حرفه مدونا به عنوان یک ستاره بینالمللی تاکنون حدود چهار دهه به طول انجامیده است که از جایگاه والای این خواننده در طول تاریخ به عنوان یکی از محبوبترین هنرمندان جهان حکایت دارد.
گرچه استعداد موسیقایی مدونا است که او را به هنرمندی مشهور در سراسر جهان تبدیل کرده است، او همچنین از نخستین حضور خود بر صحنه، تاثیر شدیدی نیز بر ترندهای مد در سراسر دنیا گذاشته است.
اگر بخواهیم به بهیادماندنیترین لباسهای مدونا فکر کنیم، احتمالا لباس عروسی که هنگام اجرای آهنگ «مثل یک باکره» (Like a Virgin) در مراس اهدای جوایز امتیوی سال ۱۹۸۴ به تن کرد، یکی از آنها خواهد بود، یا سوتینی که در طول تور بلوند امبیشن (Blonde Ambition) در ژاپن پوشید، یا لباسهای متعددی که به یادبود و بزرگداشت مرلین مونرو انتخاب کرده است.
با این وجود، خدمت مدونا به دنیای مد بسیار بیشتر از گفتوگوهایی است که حول محور انتخاب لباس او انجام میگیرد یا جرقههایی در اینسو و آنسو از تاثیر تنپوشهای او بر مد. نحوه پوشش این خواننده برای ابراز هویت خویش، مفهوم نوینی بود که با ورود او به دنیای موزیک خلق شد.
این تاثیر، با ایفای نقش مدونا در اولین فیلمش در سال ۱۹۸۵ با نام «نومیدانه در پی سوزان» (Desperately Seeking Susan) بسیار بیشتر هم شد. بعد از این فیلم، مردم سراسر دنیا در پی یافتن کاپشن چرمی مانند آنچه او پوشیده بود، بلند کردن موهای خود، استفاده از جواهرات مختلف، و پوشیدن شلوار گشاد بودند.
لیز روزنبرگ، دستیار سابق مدونا، پیشتر، از اولین ملاقات خود با ستاره جوان یاد کرده است که طی آن، اعتماد به نفس شدید او «با لباسی سراسر مشکلی با صدها مچبند پلاستیکی بر هر دوست» نمود یافته بود.
آشکار است که این خواننده از آغاز فعالیت حرفهای خود، درک دقیقی از این داشته است که کیست و چه میخواهد باشد. الکس لانگمور، طراح مد بسیاری از مشاهیر، به ایندپندنت گفت: «به نظر من مدونا به حق یکی از اولین برندهای مد بود. او هویت خود را داشت و همیشه آن را حفظ کرد. او همیشه سمبل شورش، بازآفرینی و تغییر بوده است. وی همواره از آخرین مدها با خبر بوده و همیشه از همان دهه ۱۹۸۰ با لباسهایی که پوشیده و مدی که انتخاب کرده، روایتی برای تعریف کردن داشته است و هویت خود را بیان کرده است.»
درهمآمیختگی مد مدونا با هویت او، وی را از خیل سایرین جدا کرده است و به طرفدارانش الهام بخشیده است که در پی کشف و پرورش هویت خویش باشند.
تاثیری که او در طول این سالها داشته است و بیشک در آینده نیز ادامه خواهد داشت، واقعا میتواند به عنوان یک «پدیده» توصیف شود. چنان که یک استاد دانشگاه به نام داگلاس کلنر در کتاب خود با عنوان «فرهنگ رسانه: مطالعات فرهنگی، هویت و سیاست میان نظریات مدرن و فرامدرن»، مینویسد: «تغییر مدام تصویر و هویت مدونا باعث شده است که افراد نیز به دنبال تجربه کردن و کشف و پرورش مد و هویت خویش بروند. تغییر شدید هرازگاهانه او در تصویر و هویت خویش، این پیام را با خود داشت که هویت یک برسازه است، چیزی است که خود انسان میسازد و خود او نیز میتواند آن را تغییر دهد و آن را باب میل خود بازآفرینی کند. نحوهای که مدونا از مد برای ساختن شخصیت خود استفاده کرد، روشن ساخت که تصویر بیرونی فرد، یا دستکم تصویری که از خود در نگاه دیگران میآفریند، کمک شایانی به پرورش و شکل دادن شخصیتش میکند».
فقط طبع جسورانه مدونا در انتخاب لباس نیست که ترندهای مد را تحت تاثیر قرار داده است، تمایل او به تغییر سبک نیز تاثیری شگرفت بر دنیای مد داشته است.
این خواننده سبک و لباسهای متفاوتی در طول این سالها به تن کرده است؛ از قیافه پانک راک در دهه ۱۹۸۰، تا زنده کردن شکوه کلاسیک هالیوود در مراسم اسکار ۱۹۹۱، تا مدلی غیررسمیتر در اجرای خود در «پای امریکایی»، تا به نمایش گذاشتن شکوه و جلال خود در اجرای میان بازی فینال فوتبال امریکایی در شش سال پیش.
او باعث شد طرفدارانش احساس کنند آزادی بیشتری برای تجربه کردن نسخههای مختلفی از خود دارند؛ دقیقا مانند کاری که ستاره آنها میکرد. کلنر مینویسد: «با از میان بردن خط و مرزهایی که جنس سلطهگر و قوانین دنیای سکس و مد تعیین میکنند، این خواننده طرفدارانش را به تجربه، تغییر، و پرورش هویت منحصر به فرد خویش تشویق میکند».
مدونا با بیش از ۲ میلیون هوادار در توییتر، ۱۱ میلیون در اینستاگرام، و ۱۸ میلیون در فیسبوک، در دنیای مدرن شبکههای اجتماعی نیز همچنان به نقش خود به عنوان یکی از تاثیرگذارترین افراد در دنیای مد، ادامه میدهد.
این نوشته برگردان فارسی از مقالات منتشر شده دیگری است و منعکس کننده دیدگاه سردبیری روزنامه ایندیپندنت فارسی نمی باشد.
© The Independent