آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، مشغول گفتگو با متحدین اروپایی این کشور برای احیای برجام «از طریق سلسله گام‌های اولیه و دوجانبه» است. این بخشی از اظهارات ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه، در جمع خبرنگاران است.

به گفته پرایس، بلینکن هفته گذشته در جلسه‌های خود در بروکسل، امکانات موجود در این زمینه را با اروپایی‌ها در میان گذشت. او تاکید کرد که واشنگتن همچنان متعهد به بازگشت به برجام است.

پرایس گفت: «صحبت‌ها در مورد بهترین راه رسیدن به تبعیت ایران از برجام همچنان ادامه دارند. ما دنبال گزینه‌های رسیدن به این هدف هستیم از جمله از طریق گفتگوهای غیرمستقیم با شرکای اروپایی‌مان.»

واشنگتن در حالی به دنبال گفتگوی غیرمستقیم با تهران است که حکومت ایران به پیشنهاد دولت بایدن برای مذاکرات مستقیم «نه» گفته است. علی خامنه‌‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، چند هفته پیش گفت ایران عجله‌ای برای احیای برجام ندارد. او در ضمن بر موضع جمهوری اسلامی تاکید کرد و گفت اول تحریم‌ها برداشته شوند تا ایران اقدامات هسته‌ای خود را به سطح برجام کاهش دهد.

جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، روز چهارشنبه در اتاقی در کلاب‌هاوس به همراه وزیر ارتباطات، جواد آذری جهرمی، داشت و به سوالات پاسخ داد. اجازه پرسیدن سوال عموما به منتقدین اصولگرای ظریف و برخی خبرنگاران اصلاح‌طلب مقیم داخل داده شد گرچه حداقل سه خبرنگار مقیم خارج نیز اجازه یافتن سوال پیدا کردند (مسعود بهنود، نگار مرتضوی و فرناز فصیحی.) به خبرنگارهای رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور از جمله ایندیپندنت فارسی اجازه سوال دادن داده نشد. موضوع صحبت ظریف، بیشتر توافق ۲۵ ساله ایران و چین بود که وزیر خارجه از آن دفاع کرد گرچه اذعان کرد که مخفی بودنش (که به گفته او به علت اصرار پکن است) باعث مخالفت بسیاری از مردم با آن شده است. ظریف در ضمن گلایه کرد که بایدن تغییری در سیاست «فشار حداکثری» ترامپ اعمال نکرده است. او در ضمن گفت مخالف دیدگاه «نگاه به شرق» در سیاست خارجه است و برجام را رقیب توافق با چین نمی‌داند و اتفاقا روابط با چین و روسیه نیز نیازمند به برجام است.

مقامات آمریکا تاکید دارند که مقابله با برنامه هسته‌ای ایران خواست مشترک واشنگتن و پکن است و توافق اخیر ۲۵ ساله تفاوتی در این زمینه ایجاد نکرده است. محافظه‌کاران در آمریکا توافق تهران و پکن را نشانه شکل‌گیری یک «محور» جدید ضد آمریکا دانسته‌اند. دولت بایدن اما وارد جنگ لفظی در این مورد نشده و علیه این قراداد موضع نگرفته است.

در میان عموم مردم ایران،‌ مخالفت‌هایی وسیع و گسترده با توافق ایران و چین وجود دارد و بسیاری آن‌را با قراردادهایی که در تاریخ ایران به «ننگین» موسوم شده‌اند، مقایسه کرده‌اند: از جمله توافق ترکمانچای با روسیه.

چین به عنوان یکی از پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل جزو گروه «پنج باضافه یک» است که در سال ۲۰۱۵ به توافق موسوم به «برجام» با ایران رسید.

ند پرایس در این مورد گفت: «همان‌طور که می‌دانید رابطه ما با چین در قالب رقابت تعریف می‌شود، اما در بعضی موارد محدود هم‌جهتی تاکتیکی داریم. دست بر قضا این موضوع هم یکی از همان‌ها است. چین در تلاش برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران با ما همکاری کرده است.»

پرایس افزود:‌ «پکن به هیچ وجه علاقه‌ای ندارد ایران سلاح هسته‌ای بسازد و از اساس مخالف اختلال در ثبات منطقه است، چرا که چین به این ثبات متکی است.» او تاکید کرد که چین و آمریکا هر دو «به دنبال راه‌هایی برای بازگشت دوجانبه به تبعیت از برجام هستیم.»

در پی تحریم‌های چند سال اخیر، چین خریدار اصلی نفت ایران بوده که بخشی از این خریداری را با دور زدن تحریم‌ها و از راه‌های غیرمستقیم انجام می‌دهد. انتظار می‌رود حتی اگر هم تحریم‌های نفتی لغو شوند، چین خریدار اصلی نفت بماند گرچه متحدین آمریکا همچون ژاپن، کره جنوبی و هند نیز احتمالا دوباره از ایران نفت خواهند خرید.

وب‌سایت «پولیتیکو» روز دوشنبه گزارش کرده بود که مقامات بایدن قرار است در همین هفته جاری پیشنهاد جدیدی در رابطه با بازگشت به برجام روی میز بگذارند. به گفته این وب‌سایت در این پیشنهاد از ایران خواسته شده به برخی از اقدامات هسته‌ای خود (مثل کار روی سانتریفیوژهای پیشرفته و غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم) پایان دهد تا در ازای آن آمریکا برخی تحریم‌ها را قطع کند.