پس از آن که یک نهنگ بزرگ‌باله‌ای کوچک جوان، چند مایل در رود تیمز در مرکز لندن شنا کرد و تمام مسیر را تا «تدینگتون لاک» در جنوب غربی لندن طی کرد، اینک گروه‌های امداد و نجات در تلاشند تا او را به دریا باز گردانند. این گونه جانوری، گونه‌ای مهاجر است و گستره زیست آن در تابستان تا قطب شمال و در زمستان تا مناطق گرمسیری کشیده می‌شود. اما این نهنگ که تقریبا سه تا چهار متر طول دارد، از مسیر خود دور مانده است و سرنوشت خوبی در انتظارش نیست. به نظر می‌رسد که این طولانی‌ترین مسافتی باشد که یک نهنگ بزرگ‌باله‌ای کوچک تاکنون در رود تیمز (که در حال حاضر بیش از ۸۰ کیلومتر از دریا فاصله دارد) شنا کرده است.
نهنگ‌ها پیش از نیز به این رودخانه (که پس از سورون، طولانی‌ترین رود بریتانیا محسوب می‌شود) وارد شده بودند که به نتایج مختلفی ختم شده بود. در سال ۲۰۱۸ یک نهنگ سفید به نام «بنی» طی مدت سه ماه بارها و بارها مشاهده شد. گرچه، او چندان از دهانه رودخانه دور نشد و عمدتا در ماه‌های نوامبر و دسامبر در حال جست‌وجو برای طعمه، در امتداد رود «کِنت» مشاهده شد. گمان می‌رود که او احتمالا این رودخانه را به میل خودش ترک کرده و به دریا بازگشته است.
در سپتامبر سال ۲۰۰۹ جنازه یک نهنگ گوژپشت جوان در دارتفورد کنت در رود تیمز پیدا شد. در سال ۲۰۰۶، یک نهنگ پوزه‌بطری شمالی که به نام «ویلی» مشهور شد، با شنا در رود تیمز تا مرکز لندن، هزاران نفر را که برای تماشای آن منظره آمده بودند به آنجا کشید. متاسفانه آن نهنگ، طی تلاش‌هایی که برای نجات او صورت گرفت، جان خود را از دست داد. اسکلت او به موزه تاریخ طبیعی اهدا شد.
اما چرا نهنگ‌ها که در اقیانوس‌های آزاد می‌چرخند، وارد رودخانه‌ها میشوند؟
دکتر پیتر ایونز، مدیر بنیاد خیریه دیده‌بان دریا و محیط زیست دریایی، در گفت‌وگو با ایندپندنت می‌گوید که این موضوع تا حدودی رازآلود است: «دقیقا نمی‌دانیم چرا نهنگ‌ها گاهی این کار را می‌‌کندد. احتمالا در حالت‌های مختلف، دلایل مختلفی برای این قضیه وجود دارد.»
«نهنگ‌ها و دلفین‌ها وقتی به دنبال شکارند، معمولا برای شکار دسته‌هایی از ماهی‌های کوچک، ممکن است گاهی در صورت بروز مشکل به آب‌های کم‌عمق‌تر نیز وارد شوند. بر فرض بر اثر بروز مشکلاتی از قبیل مشکلات سلامتی که آنها را مجبور می‌کند نزدیک به سطح آب بمانند، یا مشکلاتی مانند خطا در مسیریابی.»
او می‌گوید این رفتار متداول نیست، اما گاه رخ می‌دهد. ایونز به این نکته اشاره می‌کند که جنازه یک نهنگ بزرگ‌باله‌ای کوچک دیگر هم چند هفته پیش در رود ترنت پیدا شد که به رود هامبر می‌ریزد. او می‌گوید: «مواردی بوده که نهنگ گوژپشت و نهنگ سفید به دهانه رود تیمز وارد شده‌اند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در چنین مواردی، نهنگ‌های گوژپشت معمولا جان خود را از دست می‌دهند، اما «تا جایی که می‌دانیم»، نهنگ سفید پس از گذراندن هفته‌ها در سطح منطقه، به سادگی از آن خارج میشوند.
او می‌افزاید: «برخی از گونه‌ها به وضوح از زیستگاه طبیعی و دامنه سکونت خود فاصله می‌گیرند. این وضعیت اغلب درباره نهنگ‌های سفید پیش می‌آید، اما برای نهنگ‌های پوزه‌بطری شمالی و نهنگ عنبری که در سواحل جنوبی دریای شمال به گل نشسته‌اند نیز صادق است.»
«این دو گونه اخیر معمولا در آب‌های عمیق و دور از ساحل زندگی می‌کنند، در حالی که نهنگ‌های سفید معمولا ساکن آب‌های پیرامون قطب شمال هستند.» چند سال پیش، یک شبه‌نهنگ تک‌شاخ (یک گونه ساکن آب‌های سرد قطبی) در رودخانه اسخلده (Scheldt) در بلژیک پیدا شد. به گفته او در این موارد، این پستانداران احتمالا «در ابتدا به دنبال شکار وارد دریای شمال میشوند، اما در ادامه مسیر به سمت جنوب، راه خود را گم می‌کنند.»
او می‌افزاید که یکی از مشکلاتی که این گونه‌ها در این منطقه با آن روبه‌رو میشوند، «این است که این منطقه نه تنها بسیار کم عمق است، بلکه علامت‌ها و نشانه‌های مسیریابی چندان خوبی هم ندارد. از این رو آنها ممکن است در این ناحیه گرفتار شوند و احتمالا در تلاش برای یافتن راهی به بیرون، به سمت روخانه شنا کنند.»
دنی گراوز، از مرکز حفاظت دلفین‌ها و نهنگ‌ها، به ایندپندنت می‌گوید با آن که این رفتار طبیعی نیست، اما در سراسر جهان چندان هم نامعمول نیست. او می‌گوید: «متاسفانه، هزاران نهنگ و دلفین و گرازماهی هر سال در سراسر جهان، برخی پس از شنا کردن به داخل دهانه رودخانه‌ها و برخی بر خلاف جهت رودخانه، دچار مشکل میشوند.»
«بسیاری از آنها سپس در نوارساحلی و کرانه‌ای جان خود را از دست می‌دهند. دلایل آن هم مختلف است. برای برخی این اتفاق به دلایل طبیعی رخ می‌دهد، و برخی هم آن را بدون شک ناشی از فعالیت‌های انسانی می‌دانند.»
«بسیاری از نهنگ‌ها و دلفین‌ها دچار دردسر میشوند چون ممکن است یک کشتی در دریا به آنها آسیب رسانده باشد، یا با تورهای ماهیگیری مجروح شده باشند، یا با صداهای بلند زیر آب ناشی از عملیات لرزه‌نگاری مربوط به نفت و گاز یا صداهای بلند ناشی از تمرینات و آزمایش‌های نظامی، مسیر خود را گم کرده باشند.»
او درباره نهنگ بزرگ‌باله‌ای کوچک در رود تیمز می‌گوید: «بسیار نادر و البته نگران کننده است که یک نهنگ بزرگ‌باله‌ای کوچک مانند این را می‌بینیم که در رودخانه به دردسر افتاده است. این نهنگ ممکن است در حالی که به دنبال شکار بوده، گم شده باشد، یا شاید بیمار و مجروح باشد.»
این نهنگ بیچاره از مسیر خود منحرف شده است و همچنان برای بازگشت از رودخانه و بازگشت به دریا در کشمکش و تلاش خواهد بود. شوخی تلخ روزگار این است که در حالی که ما برای نجات این نهنگ بزرگ‌باله‌ای کوچک تلاش می‌کنیم، چند روز پیش قایق‌های صید نهنگ نروژی اعلام کردند که با شروع شکار سالانه، در حدود پنجاه نهنگ بزرگ‌باله‌ای کوچک را تنها طی سیزده روز کشته‌اند.»
گراوز در پاسخ به این پرسش که آیا فعالیت‌های انسانی ممکن است دلیل ورود نهنگ‌ها به رودخانه‌ها باشد، می‌گوید: «نهنگ‌ها در جهانی از صداها، مسیریابی‌ها، ارتباطات و یافتن طعمه با پژواک صدا زندگی می‌کنند. دخالت هر انسان در این جهان، ممکن است پیامدهای وحشتناکی برای آنها داشته باشد و در صورتی که به گل بنشینند، ممکن است بسیار سریع جان خود را از دست بدهند، مگر آن که به آنها کمک شود تا به دریا بازگردند.»
او می‌افزاید: «نکته قطعی آن است که نهنگ‌ها نقش مهمی در حفظ سلامت اقیانوس‌ها و نیز در کاهش اثرات تغییرات اقلیمی دارند. به عنوان دوستانی متحد در مقابله با تغییرات اقلیمی، لازم است که تک تک آنها را نجات دهیم.»
© The Independent
