سه سناریوی محتمل برای مذاکرات هسته‌ای پس از انتخاب رئیسی

به نوشته هاآرتص، نخستین نشانه جدی برای ارزیابی رویکرد ایران، موافقت یا مخالفتش با تمدید مهلت نظارت بازرسان آژانس است

ابراهیم رئیسی در نخستین نشست خبری پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ایران- ATTA KENARE / AFP

روزنامه اسرائیلی هاآرتص، برآورد رویکرد جمهوری اسلامی ایران به آینده مذاکرات هسته‌ای برای احیای برجام پس از انتخاب ابراهیم رئیسی به‌عنوان رئیس جمهوری آینده آن کشور، را دشوار دانسته و از قول سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل، سه سناریوی مختلف در این زمینه مطرح کرده است. به نوشته این روزنامه، نخستین نشانه جدی برای ارزیابی سناریوی محتمل، تمدید کردن یا نکردن توافق برای نظارت بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر تاسیسات هسته‌ای ایران است. 

تاکنون شش دور گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا برای بازگشت به توافق برجام، با نظارت و وساطت دیپلمات‌های اتحادیه اروپا و با حضور دیگر کشورهای باقی‌مانده در توافق برجام، در وین برگزار شده است. پس از آخرین دور این مذاکرات، عباس عراقچی، رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایران، روز یکشنبه، ۳۰ خردادماه، گفت که «از همیشه به یک توافق نزدیکتر شده‌ایم»، اما «فاصله‌ای که بین ما و توافق مانده است پر کردنش کار آسانی نیست».  

هاآرتص در گزارشی تحلیلی که روز چهارشنبه، دوم تیرماه، منتشر کرد، تشخیص این موضوع را «دشوار» دانسته است، که آیا ایران در حال حاضر به امضای یک توافق جدید هسته‌ای با قدرت‌‌های جهانی نزدیک شده است، یا انتخاب ابراهیم رئیسی، روحانی تندرو، به‌عنوان رئیس جمهوری آینده در آن کشور، به‌معنای شکست مذاکرات و پیشروی سریع ایران به‌سمت ساخت سلاح هسته‌ای خواهد بود.   

در این گزارش، سه سناریوی ممکن درمورد رویکرد جمهوری اسلامی ایران به آینده مذاکرات احیای برجام، از قول سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل ترسیم شده است:

۱) واقعا قصد دارد این توافق را امضا کند، اما منتظر است تا رئیسی در ماه اوت قدرت را در دست بگیرد و با نوشتن اعتبار انجام این اقدام به پای او، مشروعیتی بین‌المللی برایش کسب کند.

۲) مذاکرات در آستانه شکست و فروپاشی است، زیرا انتخاب شخصیت تندرویی مانند رئیسی، نشانگر قصد تهران برای طرح مطالباتی جدید در مذاکرات است که جامعه بین‌المللی به‌راحتی آن‌ها را نخواهد پذیرفت.

۳) جمهوری اسلامی در حال فریب دادن طرف‌های مقابل است. براساس این سناریو که برخی منابع بین‌المللی نیز آن را محتمل دانسته‌اند، آن‌ها به‌عمد مذاکرات را کند می‌کنند و برای چند ماه دیگر ادامه می‌دهند و در ضمن آن، به تلاش‌های خود برای دستیابی به دستاوردهای هسته‌ای چشمگیر سرعت می‌بخشند؛ این دستاوردهای هسته‌ای بعدتر می‌تواند به‌عنوان اهرم فشار در مذاکرات مورد استفاده قرار گیرند. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

به گزارش هاآرتص، نخستین نشانه جدی برای ارزیابی تمایل تهران به دستیابی به توافق هسته‌ای جدید، روز پنجشنبه، سوم تیرماه، هم‌زمان با پایان مهلت توافق موقت جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای برای ادامه نظارت حداقلی آژانس بر برنامه هسته‌ای ایران، مشخص خواهد شد. به گفته مقام‌های اسرائیلی، اگر ایران با تمدید دوباره این مهلت موافقت کند، حاکی از خواست این کشور برای دستیابی به توافق در مذاکرات وین خواهد بود، که البته تاکنون تمایلی در این زمینه نشان نداده است.

تهران از اسفندماه گذشته، براساس قانون مجلس شورای اسلامی ضمن توقف اجرای پروتکل الحاقی معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، سطح نظارت‌های آژانس بین‌المللی بر تأسیسات هسته‌ای ایران را کاهش داد، اما در توافقی موقت با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، قرار شد نظارت‌های ضروری آژانس تا سه ماه ادامه یابد و در خردادماه، این توافق تا سوم تیرماه تمدید شد. براساس توافق موقت ایران و آژانس، دوربین‌های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنان در تاسیسات هسته‌ای ایران باقی مانده‌اند، اما تصاویری که ضبط می‌کنند، برای آژانس فرستاده نمی‌شود و در ایران می‌ماند. جمهوری اسلامی ایران پیش‌تر اعلام کرده بود که پس از پایان مهلت توافق موقت، درصورت احیای توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها، بازرسان آژانس امکان دسترسی به تصاویر دوربین‌ها را خواهند داشت و در غیر این صورت، تصاویر پاک می‌شوند.