سال پیش رو در ایران سال کم‌بارانی است و هم کشاورزان و زمین‌های زراعی آنان در خطر است و هم دامداران و مراتع چرای دام‌ها وضعیت نامطلوبی دارند. 

روز چهارشنبه رئیس اداره امور مراتع و بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی گفت، امسال به دلیل کم بودن میزان بارندگی‌ها، مراتع وضعیت خوبی ندارند.

ابوالفضل مختاری با اعلام این خبر، همچنین اضافه کرد که از ورود زودهنگام دام‌ها که می‌تواند به مراتع آسیب جدی وارد کند، باید جلوگیری شود. 

هفتم فرورودین ماه نیز یک مقام سازمان جهاد کشاورزی خوزستان اعلام کرد صد هزار هکتار از گندمزارهای دیمِ خوزستان به‌دلیل خشکسالی از بین رفته است. تورج نوروزی، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان، از نابودی حدود ۱۰۰هزار هکتار از گندمزارهای دیم این استان به‌دلیل خشکسالی و کمبود بارش در سال زراعی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ خبر داد. به گفته تورج نوروزی،«بیشتر گندمزارهای دیمِ آسیب‌دیده از خشکسالی که درمناطق جنوبی، غربی و جنوب شرقی خوزستان متمرکز هستند، قابل برداشت نیست.» 

بیستم فروردین ماه نیز معاون جهاد کشاورزی استان بوشهر با اشاره به آغاز برداشت گندم از مزارع استان، گفت محصول ۲۲ هزار هکتار مزارع گندم استان بوشهر بر اثر خشکسالی از بین رفته است. 

کاهش بارش باران در فصل زراعی جاری نیز، هم بر سفره‌های زیرزمینی آب استان بوشهر اثر نامطلوبی گذاشت، و هم در عرصه کشاورزی مشکلاتی در تامین آب اراضی کشاورزی ایجاد کرد. 

گندم یکی از محصولات راهبردی ایران است که کشاورزان در نقاط مختلف کشور از جمله استان بوشهر و خوزستان همواره  در تلاشِ تولید آن بوده‌اند. 

به گفته شرکت مهندسی آب و فاضلاب ایران، در سال ۹۹ بارندگی در برخی نقاط کشور تا حدود ۳۰ درصد نسبت ‌به مدت مشابه در سال ۹۸ کاهش داشته است و به این ترتیب، «در تابستان ۱۴۰۰ ایران با مشکل کم‌آبی روبه‌رو خواهد شد.» بر همین اساس، تعداد شهرهای دارای تنش آبی در سال ۱۴۰۰به «۲۲۰ تا ۲۵۰ شهر» افزایش خواهد یافت. 

مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی هم به تازگی اعلام کرد که در سال ۱۴۰۰ خشکسالی بسیار وخیم و شدیدی در جنوب و شرق کشور حاکم خواهد بود. به گفته احد وظیفه، رئیس این مرکز، دلیل این پیش‌بینی آن است که فرصت بارندگی‌ها تمام شده و برای دو هفته ابتدای فروردین هم بارشی در مناطق جنوبی و شرقی پیش‌بینی نشده است. عامل دیگر نگران کننده در خصوص پیش‌بینی خشکسالی پیش رو نیز گرمای بیش از حد هوا در روزهای پایانی اسفند گذشته عنوان شده است.

رضا اردکانیان، وزیر نیرو، هم چندی پیش از کاهش ۴۰ درصدی بارش ها در سال آبی خبر داده بود. آقای اردکانیان با اشاره به کاهش ۳۳ تا ۳۴ درصدی میزان بارش‌ها تا کنون و احتمال استمرار این وضعیت، از رسیدن به ۴۰ درصد از برداشت ۱۰ درصدی از مخازن آب سدها به منظور مدیریت در فصل گرم سال خبر داد.

تنش آبی در سال ۱۴۰۰ حتی بر صنعت کشت گیاهان دارویی هم اثرگذار بوده است. نبود آب، تهدیدی برای رشد این گیاهان است. دلیل اهمیت گیاهان دارویی در ایران، هم بهره‌برداری از آنها در صنعت داروسازی داخلی است، و هم ارزآوری بسیار خوبی که برای کشور دارند. 

مهاجرت‌های اقلیمی هم یکی از نتایج وقوع خشکسالی در ایران در سال‌های اخیر بوده‌است. خشکسالی و بحران آب، آلودگی هوا، ریزگردها، و خشکیدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها، بحران‌های محیط زیستی چند ساله اخیر، به ویژه ۳۰ ساله اخیر در ایران هستند که سبب‌ساز مهاجرت‌های اقلیمی شده است. تداوم و تبعات این وضعیت و نبود مدیریت صحیح، این عوامل را بحران‌ساز کرده است و بر اقتصاد و زیست‌بوم مناطق مختلف ایران تاثیرات منفی گذاشته است.

در ۲۰ سال اخیر، مهاجرت‌های اقلیمی در ایران نزدیک به ۱۰ برابر افزایش داشته است. فاجعه‌های زیست‌محیطی که در بسیاری از موارد محصول عملکرد انسان‌ها هستند، عامل اصلی مهاجرت‌های داخلی‌اند.

براساس گزارش سازمان امدادی آکسفام، حوادث و فاجعه‌های زیست‌محیطی که سالانه ۲۰ میلیون انسان را مجبور به ترک خانه‌ها‌شان می‌کند، به عامل اساسی مهاجرت‌های داخلی‌ در کشورها بدل شده است. 

بسیاری از شهرهای ایران با تنش جدی آب در این سال‌ها مواجه بوده‌اند. در سال ۱۳۹۸، ۳۵۰ شهرایران با تنش آبی مواجه شدند. در سال ۹۹ نیز کاهش ۳۰ درصدی بارندگی‌ها بیانگر آن بود که کمبود آب در سال ۱۴۰۰ جبران نخواهد شد. این نتیجه‌گیری، از سوی حمیدرضا کشفی، معاون راهبری و نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، است که اخیراً به رسانه‌های ایران گفت: «در سال ۱۴۰۰  قطعا در برخی مناطق دچار کمبود خواهیم شد.» 

اما فقط پدیده گرمایش زمین و بحران کاهش بارندگی نیست که زندگی بسیاری از شهروندان و از جمله ایرانیان را تهدید می‌کند، بلکه افزایش جمعیت، هدررفت آب در بخش کشاورزی، آلوده شدن آب‌های شُرب به دلیل نبود مدیریت صحیح منابع آبی، مصرف بیش از حد از منابع آبی و سفره‌های آب زیرزمینی، تغییرات آب و‌هوایی و تمرکز نکردن بر موضوعات آبخیزداری در کشور، در کنار مصرف نادرست آب از سوی مردم، موجب شده است  تا بحران کم‌آبی و حتی قحطی آب، تهدید جدی زندگی شهروندان ایرانی در سال‌های پیش رو باشد. 

در شهوریور سال ۹۸، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی در مورد بحران آب در ایران متذکر شد که این بحران آب فقط ناشی از تغییرات زیست‌محیطی نیست. به‌ عبارت‌ دیگر در کمبود‌‌های آبی، سهم عوامل انسانی و ازدیاد مصرف، از سهم عوامل طبیعی ناشی از کاهش بارش‌‌ها بیشتر و مؤثرتر بوده است. 

چالش کم ‌بی و خشکسالی در ایران چالشی به قدمت تاریخ این سرزمین است. سرنوشت ایران در خشکی رقم خورده است و کم‌آبی، از ویژگی‌های جغرافیای کشوری است که در منطقه‌ای خشک قرار گرفته است. بر این پایه، مدیران و سیاست‌گذاران کشور همواره موظف به برنامه‌ریزی در این خصوص بوده و هستند. مدیریت آب پیش از مدیریت بحران کم‌آبی، چالش اصلی در ایران به شمار می‌رود. بی دلیل نیست که کوروش، پادشاه هخامنشی، در دعای خود برای سرزمین‌اش می‌گوید، «خداوندا این سرزمین را از دشمن، خشکسالی و دروغ محفوظ بدار.»