باستان‌شناسان پیکر مردی را با غل و زنجیر به دور مچ پایش کشف کرده‌اند که به گفته آن‌ها گواهی نادر در اثبات برده‌‌داری در بریتانیای زمان سلطه رومی‌های باستان است.

کشف پیکر این مرد که تخمین زده می‌شود هنگام مرگ در پایان ۲۰  تا میانه ۳۰ سالگی بوده، نخستین شاهد از دفن فردی با غل و زنجیر در زمان اشغال بریتانیا به دست رومی‌های باستان است.

کارگران ساختمانی در محله «گرِیت کاستِرتون» در ناحیه راتلند (میدلند شرقی انگلستان) هنگام کار اسکلت این مرد را کشف کردند. پلیس لِستِرشِر می‌گوید ابزار تعیین قدمت رادیوکربن تاریخ مرگ را جایی بین سال‌های  ۲۲۶ تا ۴۲۷  پس از میلاد مسیح نشان می‌دهد.

نتیجه تحقیق‌های کارشناسان موزه باستان‌شناسی لندن (ام‌اوُ‌ال‌اِی) و تجزیه و تحلیل و ضبط ملاحظاتشان بر این کشف «مهم بین‌المللی» در نشریه «بریتانیا» منتشر شده است. 

هرچند برده‌داری در امپراتوری روم باستان معمول بوده اما این کشف نخستین نمونه دفن مردی با غل و زنجیر در بریتانیای تحت سلطه رومی‌هاست که نشان می‌دهد با او خشونت و بدرفتاری شده است.     

مایکل مارشال، کارشناس کشفیات جدید در «ام‌اوال‌ای»، به ایندیپندنت گفت: «اینچنین در غل و زنجیر گذاشتن یک فرد به روشنی حاکی از آن است که او نه‌تنها یک برده بوده بلکه برده‌ای بوده که با او سخت بدرفتاری شده است زیرا همه برده‌ها در غل و زنجیر زندگی نمی‌کرده‌اند. به نظر می‌رسد غل و زنجیر نوعی مجازات برای جلوگیری از تلاش برده برای فرار (از بردگی) یا از دیگر علل رابطه بد با صاحب برده بوده است.» 

هرچند هرگز هویت این مرد کشف نخواهد شد اما پژوهشگران معتقدند زندگی او از نظر جسمی دشوار بوده است. یک برجستگی استخوانی در بالای استخوان‌های رانش حاکی از جراحت ناشی از پرت شدن یا ضربه به لگن خاصره یا فعالیت شدید و تکرار آن در طول زندگی‌اش بوده است. اما این جراحت هنگام درگذشت او بهبود یافته به همین دلیل علت مرگ این برده نامعلوم است.

جسد این مرد همچنین در وضعیت نامناسبی دفن شده بوده است. او اندکی رو به پهلوی راست خوابیده و سمت چپ و بازویش روی بلندی قرار گرفته بوده که نشان می‌دهد در عوض گذاشتن پیکر در یک قبر مناسب، او را به یک گودال انداخته بوده‌اند. 

هرچند تنها ۶۰ متر آن‌طرفتر یک گورستان رومی قرار داشته اما به نظر می‌رسد او را به منظور جدا کردن از آرامگاه دیگران، در خارج از آن محوطه دفن کرده بودند. 

آقای مارشال می‌گوید: «فکر می‌کنیم پیکر (این مرد) در خارج از گورستان رومی‌ها دفن شده و گویی جسد او را به داخل یک گودال پرت کرده بودند. این (نحوه تدفین) همراه با غل و زنجیر نمایانگر بدرفتاری و بی‌احترامی به پیکر این مرد بوده است.»   

برده‌ها در آن دوران به ندرت با غل و زنجیر که آقای مارشال «ابزار آهنی سنگین و دقیق» توصیف می‌کند، دفن می‌شدند و همواره این ابزار را پیش از تدفین از پایشان جدا می‌کردند.

پژوهشگران می‌گویند احتمالا این مرد به عنوان مجازات پس از مرگ یا هشدار به دیگران با غل و زنجیر دفن شده است.

آقای مارشال می‌گوید: «این‌جا پای کسی در میان است که یا بخشی از الگوی خشونت نظام‌یافته بوده یا با صاحبش از در دشمنی در آمده بوده است و به همین دلیل با غل و زنجیر دفن شده است. فکر می‌کنم کسی می‌خواسته نکته‌ای را یادآور شود، از جمله اینکه به دیگرانی که هنوز زنده‌اند بگوید این فرد یک برده است و حتی در مرگ یک برده باقی خواهد ماند، یا شاید (این حرکت) به نوعی جنبه مذهبی یا سحر و جادو داشته است.» 

او افزود که اسناد دست‌نوشته رومی‌ها حاکی از وجود این تصور است که غل و زنجیر از حرکت ارواح یا بازگشت آن‌ها از دنیای مردگان جلوگیری می‌کند.

مارشال در ادامه می‌گوید: «احتمالا این تصور وجود داشته که  اگر فردی با شخص دیگری سخت بدرفتاری کرده و در همان هنگام آن فرد بمیرد، ممکن است عامل خشونت از عواقب آن احساس نگرانی کرده و برای اجتناب از پیامد آن قربانی را با غل و زنجیر دفن کرده است.» 

کریس چیناک از موزه «ام‌اوال‌ای» می‌گوید: «کشف تصادفی قبر یک برده در "گرِیت کاسترتون" یادآور آن است که هرچند اغلب تشخیص بقایای پیکر برده‌ها دشوار است اما برده‌داری بی‌تردید در دوره سلطه رومی‌ها بر بریتانیا وجود داشته است. به همین دلیل پرسش‌هایی که در پی این کشف باستانی در صدد یافتن پاسخ به آن‌ها هستیم می‌تواند و باید نقش برده‌داری را در سراسر تاریخ بپذیرد.»