پرونده تحصیل و اقامت فرزندان مقام‌های حکومت ایران در آمریکا، یا به قول بعضی «آقازاده‌های خارج نشین» هر روز ابعاد گسترده‌تری پیدا می‌کند.
در تازه‌ترین تحول، یک مقام قوه قضاییه خواهان ممنوعیت تحصیل آقازاده‌ها در خارج از کشور شده است.
حسن نوروزی سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس ایران هم گفته طرح ممنوعیت تحصیل و زندگی فرزندان مقام‌ها در خارج در قالب تبصره‌ای الحاقی به طرح ممنوعیت به کارگیری دوتابعیتی‌ها در مجلس مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
موضوع تحصیل و اقامت فرزندان و بستگان مقام‌های ایران پرونده دنباله‌داری است که شاید قدمتش به درازای عمر انقلاب اسلامی ایران باشد. موضوعی که همواره مورد بحث بوده است.
اما آنچه این پرونده را متفاوت کرده، واکنش دولت دونالد ترامپ به آن و تهدید به اخراج فرزندان مقام‌های ایرانی از خاک این کشور است.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، چندی پیش خبر از بررسی موضوع حضور فرزندان مقام‌های جمهوری اسلامی ایران در آمریکا داد و شاید با همین خبر، بسیاری از مقام های حکومت ایران را نگران کرد.
وزیر خارجه آمریکا فوریه گذشته با انتشار ویدیویی در حساب توییتر فارسی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سوال کاربران ایرانی توییتر در همین مورد گفته بود: «کسانی که مشغول نابود کردن زندگی مردم ایران‌اند، فرزندان‌شان را به خارج می‌فرستند تا درس بخوانند، خرید کنند، و از مواهب آزادی در ایالات متحده آمریکا استفاده کنند».
برایان هوک، نماینده ویژه امور ایران در وزارت خارجه آمریکا، هم گفته بود که موضوع «اخراج» فرزندان مقام‌های ایرانی از این کشور در حال بررسی است. او حضور بستگان مقام‌های ایرانی را «ریاکاری» توصیف کرده بود.
هر چند با گذشت چند ماه از اظهارات وزیر خارجه آمریکا، هنوز خبری از اقدام عملی نیست و به نظر نه فهرستی از این افراد تهیه شده و نه طرحی جدی برای لغو ویزای تحصیل و اقامت آنها تدوین شده است. اما سایه اخراج فرزندان و بستگان مقام‌های ایران از خاک آمریکا هنوز بر سر آنهاست.
از طرفی، حکومت ایران برای نخستین بار در چهار دهه گذشته با موجی از انتقادهای داخلی و خارجی روبروست. تا آنجا که بعد از مدت‌ها سکوت، حالا بعضی مقام‌های قوه قضاییه زبان گشوده و از تحصیل فرزندان مقام‌های ایران در خارج از کشور و به‌ویژه در آمریکا انتقاد می‌کنند و بعضی حتی خواستار ممنوعیت قانونی آن شده‌اند. از طرف دیگر، موضوع تحصیل و اقامت فرزندان و بستگان مقام‌های ایران در آمریکا در ذهن میلیون‌ها نفر از مردم و جوانان ایرانی سوال‌هایی بی جواب برانگیخته است.
واقعیت آن است که چند نسل بعد از انقلاب ایران متولد شدند که همگی با شعار مرگ بر آمریکا زندگی کرده و بزرگ شده‌اند. شعاری که در خانه، مدرسه، و خیابان بر ذهن و فکر آنها هک شده و اکنون درک و پذیرش موضوع تحصیل آقازاده‌ها در بهترین دانشگاه‌های آمریکایی را برای‌شان دشوار کرده است.
فرزندت کجاست؟
حساسیت نسبت به آقازاده‌ها آنقدر بالا گرفت که سال گذشته کمپینی اینترنتی با هشتك #فرزندت_كجاست به راه افتاد. این کمپین توییتری با هدف شفاف‌سازی در مورد وضعیت آقازاده‌ها و احتمال استفاده آنها از موقعیت پدر و مادرهایشان بود.
هر چند عده معدودی از مقام‌های ایرانی از جمله محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران به این کمپین پیوستند و درباره محل زندگی و موقعیت شغلی فرزندان‌شان توضیح دادند، افرادی چون معصومه ابتکار، حسن روحانی و علی لاریجانی هرگز به آن نپیوستند.
منتقدان حکومت ایران این سیاست یک بام و دو هوایی مقام‌های ایران را به باد انتقاد گرفته و خیلی‌ها خواستار برخورد جدی از سوی دولت آمریکا و لغو ویزای فرزندان و خویشاوندان مقام‌های ایران شدند. بعضی ایرانیان مقیم داخل و خارج از کشور هم رفتار مقام‌های آمریکایی را با آقازاده‌ها زیر سوال برده و می‌گویند آمریکا به جای تحریم ایران که دودش مستقیم به چشم مردم می‌رود، چرا ویزای آقازاده‌های ایرانی خارج نشین را لغو نمی‌کند؟
هنوز اطلاعات دقیقی از اسامی و تعداد فرزندان و بستگان مقام‌های ایران که در آمریکا و اروپا تحصیل و زندگی می‌کنند در دست نیست اما بعضی گزارش‌ها حکایت از آن دارد که فرزندان و بستگان سران سه قوه یعنی مجریه، مقننه و قضاییه در حال تحصیل و یا مشغول به کار و زندگی در این کشورها هستند. هنوز معلوم نیست آنها در کدام شهرها درس می‌خوانند و یا زندگی می‌کنند و کسی نمی‌داند وضعیت مهاجرتی آنها چگونه است.
در ماه‌های اخیر چند اسم برسر زبان‌ها افتاده که دختر علی لاریجانی، پسر حسین فریدون برادرزاده و نیز پسر معصومه ابتکار از جمله آنها هستند. گفته می‌شود پسر خانم ابتکار، معاون رئیس جمهورایران در امور بانوان و خانواده، اکنون دانشجو و ساکن کالیفرنیاست. خانم ابتکار از چهره‌های شناخته شده در جریان گروگان‌گیری ۵۲ دیپلمات آمریکایی در سفارت این کشور در سال ۱۳۵۸ بود که به واسطه تسلط بر زبان انگلیسی، به عنوان سخنگوی دانشجویان خط امامی در آن روزهای سرنوشت ساز برای ایران فعالیت می‌کرد.
براساس این گزارش برادرزاده حسن روحانی و فرزند مشاور سابق او حسین فریدون نیز در نیویورک دانشجو است. این در حالی‌است که گفته می‌شود دختر محمد خاتمی رییس جمهوری پیشین ایران، لیلا خاتمی و نام پسر وزیر خارجه ایران هم به این فهرست اضافه شده است. گفته می‌شود که پسر محمد جواد ظریف، مهدی ظریف نیز پیش از آنکه پدرش به سمت وزارت خارجه در دولت حسن روحانی منصوب شود، ساکن آمریکا بوده در یکی از دانشگاه‌های نیویورک درس خوانده و به همراه همسرش سال‌ها در آمریکا زندگی کرده است.
به گزارش بیزینس اینسایدر، مهدی ظریف بیش از یک دهه در آمریکا زندگی کرده و در شرکت‌های فضایی و مخابراتی کار می‌کرده است. اما این گزارش میگوید که او چندسالی است که به ایران برگشته است.
جالب این‌که بعضی از این اسامی به رسانه‌های آمریکایی هم راه پیدا کرده‌اند.
نشریه واشنگتن تایمز آمریکا اواخر سال میلادی گذشته، در مقاله‌ای نوشت در حالی که علی لاریجانی رییس مجلس ایران آمریکا را تهدیدی بزرگ برای امنیت دنیا می‌داند، دخترش فاطمه اردشیر لاریجانی در کمال امنیت در اوهایو زندگی می‌کند. به نوشته واشنگتن تایمز، خانم لاریجانی سال اول تحصیل در رشته پزشکی داخلی را در اوهایو تمام کرده است.
در این گزارش آمده فرزندان زمامداران جمهوری اسلامی ایران در دانشگاه‌ها و بازار کار آمریکا حضور دارند و در پی فرصت‌های شغلی هستند.
شبکه فاکس نیوز آمریکا هم به همین موضوع پرداخت و گفت که چندین نفر از فرزندان مقام‌های فعلی و پیشین ایران در آمریکا زندگی می‌کنند. این شبکه تلویزیونی از علی فریدون پسر حسین فریدون برادر حسن روحانی رییس جمهوری ایران و نیز فاطمه اردشیر لاریجانی، دختر رئیس مجلس ایران نام برده بود.
کمپین اخراج آقا زاده ها:
همزمان گروهی از مخالفان حکومت ایران توماری را امضا کرده و خواستار اخراج و بازگرداندن فرزندان مقام‌های جمهوری اسلامی ایران به این کشور شدند. تعداد امضاکنندگان این تومار اینترنتی به حدود ۱۴۳ هزار نفر رسیده است.
در بخشی از این تومار خطاب به دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا آمده است: «ما امضا کنندگان این تومار از شما می‌خواهیم ترتیبی بدهید تا فرزندان مقام‌های ایران کە به شیوه‌های مختلف به آمریکا آمده‌اند، از کشور اخراج شوند. فرزندان کسانی کە پرچم آمریکا را آتش می‌زنند و شعار مرگ برآمریکا می‌دهند، سزاوار زندگی درآمریکا و بهرەمندی از امکانات و آزادی‌های آن نیستند».
علاوه بر امضاکنندگان این تومار، گروه دیگری که مجدانه خواستار لغو ویزای فرزندان مقام های ایران اند، جمعی از خانواده‌های زندانیان آمریکایی ایرانی تبار در ایران هستند.
اواسط آذرماه سال گذشته بود که جمعی از خانواده‌های این زندانیان خواستار لغو ویزای فرزندان مقام های ایران در آمریکا توسط دونالد ترامپ شدند.
گفته می‌شود، این خانواده‌ها فهرستی از فرزندان و بستگان مقام‌های ایران، از جمله برادرزاده حسن روحانی، رئیس جمهوری این کشور را به دولت آمریکا ارائه کردند.
به گمان دوستان و خانواده‌های بازداشتی‌های دوتابعیتی در ایران موضوع ویزای فرزندان مقام‌های ایران باید به عنوان اهرم فشاری بر حکومت ایران مورد استفاده قرار گیرد.
هر چه هست فعلا خبری از برخورد و اقدام عملی آمریکا در این زمینه نیست. به نظر می رسد که شناسایی آقازاده‌های ایرانی و لغو ویزای آنها برای مقام های آمریکایی آن طور که گمان می رود ساده نیست و پس از گذشت ماه‌ها از خط و نشان‌های مقام‌های وزارت خارجه این کشور هنوز گامی عملی برداشته نشده است.
این در حالی است که این پرونده روی میز نمایندگان مجلس ایران قرار گرفته و به زودی ممنوعیت تحصیل فرزندان مقام‌های ایران در خارج از کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد.
