آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نهاد نظارت هسته‌ای سازمان ملل متحد، سال گذشته به‌طورمیانگین در هر ماه، حدود سه بازرسی سرزده از تاسیسات هسته‌ای ایران داشت که اهمیت فشار کنونی بر قدرت‌های جهانی طرف مذاکرات جاری با ایران در وین را، در شرایطی که مهلت توافق موقت بین ایران و آژانس رو به پایان است، برجسته می‌کند.
تهران در واکنش به خروج واشینگتن از برجام در چند گام از تعهدات خود در توافق فاصله گرفت و در آخرین مورد اعلام کرد که به اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی، که امکان بازرسی‌های فوری آژانس از مراکز هسته‌ای یا مشکوک ایران را فراهم می‌کند، پایان می‌دهد؛ تصمیمی که موجب افزایش نگرانی بین‌المللی و دشوارتر شدن مذاکرات وین شد.
بلومبرگ در گزارشی تحلیلی که روز جمعه منتشر کرد، می‌گوید طبق گزارش محرمانه‌ای که اخیرا بین اعضای آژانس توزیع شده و نسخه‌ای از آن به رؤیت این خبرگزاری رسیده است، بازرسی‌های آژانس از ایران در سال ۲۰۲۰ به یک رکورد جدید رسید و یک پنجم بازرسی‌های فوری هسته‌ای در جهان در آن سال، در داخل ایران انجام شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
انجام چنین بازرسی‌هایی در واقع هسته اصلی توافق جامع ۲۰۱۵ میان ایران و شش قدرت جهانی ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان بود؛ توافقی که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا سه سال بعد، با هدف دستیابی به یک توافق بهتر که فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی را دربرگیرد، از آن خارج شد.
با روی کار آمدن دولت جدید در ایالات‌متحده و ابراز تمایل آن به بازگشت به توافق، مذاکرات غیرمستقیم میان تهران و واشینگتن با میانجیگری اتحادیه اروپا و و حضور سایر اعضای باقیمانده برجام از حدود یک ماه پیش در وین آغاز شد که در جریان است و طرفین ابراز امیدواری کرده‌اند تا پیش از انقضای توافق موقت آژانس و ایران، به نتیجه برسد.
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، که اوایل اسفند ماه برای ادامه بازرسی‌های حیاتی آژانس به تهران سفر کرد و در پایان سفر از یک توافق سه ماهه در این زمینه خبر داد، همچنان در تلاش برای تمدید آن است و این هفته در یک نشست مجازی در وین گفت: «امیدواریم پیش از آن که به پایان مهلت برسیم، نوعی توافق حاصل شود.»
این نهاد نظارت هسته‌ای سازمان ملل متحد که مسئولیت نظارت و راستی‌آزمایی اجرای برجام را بر عهده دارد، سال گذشته میلادی حدود ۱۳ درصد از بودجه ۲۰۸ میلیون دلاری خود را در ایران هزینه کرد. آژانس بین المللی انرژی اتمی همچنین شمار بازرسان خود را در سال گذشته شش درصد افزایش داد و آن را به ۲۸۵ ناظر رساند.
