تمامی بازیگران صحنه درگیری اسرائیل-فلسطین که اکنون خاورمیانه را کاملا درگیر کرده است، شرور یا قربانی نیستند و البته که قربانیان، ۵۲ کودک و تمام خانواده‌هایی را شامل می‌شوند که در اثر بمباران نوار غزه جان باختند.

در سراسر اسرائیل ۱۰ نفر از جمله دو کودک به دلیل حملات موشکی حماس جان باختند. در همین باره صدها عرب و یهودی گرد هم آمدند تا برای صلح، سازش و همبستگی اصرار کنند. آنها دور هم جمع شده‌اند تا به عابران گل بدهند و با خشونت بین جوامع که باعث از هم گسیختن کشور شده مخالفت کنند. ویدیویی که در رسانه‌های اجتماعی پخش شده گروهی از روحانیان اسرائیلی را از مذاهب و گروه‌های مختلف نشان می‌دهد که به زبان عربی و عبری خواستار صلح می‌شوند.

حتی برخی از سیاستمداران نیز اظهارات آنان را ستایش کرده‌اند، از جمله یائیر لاپید، رئيس حزب مخالف یش آتید که اکنون وظیفه ایجاد دولت را عهده‌دار است. سخنرانی ۱۳ مه او در کنست به دلیل صداقت عمیقش مورد ستایش قرار گرفت. او گفت که رنج موجود برای هر دوی یهودیان و اعراب است و خواستار اتخاذ تصمیماتی سخت در این باره شد.

لاپید گفت: «ما در لبه پرتگاه قرار داریم. می‌دانستیم که در حال اتفاق افتادن است و اکنون در حال وقوع این از هم پاشیدگی هستیم.»

با این وجود، به طور عمده، مهم‌ترین بازیگران این درگیری کمترین نقش را ایفا کرده‌اند و رئیس همه این دست‌اندرکاران بنیامین نتانیاهو است. او خالق درگیری میان اعراب و اسرائیل نبود و حتی این اولین مدعی یهودیان بر محله شیخ جراح در اورشلیم شرقی هم نبود که باعث بروز تازه‌ترین دور خشونت‌ها شده است.

اما نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل در ۱۲ سال گذشته و ۱۵ سال از آخرین ربع قرن بوده است. خوب یا بد او شکل‌دهنده اسرائیل معاصر بوده است و طی این دوره او مشوق تجاوز به املاک اعراب در اورشلیم و کرانه غربی رود اردن و اسرائیل است و همچنین باعث به زوال رفتن حقوق فلسطینیان شده است.

دالیا شیندلین، مفسر انتخاباتی مقیم اسرائیل و مفسر سیاسی بنیاد سنچری، گفت: «این امری نظام‌مند بوده است و خیلی پیشتر از نتانیاهو شروع شد. اسرائیل همواره نسبت به فلسطینیان رویکردی توسعه‌گرانه داشته تا آنها را مجبور به ترک خانه و محل خود کند.»

افراد اندکی این را تصادفی می‌دانند که درگیری فعلی دقیقا در زمانی اتفاق افتاده که اعتبار سیاسی نتانیاهو در پایین‌ترین حد خود قرار دارد و مخالفانش عهده‌دار تشکیل دولت شده‌اند و قوه قضاییه هم به اتهام فساد به او فشار آورده (که البته نتانیاهو اتهام‌ها را انکار می‌کند). به‌کارگیری تهدیدها علیه امنیت ملی برای حفظ قدرت از اقدام‌هایی است که امضای نتانیاهو را پای خود دارد.

تامارا کافمن ویتس، کارشناس خاورمیانه و مقام سابق وزارت امور خارجه ایالات متحده که اکنون در موسسه بروکینگز کار می‌کند، گفت: «هر لحظه که او بیشتر در قدرت بماند برایش حکم پیروزی را دارد.»

قابل پیش‌بینی است که حماس هم از تشدید این درگیری سود می‌برد. این گروه شبه‌نظامی اسلام‌گرا و سایر گروه‌های حاضر در نوار غزه بحران جاری در اورشلیم را به نفع خود مصادره کردند تا بعد از آنکه انتخابات فلسطین که برای ماه‌های مه و ژوئیه تدارک دیده شده بود توسط محمود عباس، رئيس دولت خودگردان فلسطین به تعویق افتاد، اهداف سیاسی خود را پی بگیرند.

خانم شیندلین گفت: «فرصت آنها برای به دست آوردن مشروعیت قدرت از دست رفت اما حماس اکنون در مرکز سیاست فلسطین قرار گرفته است.»

همانطور که در بیش از یک قرن گذشته صادق بوده، بازیگران بین‌المللی هم عمدتا نقشی منفی در درگیری شرق مدیترانه داشته‌اند، به ویژه ایالات متحده که دوست و همکار اسرائیل است. دولت جو بایدن در حالی قدرت را به دست گرفت که از دوره‌ای جدید در پیروی از قوانین بین‌المللی و هنجارهای جهان‌شمول وعده می‌داد. هواداری دیرینه ایالات متحده از اسرائیل در شورای امنیت سازمان ملل که واشینگتن در آن به تنهایی از صدور بیانیه‌ای مشترک درباره این درگیری جلوگیری کرده است، به گونه‌ای کارآمد به اسرائیل اختیار تام می‌دهد که غزه را با حملات هوایی و بمباران توپخانه ویران کند.

برای سال‌های متمادی رهبران جهان از جمله بریتانیا و اتحادیه اروپا چشمان خود را روی این درگیری بسته‌اند. آنها بیانیه‌هایی تسکین‌دهنده حاکی از «نگرانی» خود صادر کرده و از «هر دو طرف» خواسته‌اند «خوددار» باشند که به گونه‌ای کارآمد جابه‌جایی اجباری و سازمان‌یافته فلسطینیان به دست اسرائیل را عادی می‌کند. امضای معاهداتی بین اسرائیل و چند کشور عربی در سال گذشته (۲۰۲۰) برخی را قانع کرد که مساله فلسطین به کناری نهاده شده است.

خانم ویتس گفت: «بازیگران بسیار دیگری در داخل و خارج از منطقه بودند که اولویت‌های دیگری داشتند و فکر می‌کردند می‌توانند از این وضعیت بهره ببرند.»

احتمالا مصر و سایر میانجیگران طی روزهای آینده برای آتش‌بس بین اسرائیل و غزه مانند درگیری‌های قبلی مذاکره خواهند کرد و درگیری اسرائیل و فلسطین پیش از آنکه تا چند ماه یا سال آینده دوباره منفجر شود بار دیگر فروکش می‌کند. همانطور که آقای لاپید در سخنرانی خود گفت: «این وضعیت تغییر نخواهد کرد اگر ما تغییرش ندهیم. واقعیت خودبه‌خود بهبود نمی‌یابد.»