعا در جنوب سوریه منتقل کرده و آن را به افرادی از جمله «ابوسالم خالدی» و شخص ناشناس دیگری به نام «ابوخلف» که در زمینه تولید مواد مخدر و ساخت قرص‌های کاپتاگون فعالیت دارد، تحویل داده است.

کارخانه دیگری که قرص‌های کاپتاگون در آن تولید می‌شود، در شهر «نوا» در استان درعا واقع است. دستگاه تولید قرص‌های کاپتاگون به یکی از آسیاب‌های آردساز این شهر منتقل شده و «عماد حمدان» که به ارتباط با حزب‌الله شهرت دارد، مسئول این دستگاه است. قابل ذکر است که این دستگاه پس از تولید هر محموله، به موقعیت دیگری منتقل می‌شود و محموله‌ قرص‌های تولید شده، هفته‌ای یک بار برای فروش به صورت عمده به خارج از این شهر انتقال می‌یابد.

مختصات زیر، موقعیت یادشده در شهر «نوا» در استان دِرعا را نشان می‌دهد:

 

سومین مکان تولید قرص‌های کاپتاگون، در منطقه «لُجاه» در جنوب سوریه واقع شده و «حسن رویضان» که به حزب‌الله وابستگی دارد، مسئول مستقیم سرپرستی و نظارت بر روند تولید قرص‌های کاپتاگون در این موقعیت است. از تولیدات منطقه لُجاه، اغلب برای تامین نیاز قاچاقچیان در گذرگاه نصیب و قاچاق به سایر نقاط در شرق گذرگاه یادشده استفاده می‌شود. البته مواد مخدری که دستگاه‌های موجود در جنوب سوریه تولید می‌کنند، بیشتر برای تامین نیازهای همین منطقه است، اما برخی اوقات، هنگامی‌ که محموله‌های قاچاق‌شده به اردن کشف و ضبط شود، دستگاه‌های موجود در این منطقه میزان تولید خود را افزایش می‌دهند.

کارخانه‌های تولید مواد مخدر و اسامی افرادی که در تولید و قاچاق مواد مخدر در دمشق و حومه آن فعالیت دارند

شرکت صنایع داروسازی «اوبری» در دمشق، بزرگ‌ترین مرکز تولید و بسته‌بندی مواد مخدر در سوریه محسوب می‌شود که شمار زیادی از جوانان این کشور را در معرض خطر اعتیاد به مواد مخدر قرار داده است. این شرکت که تحت کنترل لشکر چهارم ارتش سوریه است، از سال ۲۰۱۳ تاکنون در زمینه تولید و بسته‌بندی قرص‌های مخدر فعالیت دارد. شماری از تاسیسات و انبارهای این شرکت مشهور داروسازی را که در سراسر سوریه شعبه دارد، لشکر چهارم و گروه‌های وابسته به حزب‌الله مصادره کرده‌اند.

البته بسته‌بندی قرص‌های مخدر در شهرک صنعتی «عدرا» و تحت نظارت لشکر چهارم ارتش سوریه و افراد وابسته به حزب‌الله انجام می‌شود. طبق گزارش‌های به‌دست آمده از داخل این بخش، به دنبال تصمیم لشکر چهارم ارتش سوریه برای به دست گرفتن کنترل این شهرک، اختلاف و تنش میان حزب‌الله و لشکر چهارم افزایش یافته است. علی حیدر بادی، یکی از فرماندهان لشکر چهارم که از شهر لاذقیه است، با ابوعلی مصطفی، یکی از تاجران گندم که با لشکر چهارم همکاری دارد، این تاسیسات را اداره می‌کنند و مسئولیت بسته‌بندی و توزیع را برعهده دارند و چندین نفر دیگر در این تاسیسات به کار تولید و بسته‌بندی می‌پردازند.

میزان تولید قرص‌ها کاپتاگون در این کارخانه به ۱۰ هزار قرص در روز می‌رسد و قرص‌های تولیدشده به انبارهای مزارع یعفور و حومه الاسد منتقل و در آنجا ذخیره می‌شود تا بعدا به فروش رسد.

مهم‌ترین مسیرهای انتقال قرص‌های مخدر در سوریه

مرکز «یعفور» وابسته به دفتر امنیتی لشکر چهارم، که گروه محدودی از افراد خاص آن را اداره می‌کنند، به‌عنوان عمده‌ترین مرکز پخش قرص‌های مخدر به شمار می‌رود. گروه‌های دیگری نیز در زمینه تجارت مواد مخدر در سوریه فعالیت دارند که با این گروه در رقابت‌اند.

گفتنی است گروه‌های متعددی از شبه‌نظامیان در تجارت مواد مخدر نقش دارند؛ برخی از آن‌ها در کار خرید قرص‌های مخدر از فروشندگان وابسته به لشکر چهارم‌اند و برخی دیگر ازطریق حزب‌الله در خارج از سوریه در این زمینه فعالیت می‌کنند.

ابورضوان لبنانی از دهکده «الدار الفسیحه» از شهر «صور» که در تولید حشیش و تجارت مواد مخدر شهرت بسیاری دارد، مهم‌ترین فردی محسوب می‌شود که در تجارت مواد مخدر کار می‌کند. او در میان تاجران لبنانی، به قابلیت جمع‌آوری پول از بازار سیاه برای حزب‌الله شهرت دارد. این فرد، نزدیک به دو سال است در آزمایشگاهی که برای تولید قرص‌های کاپتاگون در منطقه عرسال در نوار مرزی سوریه با لبنان واقع است، کار می‌کند.

منبع خبری ایندیپندنت فارسی تاکید می‌کند که به‌دنبال مصادره محموله‌های قرص‌های کاپتاگون به‌دست نیروهای امنیتی و لشکر چهارم، افراد وابسته به حزب‌الله در چندین مورد با نیروهای لشکر چهارم وارد درگیری شده‌اند و در آخرین درگیری که میان آن‌ها در حومه غربی قلمون در نزدیکی مرز با لبنان به وقع پیوست، سه تن از اعضای لشکر چهارم (علی حسن حلمی، احمدعلی الوارد و حسین دباش) کشته شدند.

هرچند سرویس‎‌های اطلاعاتی رژیم سوریه و لشکر چهارم برخی اوقات سعی می‌کنند برای به دست گرفتن تجارت مواد مخدر، راه برخی از افراد وابسته به حزب‌الله را سد کنند، اما این تلاش‌ها به دلیل سیاست حزب‌الله و اهمیت این تجارت، تاکنون موفق نبوده و لشکر چهارم بیشتر از پیش به محدودیت تهدید شده است.

مهم‌ترین تاجران و توزیع‌کنندگان قرص‌های کاپتاگون در دمشق و حومه آن

علی عایشه، مشهور به «القص»؛ این فرد که اصالتا از فلسطین است و از مزارع گل رز به‌عنوان پایگاه خود استفاده می‌کند، در حومه دمشق، خان الشیخ و غوطه غربی به توزیع و پخش قرص‌های کاپتاگون می‌پردازد.

 مازن زین، مشهور به «ابوفهد مازن»، از لشکر چهارم؛

سامر السمان، مشهور به «ابوالنور کابتی»، یکی از شبه‌نظامیان «شبیحه‌»، فرمانده جنگجویان مزدور وابسته به لشکر چهارم و یکی از تاجران حرفه‌ای مواد مخدر؛

ابو الحروف، مشهورترین توزیع‌کننده قرص‌های کاپتاگون؛ او در این اواخر به‌طور مرتب به استان درعا سفر می‌کند و بیشتر تجارت خارجی مواد مخدر را این شخص انجام می‌دهد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

منطقه جرمانا در حومه دمشق، پس از قلمون غربی دومین مرکز تولید و مصرف کاپتاگون محسوب می‌شود. این منطقه که در حومه دمشق قرار دارد، به دلیل داشتن انبارهای بزرگ مواد مخدر و نقش آن در توزیع این مواد در دمشق و حومه آن، به‌عنوان مرکز قاچاق و مواد ممنوعه برای پایتخت سوریه شناخته می‌شود. کمیته‌های مردمی «دفاع ملی»، سرویس‌های امنیتی و شبه‌نظامیان خارجی که شامل نیروهای امنیت نظامی، نگهبانان و افراد وابسته به حزب‌الله می‌شوند، در تولید و پخش مواد مخدر نقش گسترده‌ای دارند.

اطلاعات به‌دست آمده نشان می‌دهد که بزرگ‌ترین کارخانه تولید و محل توزیع قرص‌های مخدر در یک محوطه مسکونی در جاده جرمانا، ملیحه، واقع است. این محوطه پیش از آن و در طول درگیری‌ها در منطقه ملیحه و حومه غوطه شرقی، در دست نیروهای دفاع ملی بود و پس از خروج گروه‌های مسلح از غوطه شرقی و مناطق اطراف آن در جرمانا که منجر به تامین امنیت در این منطقه شد، نیروهای دفاع ملی این محل را به کارخانه تولید قرص‌های کاپتاگون تبدیل کردند. مسئولیت این کارخانه را که شامل دستگاه‌های متعدد و تجهیزات مختلف برای تولید قرص‌های کاپتاگون است، خالد ناصرالدین، یکی از فرماندهان نیروهای دفاع ملی در جرمانا که به دستگاه اطلاعات امنیتی نظامی نزدیکی و وابستگی دارد، عهده‌دار است.

مختصات محل کارخانه و انبار مواد مخدر در منطقه ملیحه در حومه دمشق (33°29'17.6"N 36°21'41.4"E)

خالد ناصرالدین، مهم‌ترین شخص در زمینه تولید و تجارت مواد مخدر در منطقه جرمانا محسوب می‌شود و افراد بسیاری زیردست او در تولید و پخش مواد مخدر فعالیت می‌کنند. علاوه بر این‌، اغلب فرماندهان دفاع ملی در منطقه با او همکاری دارند و از این میان می‌توان «عماد ابوالغنم»، یکی از مقام‌های امنیتی و نظامی و مسئول منطقه سیوف در جرمانا را نام برد که با افسران امنیتی ارتش در جرمانا رابطه خوبی دارد.

منبع ذکرشده، در حالی‌‌که در مورد کارخانه‌های تولید قرص‌های مخدر در منطقه التضامن در جنوب دمشق خبر می‌دهد، تاکید دارد که فرایند تولید قرص‌های مخدر در این منطقه تحول تازه‌ای نیست و این روند از سال ۲۰۱۲ آغاز شده است. البته مسئولیت مستقیم امور این کارخانه و سایر کارخانه‌ها در جنوب سوریه را لشکر چهارم ب‌ طور مستقیم یا از طریق کمیته‌های دفاع ملی و مردمی در منطقه که با دفتر امنیت لشکر چهارم قرارداد بسته‌اند، برعهده دارد و اغلب افرادی که در تولید و پخش قرص‌های مخدر فعالیت دارند، از فرقه علوی‌اند که در این منطقه مستقر شده و این ناحیه، به ویژه «خیابان نسرین» را به پادگان نظامی تبدیل کرده‌اند.

مختصات سایت در خیابان نسرین (33°28'52.9"N 36°18'17.2"E)

شایان ذکر است که طارق تیسیر صلیبی، یکی از فرماندهان کمیته‌های دفاع مردمی در خیابان نسرین، با امنیت نظامی قرارداد بسته است و در حال حاضر با دفتر امنیت در لشکر چهارم (سرتیپ غسان بلال) کار می‌کند. احمد تیسیر صلیبی، برادر طارق صلیبی که در گذشته در بخش امنیت سیاسی در استان درعا مشغول خدمت بود، در سال ۲۰۱۹ به منطقه التضامن منتقل شده است و هم اکنون در این منطقه با لشکر چهارم همکاری دارد.

سلیمان الصقر ملقب به «ابو ایلیا»، مسئول کل کارخانه‌های تولید قرص‌های مخدر در منطقه التضامن است. او در منطقه التضامن و در منطقه دف الشوک، چندین مغازه برای فروش مشروبات الکلی دارد.

تصویری از طارق صلیبی، احمد تیسیر و سلیمان الصقر در جرمانا

از سوی دیگر و به دلیل امتناع گروه‌های وابسته به لشکر چهارم از تحویل اسلحه و پیوستن به صفوف نیروهای دولتی، هر از گاهی بین کمیته‌ها و گروه‌های دفاع ملی و لشکر چهارم و امنیت نظامی (شعبه فلسطین)، درگیری‌های رخ می‌دهد.

به گفته منبع آگاه، هرچند دو شعبه مربوط به منطقه التضامن و فلسطین دیگر در تصمیم‌گیری‌های مرتبط به تحویل سلاح نقش ندارند، اما به دلیل محرومیت افسران مسئول از ایست‌های بازرسی در جنوب دمشق، کوتاه کردن دست آن‌ها از تجارت مواد مخدر و فراهم نشدن زمینه بهره‌برداری آن‌ها از سود برآمده از این تجارت، درگیری‌ها با لشکر چهارم ادامه دارد.

این کارخانه‌ها در خیابان‌های نسرین و دعبول موقعیت دارند و جز افراد امنیتی، غیرنظامیان بدون مجوز امنیتی حق ورود به این محل را ندارند. البته چند آزمایشگاه دیگر نیز در منطقه بساتین دف الشوک و منطقه بین التضامن و یلدا وجود دارد.

مختصات سایت کارخانه واقع در بین التضامن و یلدا (33°28'20.8"N 36°9'19.3"E)